โภชนบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ตอน 4 สารอาหารที่สำคัญ (ต่อ)
- โดย กาญจนา ฉิมเรือง
- 18 สิงหาคม 2561
- Tweet
หมวดที่ 3 ผัก
ผักเป็นแหล่งของวิตามิน เกลือแร่ สารต้านอนุมูลอิสระ อุดมไปด้วยเส้นใยที่ช่วยในระบบการขับถ่าย การรับประทานผักสำหรับผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังต้องเพิ่มความระมัดระวังในการเลือกชนิดให้เหมาะสมกับระยะของโรคไต และรับประทานในปริมาณที่ไม่มากเกินควร จึงจะสามารถรักษาความสมดุลของเกลือแร่ในเลือดให้ปกติได้ ไตมีหน้าที่ในการขับของเสียออกจากร่างกายแล้วยังมีหน้าที่ในการขับวิตามินและเกลือแร่ที่เกินจากความต้องการออกจากร่างกายด้วยเช่นกันผู้ที่เป็นโรคไตระยะ 1-3 ระดับโพแทสเซียมในเลือดไม่เกิน 5.0 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร สามารถรับประทานผักได้ตามต้องการ หากอยู่ในระยะ 4-5 มีระดับโพแทสเซียมในเลือดสูงกว่า 5.0 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ควรหลีกเลี่ยงผักที่มีโพแทสเซียมสูง เนื่องจากร่างกายไม่สามารถขับโพแทสเซียมส่วนเกินออกจากร่างกายได้เหมือนคนปกติ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูงได้ ปกติผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังควรได้รับโพแทสเซียมไม่เกิน 2,000 มิลลิกรัม/วันหรือ 39 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว (กก.) แหล่งอาหารที่มีโพแทสเซียมส่วนใหญ่จะมาจากผักและผลไม้ จึงเป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยเลือกรับประทานผักที่มีโพแทสเซียมให้เหมาะสมกับสภาวะร่างกายของตนเอง
วิธีลดโพแทสเซียมในผัก กรณีที่ผู้ป่วยต้องจำกัดโพแทสเซียมแต่จำเป็นต้องรับประทานผักกลุ่มที่มีโพแทสเซียมสูง สามารถทำได้ดังนี้
- ปอกเปลือก หรือเด็ดผักให้เรียบร้อย
- หั่นผักเป็นชิ้นเล็กๆ
- ล้างผักเพื่อลดสารตกค้าง
- แช่ผักในน้ำเปล่า 2 ชั่วโมง โดยเตรียมน้ำในอัตราส่วน 10 เท่าของผัก กรณีแช่นานกว่า 2 ชั่วโมงควรเปลี่ยนน้ำทุก 4 ชั่วโมง
- นำผักไปประกอบอาหารได้ตามต้องการ
แม้จะทำการลดโพแทสเซียมในผักไปแล้ว สำหรับผู้ป่วยที่มีโพแทสเซียมในเลือดสูงต้องจำกัดการรับประทานผักไม่เกิน 1 ทัพพีต่อมื้อ หากรับประทานมากเกินไปส่งผลให้หัวใจเต้นผิดจังหวะจนอาจหยุดเต้นได้
แหล่งข้อมูล:
- คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล สาขาวิชาวักกะวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์.โภชนาการสำหรับผู้เป็นโรคไตเรื้อรัง. กรุงเทพฯ: บริษัท ไอดี ออล ดิจิตอล พริ้น จำกัด; 2560.
- ชนิดา ปโชติการ,สุนาฎ เตชางาม.จัดอาหารให้เหมาะสมเมื่อเบาหวานลงไต. ว.สมาคมนักกำหนดอาหาร 2551;28:7.
- สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย.แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคไตเรื้อรังก่อนการบำบัดทดแทนไต.กรุงเทพฯ: เบอริงเกอร์ อินเกลไฮม์ (ไทย);2552.
- ยุพา ชาญวิกรัย.โภชบำบัดสำหรับโรคไตเรื้องรังก่อนล้างไต. เวชสารแพทย์ทหารบก [อินเตอร์เน็ต]. 2555 [เข้าถึงเมื่อ 1 มิถุนายน 2561];65:51. เข้าถึงได้จาก: https://tci-thaijo.org/index.php/rtamedj/article/view/5377