แมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ (Magnesium hydroxide)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 22 กุมภาพันธ์ 2563
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ (Magnesium hydroxide) หรือที่รู้จักกันดีในชื่อการค้าว่า Milk of Magnesia/มิลค์ออฟแมกนีเซีย (ย่อว่า MOM/เอ็มโอเอ็ม) เป็นตัวยาหนึ่งในกลุ่มยาแก้ท้องผูก (ยาระบาย) เป็นยาน้ำแขวนตะกอนมีลักษณะคล้ายน้ำนม มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อน

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

แมกนิเซียมไฮดรอกไซด์

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้:

  • ใช้เป็นยาระบาย/ยาแก้ท้องผูก
  • และใช้เป็น ยาลดกรด
  • โดยมีขนาดการรับประทานที่แตกต่างกัน เมื่อใช้เป็นยาลดกรด ขนาดรับประทานจะต่ำกว่าเมื่อใช้เป็นยาแก้ท้องผูก

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ออกฤทธิ์ โดยช่วยเพิ่มปริมาณของน้ำในลำไส้จนเกิดการกระตุ้นให้ลำไส้บีบตัวและขับถ่ายอุจจาระได้

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีรูปแบบจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีรูปแบบจัดจำหน่ายดังนี้

  • ยาน้ำแขวนตะกอน ขนาด 400 มิลลิกรัม (มก.) ในสารละลาย 5 มิลลิลิตร และ 8 กรัมใน 100 มิลลิลิตร
  • ยาเม็ดขนาด 300 มก.

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีขนาดรับประทานอย่างไร?

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้:

  • ใช้เป็นยาระบาย/ยาแก้ท้องผูก
  • และใช้เป็น ยาลดกรด
  • โดยมีขนาดการรับประทานที่แตกต่างกัน เมื่อใช้เป็นยาลดกรด ขนาดรับประทานจะต่ำกว่าเมื่อใช้เป็นยาแก้ท้องผูก

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิดและอาการจากการแพ้ยา เช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆรวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่ เพราะยาอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อนแล้ว
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือไม่ หรือกำลังให้นมบุตรหรือไม่ เพราะยาหลายตัวสามารถผ่านรกหรือผ่านเข้าสู่น้ำนม และเข้าสู่ทารกก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ สามารถรับประทานยาเมื่อนึกขึ้นได้ หากการลืมทานยาใกล้กับมื้อถัดไป ให้รับประทานขนาดปกติโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีผลไม่พึงประสงค์ไหม?

ผล/ อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ( ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง ) ของยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ เช่น

  • ระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร
  • ท้องเสีย
  • เป็นตะคริวที่ท้อง
  • และอาจเกิดภาวะเป็นพิษจากเกลือแมกนีเซียม (กดการทำงานของระบบประสาทจึงง่วงซึม ความดันโลหิตต่ำ กล้ามเนื้ออ่อนแรง หัวใจเต้นผิดปกติ คลื่นไส้ และอาเจียน)

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีปฏิกิริยากับยาตัวอื่นไหม?

การกินยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ อาจมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • เมื่อกินร่วมกับยาปฏิชีวนะบางกลุ่ม จะลดการดูดซึมของยาปฏิชีวนะกลุ่มนั้น ทำให้ฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียลดลง ยาปฏิชีวนะดังกล่าว เช่น
    • เตตราไซคลีน (Tetracycline)
    • คลอเตตราไซคลีน (Chlortetracycline)
    • และดอกซีไซคลีน (Doxycycline)
  • เมื่อกินร่วมกับยาบำรุงร่างกายทื่มีธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบ จะเกิดการยับยั้งการดูดซึมธาตุเหล็ก ยาที่มีองค์ประกอบของธาตุเหล็กเช่น
    • เฟอร์รัสซัลเฟท (Ferrous sulphate)
    • เฟอร์ไรฟอสเฟท (Ferri phosphas)
    • เฟอร์รัส ซัคซิเนท (Ferrous succinate)
    • และ เฟอร์รัสออกซาเลท (Ferrous oxalate)

มีข้อควรระวังไหมเมื่อกินยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์?

ข้อควรระวังเมื่อกินยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
  • ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่พึ่งผ่าตัดลำไส้ โดยเฉพาะการผ่าตัดลำไส้ใหญ่ จากผลข้างเคียงของยานี้ที่อาจทำให้เกิดท้องเสียจึงอาจส่งผลต่อแผลตัดต่อลำไส้ได้ จึงควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้เสมอ
  • อาจก่อให้เสียสมดุลของเกลือแร่ในร่างกายจากการท้องเสีย
  • หลีกเลี่ยงการใช้ในหญิงมีครรภ์เพราะอาจส่งผลถึงความพิการของทารกในครรภ์ได้
  • หลีกเลี่ยงการใช้ในผู้ป่วยโรคไต เพราะแมกนีเซียมกำจัดออกจากร่างกายทางไต จึงอาจกระตุ้นให้ไตวายได้ และ
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามแบ่งยาใหผู้อื่นใช้
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง: ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิดที่รวมถึงยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิดควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

ควรเก็บรักษายาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์อย่างไร?

ควรเก็บรักษา ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ เช่น

  • ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์สามารถเก็บที่อุณหภูมิห้องได้ แต่ควรเก็บให้พ้นแสง/แสงแดด และความร้อน
  • และเก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์มีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?

ยาแมกนิเซียมไฮดรอกไซด์ มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
ALMA (อัลมา) Millimed
ALMAG (อัลแมก) B L Hua
ALTICON (อัลติคอน) K.B. Pharma
EMULAX M.O.M.(อีมูแลค เอ็ม.โอ. เอ็ม.) British Dispensary
MAG-MAG SUSPENSION (แมก-แมก ซัสเพนชั่น) K.B.pharm
MAGNESIA TAB (แมกนีเซีย แท็ป) Charoen Bhaesaj

บรรณานุกรม

1. นพ. สมชาย ลีลากุศลวงศ์. (2551). แนวทางในการดูแลผู้ป่วยโรคท้องผูก ท้องเสีย และ IBS (ดีวีดี). กรุงเทพฯ: โรงแรมสยามซิตี้
2. Laxative. http://www.mims.com/Thailand/drug/ [2020,Feb15]
3. Laxative. http://en.wikipedia.org/wiki/Laxative [2020,Feb15]
4. https://en.wikipedia.org/wiki/Magnesium_hydroxide [2020,Feb15]
5. https://www.drugs.com/mtm/magnesium-hydroxide.html [2020,Feb15]