เอ็มอาร์ไอ ดีกว่าเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 26 กรกฎาคม 2562
- Tweet
ทุกวันนี้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีทางการแพทย์มีมาก ประชาชนก็สามารถศึกษาหาความรู้จากสื่อออนไลน์ต่างๆ ได้มาก มีความรู้สูงมากขึ้น ซึ่งก็น่าจะเป็นสิ่งที่ดี แต่บางครั้งการรับรู้หรือความเข้าใจของผู้ป่วยที่ไปศึกษามาจากสื่อออนไลน์หรือจากคนรู้จัก โดยการบอกต่อๆ กันมาว่าการตรวจแบบนี้ดีกว่าแบบนั้น การตรวจกับหมอคนนี้เก่งกว่าคนโน้น ก็อาจก่อให้เกิดปัญหาได้เหมือนกัน ดังตัวอย่างที่ผมจะเล่าให้ฟังครับ
เช้าวันหนึ่งผมได้รับแจ้งจากทางพยาบาลว่ามีผู้ป่วยสงสัยโรคอัมพาต และมาเร็วต้องเข้าระบบทางด่วนโรคอัมพาต คือมาเร็วภายใน 270 นาที จึงได้รีบไปดูผู้ป่วยแล้วประเมินว่าเข้าได้กับโรคอัมพาต ต้องรีบส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองทันที จึงได้อธิบายให้ญาติผู้ป่วยฟังว่าผมจะส่งผู้ป่วยไปตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองเดี๋ยวนี้ แต่พออธิบายไป ทางญาติก็แย้งขึ้นมาทันทีว่า “ หมอครับ ผมทราบมาว่าการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองมันจะเห็นไม่ชัดเจนเท่ากับการตรวจเอ็มอาร์ไอนะครับ ผมขอให้หมอส่งพ่อผมตรวจเอ็มอาร์ไอนะครับ เสียค่าใช้จ่ายเท่าไหร่ผมก็ไม่ว่าครับ” เป็นเรื่องเลยครับ เพราะญาติไม่ยอมให้ผู้ป่วยตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ จะตรวจเอ็มอาร์ไอให้ได้ ซึ่งมันไม่สามารถตรวจได้ทันที แล้วมันก็จะไม่ทันเวลา ยิ่งเสียเวลาไปใหญ่เลย ผู้ป่วยก็จะไม่ได้รับการรักษาที่ทันเวลา ผมจึงพยายามอธิบายให้ญาติผู้ป่วยฟังว่า กรณีฉุกเฉินแบบนี้ และสงสัยเป็นโรคอัมพาตนั้น มาตรฐานการตรวจรักษาที่เหมาะสม คือ การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง เพราะทำได้ทันที ถ้าเป็นโรคอัมพาตชนิดเลือดออกก็สามารถเห็นได้ทันที ถ้าไม่มีเลือดออกก็จะเป็ชนิดสมองขาดเลือด แพทย์ก็จะได้ให้ยาละลายลิ่มเลือดได้อย่างรวดเร็ว ส่วนการทำเอ็มอาร์ไอนั้น เสียเวลารอคิวคนที่กำลังทำอยู่ก็เกือบครึ่งชั่วโมง ทำของผู้ป่วยอีกก็อีกครึ่งชั่วโมง ทำเสร็จก็เลยเวลานาทีชีวิตไปแล้วครับ
ผมพยายามอธิบายอย่างใจเย็นและขอร้องให้ญาติผู้ป่วยเชื่อและไว้ใจหมอด้วย ว่าหมอพยายามทำในสิ่งที่ดีและเหมาะสมที่สุดกับผู้ป่วย ผมต้องเสียเวลาอธิบายนานกว่า 15 นาที ญาติผู้ป่วยจึงยอมให้ผมส่งผู้ป่วยไปตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ซึ่งก็โชคดีผู้ป่วยเป็นอัมพาตชนิดสมองขาดเลือดเฉียบพลัน ได้รับการรักษาด้วยการฉีดยาละลายลิ่มเลือดทันเวลา อาการก็ดีขึ้น ทางผู้ป่วยกับญาติก็ขอบคุณทีมงานที่ให้การรักษาอย่างดี
เรื่องนี้ก็อย่างที่บอกครับ ถ้าผู้ป่วย ญาติไว้ใจหมอให้หมอตัดสินใจวางแผนการรักษา ก็น่าจะดีกว่าที่ญาติหรือผู้ป่วยมีความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง แล้วนำความคิดนั้นมารบกวนแผนการรักษาของแพทย์ การศึกษาหาความรู้นั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่บางครั้งสิ่งที่ศึกษามานั้น มันไม่สามารถใช้ได้ในทุกกรณี บางกรณีมีเหตุผลอย่างอื่นๆ ที่ใช้ในการตัดสินใจมากกว่าสิ่งที่ไปศึกษามา การตรวจเอ็มอาร์ไอเห็นชัดกว่าการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองจริงๆ ครับ แต่เสียเวลานานกว่า และในกรณีภาวะฉุกเฉินที่ทุกนาทีมีผลต่อผลการรักษานั้น ต้องรีบตัดสินใจในการรักษานั้น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองก็เหมาะสม สามารถให้ข้อมูลที่เพียงพอในการตัดสินใจ
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา