เล็บขบ (Ingrown nail)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 10 ตุลาคม 2558
- Tweet
- โรคผิวหนัง (Skin disorder)
- โรคติดเชื้อ ภาวะติดเชื้อ (Infectious disease)
- แบคทีเรีย: โรคจากแบคทีเรีย (Bacterial infection)
- เชื้อรา โรคเชื้อรา (Fungal infection)
- ยาใส่แผล ยาทำแผล (Antiseptic)
- ยาใส่แผล การเลือกชนิดยาใส่แผล (Open wound drug administration)
เล็บขบ (Ingrown nail หรือ Onychocryptosis) คือภาวะที่ขอบเล็บด้านข้างเจริญเติบโตกินลึกลงไปในผิวหนังของนิ้วที่หุ้มเล็บอยู่ ซึ่งอาจเกิดขึ้นมุมเดียวหรือทั้งสองมุมของขอบเล็บพร้อมๆกันได้ และสามารถเกิดได้กับทุกๆเล็บทั้งเล็บมือและเล็บเท้า แต่ที่พบบ่อยมากที่สุดและเกือบทั้งหมดของภาวะเล็บขบจะเกิดกับนิ้วโป้งเท้าข้างซ้ายหรือขวาหรือทั้งสองข้างก็ได้
สาเหตุสำคัญของการเกิดเล็บขบมี 2 ประการคือ
1. ตัดเล็บผิดวิธี โดยตัดสั้นโค้งเข้าไปในเนื้อขอบเล็บ เมื่อเล็บงอกจึงงอกลงไปในเนื้อข้างๆขอบเล็บ
2. ใส่รองเท้าบีบรัดบริเวณนิ้วโป้งมาก จึงเกิดการกดบีบเนื้อรอบด้านข้างเล็บ ส่งผลให้เล็บกดลงบนเนื้อรอบข้างเล็บ เมื่อเล็บงอกจึงงอกลงไปในเนื้อด้านข้างเล็บ
อาการจากเล็บขบคือ ปวดเจ็บบริเวณเล็บขบมากจนใส่รองเท้าไม่ได้และมักอักเสบติดเชื้อ แบคทีเรีย บวม แดง เป็นหนอง
การรักษา ถ้าเริ่มมีอาการเจ็บโดยยังไม่อักเสบ (บวม แดง หรือมีหนอง) อาจดูแลตนเองได้โดยการใส่ร้องเท้าเปิดหัว แช่เท้าในน้ำอุ่นวันละ 2 - 3 ครั้งจนเล็บนุ่ม แล้วใช้กรรไกรตัดเล็บสะอาดค่อยๆงัดเล็บส่วนที่ขบขึ้นแล้วตัดออก ใส่แอลกอฮอล์ที่แผลร่วมกับทายาปฏิชีวนะชนิดครีมหรือขี้ผึ้ง
การพบแพทย์ ถ้าแผลติดเชื้อคือ บวม แดง ปวดมีหนอง หรือในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน หรือเป็นโรคเรื้อรังที่มีภูมิคุ้มกันโรคต่ำ หรือมีโรคเกี่ยวกับการไหลเวียนโลหิตไม่ดี ควรพบแพทย์ตั้งแต่แรกมีอาการเจ็บเพราะแผลจะติดเชื้อง่ายและหายยาก
การรักษาทางการแพทย์คือ การผ่าตัดเล็บที่ขบออกเป็นการผ่าตัดเฉพาะที่แบบผู้ป่วยนอกและใช้ยาชาเฉพาะที่ หลังจากนั้นใช้การทำความสะอาดแผล กินยาปฏิชีวนะ กินยาแก้ปวด และใส่รองเท้าหัวเปิด/รองเท้าแตะจนกว่าแผลจะหาย
การป้องกัน โดยการตัดเล็บให้ถูกวิธีไม่ตัดโค้งลงไปในเนื้อด้านข้างของเล็บ ไม่ตัดเล็บให้ลึกจนเกินไป และการสวมใส่รองเท้าที่นุ่มสบายไม่รัดนิ้วเท้าโดยเฉพาะนิ้วโป้ง
บรรณานุกรม
- Ingrown toenail http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00154 [2015,Sept19].
Updated 2015, Sept 19