เรื่องของผิวคนแก่ (ตอนที่ 7)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 4 มีนาคม 2563
- Tweet
ต่อมไขมันขยายขนาดโตขึ้น (Sebaceous hyperplasia) มักพบบริเวณหน้าผากและแก้ม แต่อาจพบได้ในบริเวณอื่นด้วยเช่นกัน มักพบในวัยกลางคนเป็นต้นไป
ต่อมไขมัน (Sebaceous glands) จะผลิตไขมันที่เรียกว่า ไขผิวหนังหรือซีบัม (Sebum) เพื่อปกป้องผิวหนังจากสภาพแวดล้อมภายนอก แต่ซีบัมที่มากเกินจะก่อให้เกิดปัญหา เช่น เป็นสิว ผิวมัน หรือ หนังศีรษะมันเยิ้ม และซีบัมสามารถติดอยู่ภายในต่อมเป็นสาเหตุให้ต่อมโตและผิวนูน
ต่อมไขมันที่โตขึ้น จะมีลักษณะเป็นตุ่มเหลืองๆ ขนาดเล็กจนถึงขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 3 มิลลิเมตร ซึ่งไม่มีอันตราย หากดูด้วยกล้องสำหรับตรวจผิวหนัง (Dermoscopy) จะพบหลอดเลือดแดง มีรอยหยักหรือหลุมตรงกลางและมีสีเหลืองหรือสีขาวอยู่รอบ ซึ่งจะไม่รู้สึกเจ็บ
บางครั้งต่อมไขมันที่โตขึ้นอาจทำให้ดูคล้ายมะเร็งผิวหนังที่พบบ่อยที่ชื่อ Basal cell carcinoma อย่างไรก็ดี มะเร็งผิวหนังชนิดนี้จะมีลักษณะที่ใหญ่กว่าและอาจมีสีคล้ำกว่า ซึ่งแพทย์สามารถวินิจฉัยได้ด้วยการส่งตัวอย่างไปตรวจที่ห้องแล้ป
ทั้งนี้ มีหลายปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงในการทำให้ต่อมไขมันโต เช่น
o การโดนแสงแดด
o มีประวัติคนในครอบครัวเป็น
o ผู้ที่ได้รับยากดภูมิ
อย่างไรก็ดี เราไม่มีความจำเป็นต้องรักษาต่อมไขมันโต ยกเว้นในกรณีที่ต้องการเอาออกเพื่อความสวยงาม ซึ่งมีหลายวิธี เช่น
o ใช้เรตินอล (Retinol) ที่อยู่ในรูปของวิตามินเอ
o การลอกหน้า (Facial peel) ด้วยสารเคมี เช่น กรดซาลิไซลิก (Salicylic acid) ซึ่งอาจทำให้หน้าระคายเคืองเป็นสีแดงกรณีที่ดูแลไม่ดีหลังการรักษา
o การยิงเลเซอร์
o การจึ้เย็น (Cryotherapy)
o การจี้ด้วยไฟฟ้า (Electrocautery)
o การใช้พลังงานแสงบำบัด (Photodynamic therapy)
o การใช้ยา Antiandrogen (ใช้ในผู้หญิง กรณีที่ใช้วิธีอื่นไม่ได้ผล)
ทั้งนี้ การรักษาแต่ละวิธีก็มีผลข้างเคียง ซึ่งอาจทำให้สีผิวเปลี่ยนไปหรือเป็นรอยแผลเป็น
ส่วนการดูแลตัวเองให้ใช้น้ำยาทำความสะอาดใบหน้าที่มีส่วนผสมของกรดซาลิไซลิกหรือสารเรตินอล ทั้งนี้ควรหลีกเลี่ยงแสงแดดซึ่งอาจกระตุ้นให้ต่อมไขมันโตมากขึ้น
แหล่งข้อมูล:
- Sebaceous hyperplasia. https://dermnetnz.org/topics/sebaceous-hyperplasia/ [2020, March 3].
- Sebaceous hyperplasia: Treatment and home remedies. https://www.medicalnewstoday.com/articles/321550.php [2020, March 3].
- Sebaceous hyperplasia. https://www.dermcoll.edu.au/atoz/sebaceous-hyperplasia/ [2020, March 3].
