เยื่อหุ้มสมองอักเสบ (ตอนที่ 7 และตอนจบ)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 6 มิถุนายน 2562
  • Tweet
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ-7

      

      เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้ออะมีบา (Amebic Meningitis) หรือที่เรียกว่า Primary amebic meningoencephalitis (PAM) เป็นโรคที่พบยาก เกิดจากเชื้อที่ชื่อว่า Naegleria fowleri ที่ปนเปื้อนอยู่ในน้ำแล้วเข้าสู่ร่างกายทางจมูก เราสามารถพบเชื้อนี้ได้จาก

  • แหล่งน้ำอุ่น เช่น ทะเลสาบ แม่น้ำ
  • แหล่งพลังงานน้ำร้อน เช่น น้ำพุร้อน
  • น้ำอุ่นที่ทิ้งออกจากโรงงานอุตสาหกรรม
  • สระว่ายน้ำที่ไม่ได้รับการดูแลให้ถูกสุขลักษณะ ไม่มีการฆ่าเชื้อ
  • เครื่องทำน้ำร้อน (เชื้อ Naegleria fowleri เจริญเติบโตได้ดีที่อุณหภูมิ 46°C)
  • ดิน

      อย่างไรก็ดี เราจะไม่สามารถติดเชื้อนี้ได้จากการดื่มน้ำ แต่เชื้อนี้จะเข้าทางจมูกและไปยังสมอง ซึ่งพบได้ในผู้ที่ว่ายน้ำหรือดำน้ำในทะเลสาบหรือแม่น้ำ และผู้ที่ใช้น้ำประปาที่มีเชื้อล้างจมูก อย่างไรก็ดีไม่ปรากฏว่าพบเชื้อนี้ในแหล่งน้ำเค็ม เช่น ทะเล

      โดยอาการจะเริ่มปรากฏในวันที่ 1-7 หลังการติดเชื้อ ซึ่งในระยะแรกอาการของโรคนี้จะมีลักษณะคล้ายเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส แต่ต่อมาจะมีอาการมึนงงสับสน เสียการทรงตัว ชัก และประสาทหลอน (Hallucinations) โดยหลังจากที่เริ่มมีอาการโรคจะพัฒนาไปอย่างรวดเร็วและมักจะเสียชีวิตภายในเวลา 1-12 วัน (เฉลี่ยที่ 5 วัน)

      ดังนั้น ผู้ที่เพิ่งไปว่ายน้ำหรือดำน้ำในทะเลสาบหรือแม่น้ำ แล้วมีอาการเป็นไข้เฉียบพลัน ปวดศีรษะ คอแข็ง อาเจียน จึงควรรีบไปพบแพทย์ทันที

      และแม้จะมีการทดลองใช้ยาฆ่าเชื้อ Naegleria fowleri ที่ได้ผลในห้องแล็ป แต่ก็ยังไม่มีการรับประกันถึงผลในการรักษาจริงเนื่องจากผู้ที่ติดเชื้อนี้ส่วนใหญ่จะเสียชีวิต

      ส่วนการป้องกันโรคนี้ ทำได้ด้วยการลดความเสี่ยงของการติดเชื้อโดยระวังไม่ให้น้ำเข้าจมูก

      เยื่อหุ้มสมองที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ (Non–infectious meningitis) อาจมีสาเหตุมาจาก

  • โรคมะเร็ง
  • โรคแพ้ภูมิตัวเอง (Systemic lupus erythematosus = SLE)
  • โรคเบเช็ท (Behçet's disease)
  • การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาเอ็นเสด (Nonsteroidal anti-inflammatory drugs = NSAIDS) เช่น ยา Ibuprofen หรือ ยาปฏิชีวนะ (Antibiotic) เช่น ยา Trimethoprim ยา Sulfamethoxazole
  • การได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ
  • การผ่าตัดสมอง

      

แหล่งข้อมูล:

  1. Meningitis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/meningitis/symptoms-causes/syc-20350508 [2019, Jun 4].
  2. Meningitis. https://www.cdc.gov/meningitis/index.html [2019, Jun 4].
  3. Meningitis. https://www.medicinenet.com/meningitis/article.htm#what_are_the_types_of_meningitis [2019, Jun 4].