เซอร์มอร์ลิน (Sermorelin)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 16 สิงหาคม 2560
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาเซอร์มอร์ลิน(Sermorelin หรือ Sermorelin acetate) เป็นเปปไทด์อะนาล็อก(Peptide analoque, สารประเภทกรดอะมิโน)หรือเป็นสารสังเคราะห์เลียนแบบ Growth hormone-releasing hormone (เรียกย่อๆว่า GHRH) ซึ่ง GHRH เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากสมองส่วนไฮโปธาลามัส โดยเป็นฮอร์โมนมีหน้าที่ กระตุ้นต่อมใต้สมอง(Pituitary gland)ให้หลั่งฮอร์โมนที่ทำให้ร่างกายเจริญเติบโตหรือที่เรียกว่า “ฮอร์โมนเพื่อการเจริญเติบโต/ฮอร์โมนการเจริญเติบโต/ฮฮร์โมนเจริญเติบโต(Growth hormone ย่อว่า GH)” ทางการแพทย์ได้ใช้ยาเซอร์มอร์ลินมาเป็นตัวตรวจวิเคราะห์และประเมินภาวะขาดแคลนฮอร์โมนเพื่อการเจริญเติบโตของร่างกาย รวมถึงใช้เพื่อบำบัดภาวะขาดแคลนฮอร์โมนการเจริญเติบโตในเด็ก

ยาเซอร์มอร์ลินมีรูปแบบเภสัชภัณฑ์เป็นยาฉีด กรณีใช้ตรวจวิเคราะห์การขาดแคลนฮอร์โมนเจริญเติบโต ต้องฉีดยาเซอร์มอร์ลินเข้าหลอดเลือดดำ กรณีใช้เพื่อบำบัดภาวะขาดแคลนฮอร์โมนเจริญเติบโต ต้องฉีดยานี้เข้าใต้ผิวหนังเพื่อกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนเจริญเติบโตได้อย่างเหมาะสม

ร่างกายของผู้ที่ได้รับยาเซอร์มอร์ลินจะมีปฏิกิริยาตอบสนองได้หลายประการ อาทิ เช่น

  • ทำให้ความหนาแน่นของมวลกระดูกเพิ่มขึ้น
  • เพิ่มสมรรถภาพการทำงานของหัวใจและหลอดเลือด
  • เพิ่มมวลของกล้ามเนื้อ
  • เพิ่มสมรรถภาพทางเพศ
  • ช่วยปรับปรุงระบบภูมิคุ้มกัน/ระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรค และการฟื้นสภาพของร่างกาย
  • เสริมสร้างเนื้อเยื่อของเส้นประสาท
  • มีผลทำให้ร่างกายเกิดกำลังวังชา
  • ปรับปรุงระบบความจำให้ดีขึ้น

แต่อย่างไรก็ตาม สรรพคุณของ ยาเซอร์มอร์ลิน ข้างต้น มีแหล่งข้อมูลมาจากบทความที่ตีพิมพ์ในเครือข่ายกลุ่มงานเภสัชกรรมของต่างประเทศ ผู้อ่านบทความนี้ควรต้องยึดคำแนะนำและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้รักษาเป็นสำคัญ

ทั้งนี้ มีข้อห้ามและข้อควรระวังการใช้ยาเซอร์มอร์ลิน ดังนี้ เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่มีประวัติแพ้ยานี้ หรือแพ้ส่วนประกอบในสูตรตำรับของยาเซอร์มอร์ลิน
  • หลีกเลี่ยงการใช้ยาเซอร์มอร์ลินในสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ และสตรีในภาวะให้นมบุตร รวมถึงผู้ที่ได้รับบาดเจ็บบริเวณสมอง
  • การใช้ยาเซอร์มอร์ลินร่วมกับยา Aspirin, Indomethacin, Prednisone, ยาInsulin, Propylthiouracil, Atropine, Clonidine, Levodopa, ล้วนแต่จะทำให้ ประสิทธิภาพการออกฤทธิ์และการทำงานของยาเซอร์มอร์ลินด้อยลงไป ผู้ป่วยจึงควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล เภสัชกร ทุกครั้งที่เข้ารับการรักษาว่า ตนเองมียาอะไรที่ใช้อยู่ก่อน
  • สำหรับผู้ป่วยที่มีการใช้ยาหรือฮอร์โมนบางประเภทรักษาภาวะเจริญเติบโตต่ำ ผิดปกติ จะต้องหยุดการใช้ยาหรือฮอร์โมนเหล่านั้นอย่างน้อย 1 อาทิตย์ จึงสามารถใช้ ยาเซอร์มอร์ลินได้
  • ผู้ป่วยจะต้องได้รับการตรวจระดับฮอร์โมนเจริญเติบโตหลังที่ได้รับยาเซอร์มอร์ลิน ซึ่งผู้ป่วยต้องมารับการตรวจตามที่แพทย์นัดหมาย
  • *สำหรับผู้ที่ได้รับยาเซอร์มอร์ลินเกินขนาด จะมีอาการเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจ รวมถึงความดันโลหิต หากพบว่าสัญญาณชีพดังกล่าว เกิดการ เปลี่ยนแปลงอย่างผิดปกติ ต้องรีบแจ้งแพทย์/มาโรงพยาบาลทันที

ยาเซอร์มอร์ลินจัดเป็นยาที่มีฤทธิ์แรง หากใช้ผิดวิธีก็สามารถส่งผลกระทบ(ผลข้างเคียงอันอันตราย)ต่อระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆของร่างกายได้อย่างมากมาย ในตลาดการค้ายาแผนปัจจุบัน เราจะพบเห็นการจัดจำหน่ายยาชนิดนี้ภายใต้ชื่อการค้าว่า “Geref”

เซอร์มอร์ลินมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

เซอร์มอร์ลิน

ยาเซอร์มอร์ลินมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น

  • บำบัดภาวะขาดแคลนฮอร์โมนเจริญเติบโต
  • เพื่อการตรวจวิเคราะห์การขาดแคลนฮอร์โมนเจริญเติบโตของร่างกาย

เซอร์มอร์ลินมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาเซอร์มอร์ลิน เป็นสารสังเคราะห์เลียนแบบ Growth hormone releasing hormone โดยยาเซอร์มอร์ลินจะออกฤทธิ์กระตุ้นต่อมใต้สมอง (Pituitary gland) ทำให้ต่อมใต้สมองเกิดการหลั่งฮอร์โมนเจริญเติบโตออกมา

เซอร์มอร์ลินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาเซอร์มอร์ลินมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เป็น

  • ยาฉีดที่ประกอบด้วย Sermorelin acetate ขนาด 15 มิลลิกรัม/ขวด

เซอร์มอร์ลินมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ตัวอย่างขนาดการบริหารยา/ใช้ยาเซอร์มอร์ลิน เช่น ขนาดการบริหารยานี้สำหรับรักษาภาวะขาดฮอร์โมนเจริญเติบโต(Growth hormone deficiency) เช่น

  • เด็ก: ฉีดยาเข้าใต้ผิวหนังขนาด 0.03 มิลลิกรัม/น้ำหนัก 1 กิโลกรัม วันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน และระยะเวลาการใช้ยาให้เป็นไปตามคำสั่งแพทย์
  • ผู้ใหญ่: ขนาดยา และระยะเวลาในการใช้ยานี้ ในผู้ใหญ่ ขึ้นกับดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษาเป็นกรณีๆไป

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาเซอร์มอร์ลิน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคของต่อมใต้สมอง(เช่น เนื้องอกต่อมใต้สมอง) รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาเซอร์มอร์ลินอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมมารับการฉีดยาควรทำอย่างไร?

หากลืมมารับการฉีดยาเซอร์มอร์ลิน จะต้องรีบติดต่อแพทย์/ผู้เกี่ยวข้องในสถานพยาบาลที่รักษาอยู่ทันที เพื่อทำการนัดหมายการฉีดยานี้ใหม่โดยเร็ว

แต่อย่างไรก็ดี กรณีลืมฉีดยาเซอร์มอร์ลินบ่อยครั้ง อาจส่งผลให้การรักษาขาดความต่อเนื่องจนขาดประสิทธิภาพในการควบคุมรักษาโรค

เซอร์มอร์ลินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาเซอร์มอร์ลินสามารถก่อให้เกิด ผลไม่พึงประสงค์จากยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)ต่อระบบอวัยวะต่างๆของร่างกาย ดังนี้ เช่น

  • ผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด: เช่น แน่นหน้าอก ใบหน้าแดง
  • ผลต่อผิวหนัง: เช่น เกิดลมพิษ
  • ผลต่อระบบประสาท: เช่น ปวดศีรษะ
  • ผลต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น คลื่นไส้ อาเจียน การรับรสชาติอาหารผิดปกติ

มีข้อควรระวังการใช้เซอร์มอร์ลินอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาเซอร์มอร์ลิน เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้ หรือแพ้ส่วนประกอบของยานี้
  • ยาที่มีสภาพเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น สียาเปลี่ยนไป
  • ห้ามใช้ยานี้กับสตรีมีครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
  • มารับการฉีดยานี้ตามที่แพทย์นัดหมายทุกครั้ง
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาเซอร์มอร์ลินด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพร ต่างๆ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่องข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ

เซอร์มอร์ลินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาเซอร์มอร์ลินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • หลีกเลี่ยงการใช้ยาเซอร์มอร์ลินร่วมกับยา Clonidine และ Levodopa ด้วยจะส่งผลให้ร่างกายมีการหลั่งฮอร์โมนเจริญเติบโตมากจนเกินไปจนอาจเป็นอันตรายต่อผู้ป่วยได้

ควรเก็บรักษาเซอร์มอร์ลินอย่างไร?

ควรเก็บยาเซอร์มอร์ลินภายใต้อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส(Celsius) ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งตู้เย็น เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น และเก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

เซอร์มอร์ลินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาเซอร์มอร์ลิน มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Geref (จีเรฟ)Serono Pharma

บรรณานุกรม

  1. http://www.wellsrx.com/wp-content/uploads/2015/08/Generic_SermorelinFlyer.pdf[2017,July29]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Sermorelin[2017,July29]
  3. https://www.drugs.com/cdi/sermorelin-acetate.html[2017,July29]
  4. https://www.steroid.com/Geref.php[2017,July29]
  5. https://www.empowerpharmacy.com/drugs/sermorelin-acetate-injection.html[2017,July29]
  6. https://www.drugbank.ca/drugs/DB00010[2017,July29]