เครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ (ตอนที่ 4)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 4 กรกฎาคม 2558
- Tweet
กระแสไฟฟ้าจากหัวใจจะส่งข้อมูลไปตามสายไปยังเครื่องกระตุ้นการเต้น หากจังหวะหัวใจเต้นผิดปกติ คอมพิวเตอร์จะส่งจังหวะเต้นไฟฟ้า (Electrical pulses) ไปยังหัวใจ เครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจรุ่นใหม่จะสามารถวัดอุณหภูมิเลือด การหายใจ และอื่นๆ ได้ และยังสามารถใช้ปรับระดับการเต้นของหัวใจให้เป็นไปตามกิจกรรมที่ทำ
แพทย์สามารถตั้งโปรแกรมคุมจังหวะการเต้นของหัวใจได้จากอุปกรณ์ภายนอก โดยไม่ต้องสัมผัสกับเครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจโดยตรง ทั้งนี้ เครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจมีอยู่ 3 ชนิด คือ
- Single-chamber pacemakers – นำกระแสไฟฟ้าหัวใจจากเครื่องกำเนิดสัญญาณ (Pulse generator) ไปยังห้องล่างขวาของหัวใจ (Right ventricle)
- Dual-chamber pacemakers – นำกระแสไฟฟ้าหัวใจจากเครื่องกำเนิดสัญญาณไปยังห้องล่างขวาของหัวใจ (Right ventricle) และห้องบนขวา (Right atrium) เพื่อควบคุมจังหวะการหดตัวระหว่างหัวใจทั้งสองห้อง
- Biventricular pacemakers – จะกระตุ้นการทำงานของหัวใจห้องล่างทั้งซ้ายและขวาเพื่อให้หัวใจเต้นอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เป็นทางเลือกในการรักษาของผู้ที่มีปัญหาหัวใจล้มเหลว อาจเรียกอีกอย่างว่า Cardiac resynchronization therapy (CRT)
โดยแพทย์จะเป็นผู้เลือกชนิดที่เหมาะสมกับอาการของผู้ป่วย และทำการติดตั้งเครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจโดยอาศัยการผ่าตัดเล็ก (Minor surgery)
ซึ่งการผ่าตัดสามารถทำได้ 2 ลักษณะ คือ
- Endocardial approach เป็นวิธีที่นิยมใช้ โดย
- มีการให้ยาระงับความรู้สึกหรือยาชา (Anesthetic) และทำการผ่าตัดเพื่อสอดสายลวดและเครื่องคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ
- สายลวดจะถูกสอดผ่านทางหลอดเลือดดำใหญ่ซึ่งมักจะอยู่ใกล้กับไหล่ฝั่งที่อยู่ตรงข้ามกับมือที่ถนัดไปยังบริเวณหัวใจด้วยการนำทางของภาพเอ็กซเรย์ (X-ray images)
- ปลายลวดข้างหนึ่งจะติดอยู่กับกล้ามเนื้อหัวใจ และอีกข้างหนึ่งจะติดกับเครื่องกำเนิดสัญญาณ (Pulse generator) โดยวางไว้ที่ใต้ผิวหนังของช่องอกด้านบน (Upper chest)
- Epicardial approach เป็นวิธีที่นิยมใช้กับเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ โดย
- มีการวางยาสลบ
- ศัลยแพทย์จะติดปลายลวดข้างหนึ่งกับกล้ามเนื้อหัวใจ ในขณะที่อีกข้างหนึ่งจะติดกับเครื่องกำเนิดสัญญาณ (Pulse generator) โดยวางไว้ใต้ผิวหนังส่วนช่องท้อง (Abdomen)
หลังจากนั้น 2-3 วัน หรือ เป็นสัปดาห์หลังการผ่าตัด ผู้ป่วยจะรู้สึกปวด บวม บริเวณที่ฝั่งเครื่องไว้ แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยงดกิจกรรมที่ใช้แรงและการยกของหนักเป็นเวลา 1 เดือน
- What Is a Pacemaker? http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/pace [2015, July 3].
- Pacemaker. http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/pacemaker/basics/definition/prc-20014279 [2015, July 3].
- Abnormal Heart Rhythms and Pacemakers. http://www.webmd.com/heart-disease/guide/abnormal-rhythyms-pacemaker [2015, July 3].