เกร็ดสุขภาพ: โรคจิต

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 26 กันยายน 2554
  • Tweet

โรคจิต (Psychosis) คือ โรคที่เกิดจากความผิดปกติทางด้านจิตใจ ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยไม่อยู่ในความเป็นจริง มีความหลงผิด หรือ ความเชื่อผิด (Delusion) เช่น เชื่อว่า ภาพในโทรทัศน์เป็นมนุษย์ต่างดาว และมีประสาทหลอน (Hallucination) จากการได้ยินเสียง การมองเห็นภาพ หรือ ความรู้สึกผิดปกติ ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยไม่สามารถดำเนินชีวิตตามปกติได้ ไม่สามารถทำงาน ไม่สามารถดูแลตนเองได้ และอาจเป็นอันตรายต่อทั้งตนเอง และต่อผู้อื่น จากความหลงผิด และจากประสาทหลอน นอกจากนั้น ผู้ป่วยโรคจิตจะไม่รู้ และไม่ยอมรับว่า ตนเองป่วยเป็นโรคจิต

ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดโรคจิต แต่จากการศึกษาพบ ว่า มีปัจจัยเสี่ยง เช่น พันธุกรรม ความเครียด ปัญหาในครอบครัว หรือ ปัญหาทาง ด้านจิตใจตั้งแต่เด็ก การติดสุรา การติดยาเสพติด และโรคทางสมองบางชนิด เช่น โรคความจำเสื่อม โรคลมชักบางชนิด และโรคเนื้องอกในสมอง

อย่างไรก็ตาม โรคจิตสามารถรักษาให้หายได้สูง เมื่อได้รับการวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ดังนั้นการรู้จักสัญญาณเตือนของโรคจิต จึงช่วยให้ผู้ป่วยที่เริ่มมีอาการ แสวงหาความช่วยเหลือจากคนที่เชื่อใจ หรือ จิตแพทย์ และ/หรือคนในครอบครัวช่วยสังเกต เพื่อให้ความช่วยเหลือผู้ป่วย นำผู้ป่วยพบจิตแพทย์แต่เนิ่นๆ

สัญญาณเตือนอาการทางโรคจิต ได้แก่ ด้านอารมณ์ ด้านความคิด และด้านความประพฤติ

สัญญาณเตือนด้านอารมณ์ ได้แก่

  • วิตกกังวล เป็นทุกข์ ซึมเศร้า เกินเหตุ
  • ตึงเครียดตลอดเวลา
  • กระสับกระส่าย ไม่สงบ และก้าวร้าว
  • หวาดกลัวสิ่งต่างๆเกินเหตุ
  • หวาดระแวงบุคคลต่างๆเกินเหตุ

สัญญาณเตือนด้านความคิด ได้แก่

  • ไม่มีสมาธิ หลงลืมมากผิดปกติจากคนทั่วไป
  • ตัดสินใจ ตัดสินปัญหาไม่ได้ในทุกเรื่อง แม้เรื่องเล็กน้อย
  • สับสน
  • ประสาทหลอนด้านการได้ยิน
  • คิดทำร้ายตัวเอง คิดฆ่าตัวตาย
  • พูด คิด หมกมุ่นแต่อดีต

สัญญาณเตือนด้านความประพฤติ ได้แก่

  • แยกตัว ไม่พบปะผู้คน ไม่สังสรรค์เหมือนเคย
  • เบื่ออาหาร หรือ กินจุมากผิดปกติ
  • นอนไม่หลับ หรือ นอนหลับมากผิดปกติ
  • แสดงอารมณ์รุนแรงเกินเหตุ เช่น ร้องไห้ หัวเราะ โกรธ
  • หมดความสนใจในเรื่องต่างๆ ไม่รับรู้
  • ไม่สนใจดูแลตนเอง ปล่อยตัวเกินเหตุ ไม่ดูแลสิ่งแวดล้อมรอบตัว

บรรณานุกรม

  1. Early warning signs. http://www.health.qld.gov.au/rbwh/docs/early_warning_signs.pdf [2011, Aug 12].