อินซูลินกลาร์จีน (Insulin glargine)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 25 มิถุนายน 2560
- Tweet
- บทนำ
- อินซูลิน กลาร์จีนมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมฉีดยาควรทำอย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้อินซูลิน กลาร์จีนอย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษาอินซูลิน กลาร์จีนอย่างไร?
- อินซูลิน กลาร์จีนมีชื่ออื่นอีกไหม?ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- เบาหวาน (Diabetes mellitus)
- รู้ทันโรคเบาหวาน (Diabetes mellitus)
- เบาหวานในเด็กและวัยรุ่น (Juvenile diabetes mellitus)
- ยาเบาหวาน หรือ ยารักษาโรคเบาหวาน (Antidiabetic agents)
- การดูแลเท้าในโรคเบาหวาน (Diabetic foot care)
- เบาหวานขึ้นตา เบาหวานกินตา (Diabetic retinopathy)
- วิธีฉีดอินซูลินให้ตนเอง (How to inject insulin)
บทนำ
ยาอินซูลินกลาร์จีน(Insulin glargine) เป็นอินซูลินที่ถูกผลิตโดยแบคทีเรียที่มีชื่อว่า Escherichia coli (E.coli สายพันธุ์ K12) นักวิทยาศาสตร์ได้ใช้เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรมตัดต่อยีน/จีน(Gene)บนโครโมโซมของแบคทีเรียชนิดนี้ และทำให้มันผลิตฮอร์โมนอินซูลินที่สามารถออกฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวาน/โรคเบาหวานทั้งประเภท I และ II ได้ยาวนานถึง 18–26 ชั่วโมง(Long acting insulin โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ภายใน 1 ชั่วโมงหลังฉีดยา) กรณีที่ใช้รักษาเบาหวานประเภทที่ II ยาอินซูลินกลาร์จีนสามารถใช้ร่วมกับยารักษาเบาหวานชนิดรับประทานก็ได้ ทางคลินิก สามารถนำอินซูลินชนิดนี้มาใช้กับผู้ป่วยเด็กที่มีอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป รวมถึงผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
ทางการแพทย์มีข้อห้ามและข้อจำกัดการใช้งานของยาอินซูลินกลาร์จีนที่ผู้ป่วย/ผู้บริโภคควรทราบ อาทิ เช่น
- ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
- ห้ามใช้ยาอินซูลินกลาร์จีนกับผู้ป่วยเบาหวานที่มีสภาวะเลือดเป็นกรดที่ เรียกว่า Diabetic ketoacedosis(DKA) ผู้ป่วยเบาหวานกลุ่มนี้ร่างกายมักจะมีอาการจากภาวะขาดน้ำร่วมด้วย แพทย์จึงต้องรักษาภาวะขาดน้ำดังกล่าวเสียก่อน ทั่วไป แพทย์จะให้สารน้ำชนิด 0.9% Sodium chloride จากนั้นจึงจะใช้ยาอินซูลินตามลำดับ
- ห้ามใช้ยาอินซูลินทุกชนิดรวมถึงยาอินซูลินกลาร์จีนกับผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเพราะจะทำให้อาการของผู้ป่วยทรุดหนักกว่าเดิมจนถึงขั้นหมดสติ
- อินซูลินกลาร์จีน จะต้องถูกจัดเก็บในตู้เย็นที่ช่วงอุณหภูมิ 2–8 องศาเซลเซียส(Celsius) ห้ามเก็บในช่องแช่แข็งตู้เย็น ด้วยจะทำให้เสียสภาพทางกายภาพของตัวยา การเก็บยาอินซูลินกลาร์จีนแบบบรรจุไวอัล(Vial) นอกตู้เย็นภายใต้อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส จะทำให้อายุการใช้งานไม่เกิน 28 วัน กรณีเป็นประเภทปากกาอินซูลิน (Penfill) เก็บภายใต้อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส จะมีอายุการใช้งานไม่เกิน 42 วัน
- ปกติ ยาอินซูลินชนิดนี้จะมีลักษณะใส หากพบว่าตัวยาอินซูลินกลาร์จีนมีตะกอนหรือขุ่น ต้องทิ้งทำลายและห้ามใช้โดยเด็ดขาด
- หากพบเห็นผู้ป่วยเบาหวานหมดสติ ห้ามฉีดอินซูลินชนิดนี้ให้ผู้ป่วยต้องนำ ผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล และให้แพทย์ประเมินอาการว่าผู้ป่วยเบาหวานหมดสติจากสาเหตุใด ด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำหรือสูง หรือเกิดจากสาเหตุอื่น
- กรณีที่ใช้อินซูลินกลาร์จีนร่วมกับอินซูลินชนิดอื่นๆ ห้ามนำอินซูลินทั้ง 2 ชนิด มาผสมรวมกันโดยเด็ดขาด ให้ฉีดอินซูลินแต่ละชนิดแยกกันคนละครั้ง
- หลีกเลี่ยงการฉีดยาอินซูลิน กลาร์จีนซ้ำตรงบริเวณผิวหนังตำแหน่งเดิมด้วยจะทำให้เกิดภาวะผิวหนังอักเสบตามมา
- ห้ามปรับเพิ่มหรือลดขนาดการฉีดยาอินซูลินทุกชนิดรวมยาอินซูลินกลาร์จีนโดยมิได้ขอคำปรึกษาจากแพทย์
- ยาอินซูลิน กลาร์จีนอาจทำให้เกิดอาการแพ้ยาได้เช่นเดียวกับยาชนิดอื่น เช่น เกิดผื่นคันเต็มตัว หายใจลำบาก หัวใจเต้นเร็ว เหงื่อออกมาก ใบหน้า-ลิ้น-คอ มีอาการบวม วิงเวียน ง่วงนอนรุนแรง ตลอดจนทำให้รู้สึกสับสน หากพบเห็น อาการเหล่านี้ ต้องรีบนำตัวผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที/ฉุกเฉิน
คณะกรรมการอาหารและยาของไทย ได้บรรจุยาอินซูลินกลาร์จีน ลงในบัญชียาหลักแห่งชาติ และระบุเงื่อนไขการใช้งานดังนี้ คือ “ใช้เฉพาะผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1 ที่ใช้ Multiple daily insulin injections สูตรที่ฉีด NPH insulin ก่อนนอนแล้วมีภาวะน้ำตาลต่ำในเลือดอย่างรุนแรง หรือน้ำตาลต่ำในเลือดช่วงกลางคืน (Nocturnal hypoglycemia)บ่อยครั้งจนรบกวนการดำเนินชีวิตตามปกติ และผู้ป่วยควรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองอย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร เพื่อให้การใช้ยา Insulin glargine เกิดประโยชน์สูงสุด” ทั้งนี้Multiple daily insulin injections หมายถึง การฉีดยาอินซูลินวันละหลายครั้งตามมื้ออาหารและก่อนนอน
ในประเทศไทยมีการจัดจำหน่ายยาอินซูลิน กลาร์จีนภายใต้ชื่อการค้าว่า Lantus , Basalin และ Glaritus ผู้บริโภคจะสามารถพบเห็นการใช้อินซูลินประเภทนี้ได้ทั้งในสถานพยาบาลของรัฐและของเอกชนโดยทั่วไป
อินซูลิน กลาร์จีนมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
ยาอินซูลิน กลาร์จีนมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น
- ใช้รักษาโรคเบาหวานทั้งประเภทที่ I และ II
อินซูลิน กลาร์จีนมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
ยาอินซูลินกลาร์จีน มีกลไกการออกฤทธิ์โดย ตัวยาจะออกฤทธิ์ในบริเวณเซลล์กล้ามเนื้อรวมถึงเซลล์ไขมัน ส่งผลให้เซลล์เหล่านั้น/ร่างกายนำน้ำตาลกลูโคส(Glucose)ในกระแสเลือดมาใช้ให้เกิดประโยชน์ และยังช่วยยับยั้งการปลดปล่อยน้ำตาลกลูโคสจากตับเข้าสู่กระแสเลือด ด้วยกลไกเหล่านี้จึงทำให้ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติและเป็นที่มาของสรรพคุณ
อินซูลิน กลาร์จีนมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
ยาอินซูลินกลาร์จีน เป็นยาฉีดที่เป็นสารละลายใส โดยมีรูปแบบเภสัชภัณฑ์ดังนี้
- ขวดไวอัล(Vial) ที่บรรจุยา Insulin glargine ขนาด 1,000 ยูนิต/10 มิลลิลิตร
- ปากกาอินซูลิน พร้อมใช้งานที่บรรจุ Insulin glargine ขนาด 300 ยูนิต/3 มิลลิลิตร และ 500 ยูนิต/5 มิลลิลิตร
อินซูลิน กลาร์จีนมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?
ยาอินซูลิน กลาร์จีนมีขนาดการบริหารยา/ใช้ยา เช่น
- ผู้ใหญ่: เริ่มต้นฉีดยาเข้าใต้ผิวหนังขนาด 10 ยูนิต วันละ 1 ครั้ง ขนาดที่ใช้ในการรักษา ทั่วไปอยู่ที่ 2–100 ยูนิต/วัน
- เด็กอายุตั้งแต่ 6 ปี ขึ้นไป: ให้ใช้ยาตามคำสั่งแพทย์โดยฉีดยาวันละ 1 ครั้ง
- เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี: ทางคลินิก ยังไม่มีข้อมูลด้านความปลอดภัยในการใช้ยานี้
อนึ่ง:
- ผู้ป่วย โรคตับ โรคไต แพทย์อาจต้องปรับลดขนาดการใช้ยาลงมาตามความเหมาะสม
- ฉีดยาอินซูลินชนิดนี้ตรงตามเวลา ซึ่งอาจเป็นก่อนอาหาร ระหว่างอาหาร หรือหลังอาหาร ขึ้นกับคำสั่งแพทย์ ฉีดต่อเนื่องสม่ำเสมอตามคำสั่งแพทย์เช่นกัน และไม่ควรปรับขนาดการฉีดยาโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
- เรียนรู้ เทคนิคการฉีดยา การเก็บรักษา สภาวะมีน้ำตาลในเลือดต่ำหรือสูง จากแพทย์ พยาบาล เภสัชกร เพื่อดูแลตนเองขณะอยู่ในที่พักอาศัย (อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง “วิธีฉีดอินซูลินให้ตนเอง” และเรื่อง “ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในโรคเบาหวาน”
*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาอินซูลินกลาร์จีน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
- มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคตับ โรคไต โรคหัวใจ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาอินซูลินกลาร์จีน อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
หากลืมฉีดยาควรทำอย่างไร?
หากลืมฉีดยาอินซูลินกลาร์จีน สามารถฉีดยาทันทีเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการใช้ยาในครั้งถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า ให้ฉีดยาในขนาดปกติ
อินซูลิน กลาร์จีนมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ยาอินซูลินกลาร์จีนสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์จากยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)ต่อระบบอวัยวะต่างๆของร่างกาย ดังนี้ เช่น
- ผลต่อหัวใจ: เช่น ความดันโลหิตสูง บวมตามปลายมือ-เท้า
- ผลต่อระบบการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย: เช่น เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ และอาจทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
- ผลต่อตา: เช่น การมองเห็นผิดปกติ
- ผลต่อระบบประสาท: เช่น ปวดศีรษะ รู้สึกเจ็บปลายประสาท
- ผลต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น กระเพาะอาหารอักเสบ ลำไส้อักเสบ
- ผลต่อกล้ามเนื้อ: เช่น ปวดกล้ามเนื้อ
- ผลต่อระบบทางเดินหายใจ: เช่น โรคติดเชื้อในทางเดินหายใจส่วนบน คออักเสบ เยื่อจมูกอักเสบ ไซนัสอักเสบ
มีข้อควรระวังการใช้อินซูลิน กลาร์จีนอย่างไร?
มีข้อควรระวังการใช้ยาอินซูลิน กลาร์จีน เช่น
- ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยาอินซูลินชนิดนี้
- ห้ามดื่มเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ขณะใช้ยานี้ ด้วยจะทำให้ผลข้างเคียงจากยารุนแรงขึ้น โดยเฉพาะระดับน้ำตาลในเลือดอาจสูงหรือต่ำจนเกิดอันตราย
- ห้ามใช้ยานี้กับสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร และเด็ก โดยไม่มีคำสั่งแพทย์
- ห้ามปรับขนาดการใช้ยานี้ด้วยตนเอง และต้องใช้ยานี้ตามขนาดที่แพทย์แนะนำ
- ห้ามใช้ยาที่มีสภาพเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น น้ำยาขุ่น หรือตกตะกอน
- ใช้ยานี้ต่อเนื่องเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด
- ควรเปลี่ยนตำแหน่งการฉีดยาไม่ให้ซ้ำบริเวณเดิม เพื่อหลีกเลี่ยงผิวหนังอักเสบในตำแหน่งที่ฉีดยา
- ตรวจสอบระดับน้ำตาลในเลือดของตนเองเป็นประจำตามคำแนะนำของ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร
- ควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และพักผ่อน ตามที่ แพทย์ พยาบาล เภสัชกรแนะนำ
- มาพบแพทย์/มาโรงพยาบาล เพื่อการตรวจร่างกายและการตรวจเลือด ตาม แพทย์นัดหมายทุกครั้ง
- ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
- ห้ามใช้ยาหมดอายุ
- ห้ามเก็บยาหมดอายุ
***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาอินซูลิน กลาร์จีนด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และ สมุนไพรต่างๆ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ
อินซูลิน กลาร์จีนมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
ยาอินซูลินกลาร์จีน มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น
- การใช้ยาอินซูลิน กลาร์จีนร่วมกับ ยารักษาเบาหวานชนิดอื่น , กลุ่มยาMAOIs, ACE inhibitor, Salicylates , Disopyramide, Fibrates, Fluoxetine, Propoxyphene, Somatostatin analog ,Beta blockers, อาจทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์จะปรับลดการใช้ยาอินซูลิน กลาร์จีนลงมาให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายผู้ป่วย
- การใช้ยาอินซูลินกลาร์จีนร่วมกับ ยาเม็ดคุมกำเนิด , Thiazides, ยาไทรอยด์ฮอร์โมน, Corticosteroids, Niacin, Danazol, Sympathomimetics, Isoniazid, Phenothiazine , Somatropin , Lithium, จะเกิดการรบกวนการออกฤทธิ์ ของยาอินซูลิน กลาร์จีนจนทำให้ประสิทธิภาพการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของยาอินซูลินกลาร์จีนด้อยลง หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์จะปรับเพิ่มขนาดการใช้ ยาอินซูลินกลาร์จีนตามความเหมาะสมเป็นกรณีไป
- ห้ามใช้ยาอินซูลิน กลาร์จีนร่วมกับยา Gatifloxacin ด้วยจะทำให้ผู้ป่วยมีภาวะ น้ำตาลในเลือดต่ำหรือไม่ก็สูงตามมา
ควรเก็บรักษาอินซูลิน กลาร์จีนอย่างไร?
ควรเก็บยาอินซูลินกลาร์จีน ภายใต้อุณหภูมิ 2–8 องศาเซลเซียส ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งตู้เย็น เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง และไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือรถยนต์
อินซูลิน กลาร์จีนมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ยาอินซูลินกลาร์จีนที่จำหน่ายในประเทศไทย มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น
| ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
|---|---|
| Basalin (บาซาลิน) | Gan & Lee/LG Life Sciences |
| Glaritus (กลาริทัส) | Wockhardt Limited/Berlin Pharm |
| Lantus (แลนทัส) | sanofi-aventis |
อนึ่ง ยาชื่อการค้าอื่นของยานี้ เช่น Basaglar,Toujeo
บรรณานุกรม
- http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR_-_Scientific_Discussion/human/000284/WC500036075.pdf[2017,June3]
- https://www.lantus.com/[2017,June3]
- https://www.drugs.com/mtm/insulin-glargine.html[2017,June3]
- http://www.mims.com/thailand/drug/info/insulin%20glargine/?type=brief&mtype=generic[2017,June3]
- http://www.mims.com/thailand/drug/info/lantus/?type=brief [2017,June3]
- http://www.mims.com/thailand/drug/info/glaritus/?type=brief[2017,June3]
- http://drug.fda.moph.go.th:81/nlem.in.th/medicine/essential/list/104#item-10252[2017,June3]
- https://www.drugs.com/drug-interactions/gatifloxacin-with-insulin-glargine-1161-0-1344-0.html[2017,June3]
- https://www.drugs.com/sfx/insulin-glargine-side-effects.html[2017,June3]
- http://www.diabetes.co.uk/insulin/insulin-actions-and-durations.html[2017,June3]
