อาการเวโสโมเตอร์ (Vasomotor symptoms)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 9 ตุลาคม 2561
- Tweet
- วัยหมดประจำเดือน (Menopause)
- ประจำเดือน (Menstruation)
- รังไข่เสื่อมก่อนกำหนด รังไข่หยุดทำงานก่อนกำหนด (Primary ovarian insufficiency)
- ยาฮอร์โมนทดแทนวัยขาดฮอร์โมนเพศหญิง (Hormone replacement therapy for menopause)
- ภาวะขาดประจำเดือน (Amenorrhea)
- กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบต่อมไร้ท่อ (Anatomy and physiology of endocrine system)
- โรคต่อมไร้ท่อ โรคระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine disease)
เวโสโมเตอร์(Vasomotor) หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นกับเส้นประสาทและกับกล้ามเนื้อที่ส่งผลให้หลอดเลือดเกิดขยายหรือหดตัว
ส่วนอาการเวโสโมเตอร์(Vasomotor symptom) คือ อาการที่เกิดจากมีความรู้สึกร้อนวูบวาบเกิดทั่วตัวโดยเฉพาะที่ ใบหน้า คำคอ และส่วนตอนบนของหน้าอก เป็นอาการที่เกิดทันทีและมักมีอาการนานประมาณ 1-5นาที อาการต่างๆจะดีขึ้นเอง ทั้งนี้มักมีอาการอื่นๆเกิดร่วมด้วย เช่น เหงื่อออกกลางคืน ช่องคลอดแห้ง เจ็บช่องคลอดขณะมีเพศสัมพันธ์ อาการเหล่านี้นี้มักพบได้ประมาณมากกว่า 80-85%ในหญิงวัยหมดประจำเดือนที่รวมถึงวัยใกล้หมดประจำเดือน โดยเฉพาะในช่วง 1-2ปีแรกของการหมดประจำเดือน ทั้งนี้ ความรุนแรงของอาการเวโสโมเตอร์ในแต่ละสตรีจะแตกกัน พยากรณ์ไม่ได้ว่า ใครจะมีอาการน้อยหรือมีอาการมาก
สาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง: สาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดอาการเวโสโมเตอร์ ยังไม่ทราบ แต่มีการศึกษาที่ทำให้เชื่อได้ว่า อาจเกิดจากการทำงานผิดปกติของสารสื่อประสาทบางชนิดจากร่างกายขาดเอสโตรเจน เช่น Serotonin แต่พบปัจจัยที่ทำให้สตรีมีอาการเวโสโมเตอร์ คือ
- เชื้อชาติ: พบได้สูงใน สตรีผิวดำ สตรีผิวขาว แต่พบน้อยในสตรีเอเชีย
- โรคอ้วน
- สูบบุหรี่
- มีความวิตกกังวล และ/หรือซึมเศร้า สูง หรือเกิดได้ง่าย
- มีฐานะทางเศรษฐกิจไม่ค่อยดี
การรักษา: ถ้าอาการน้อย ไม่จำเป็นต้องรักษา อาการจะหายไปเอง แต่ถ้าอาการมากหรืออาการส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน แพทย์อาจใช้ยาต่างๆ โดยยาหลักมักเป็นการให้ยาฮอร์โมนเพศ(อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ยาฮอร์โมนทดแทนวัยขาดฮอร์โมนเพศหญิง)
การพยากรณ์โรค: อาการเวโสโมเตอร์ เป็นอาการที่ไม่รุนแรง ไม่มีผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดโรคอื่นๆ ไม่ทำให้เสียชีวิต แต่อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตในสตรีบางคน ซึ่งทั่วไป แพทย์มักดูแลรักษาควบคุมอาการได้
บรรณานุกรม
- https://en.wikipedia.org/wiki/Vasomotor [2018,Sept15]
- http://www.obgyn.net/menopause/managing-menopause-part-1-vasomotor-symptoms [2018,Sept15]