อยากเป็นหมอต้องอ่าน: อดทน อดทน อดทน
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 4 พฤษภาคม 2564
- Tweet
ความอดทนเป็นคุณสมบัติที่สำคัญของหมอ ไม่ว่าจะเป็นหมอด้านใดก็ตาม ต้องอดทน อดทน อดทน และอดทน หมอต้องอดทนในทุกๆ ด้าน ผมขอเล่าจากประสบการณ์ตรงเลยนะครับ ว่าต้องอดทนกับอะไรบ้าง
1. อดทนกับการอ่านหนังสือเป็นระยะเวลานานต่อเนื่อง เพราะเนื้อหาที่เรียนนั้นมากจริงๆ ต้องอ่านทุกๆ วัน วันละหลายชั่วโมง เนื่องการสอบของนักศึกษาแพทย์นั้นไม่ได้สอบเป็นเทอมแบบคณะอื่นๆ แต่เราสอบเป็นรายวิชาทุกๆ 4-6 สัปดาห์ ดังนั้นนักศึกษาแพทย์ก็ต้องอดทนที่จะไม่ได้ไปเที่ยว เฮฮา หรือแม้กระทั่งการออกกำลังกาย เล่นกีฬาแบบนักศึกษาคณะอื่น
2. อดทนในการคิดถึงบ้าน ผมมาจากฉะเชิงเทราแล้วสอบมาเรียนที่คณะแพทย์ขอนแก่น ถ้ากลับบ้านก็ต้องรอเทศกาลที่มีวันหยุดหลายๆ วันต่อเนื่อง ส่วนใหญ่ก็ประมาณปีละ 2 ครั้งที่ได้กลับบ้าน การสื่อสารพูดคุยกับพ่อ แม่ในอดีตเมื่อ 30 กว่าปีที่แล้ว โทรศัพท์ก็ยากมากครับ ค่าโทรศัพท์นาทีละ 15 บาท จะโทรแต่ละครั้งต้องไปรอเข้าคิวให้เจ้าหน้าที่ต่อสายเป็นโอเปเรเตอร์ อดทนมากครับ
3. อดทนต่อการตื่นเช้า เพราะต้องเรียน 8 โมงเช้าทุกๆ วันในปีที่ 2,3 และในชั้นปีที่ 4-6 ต้องขึ้นมาดูผู้ป่วยตั้งแต่ 6 โมงเช้าทุกๆ วัน ยิ่งหน้าหนาว ทรมานมากๆ ที่ต้องตื่นเช้ามาอาบน้ำเย็นในห้องน้ำของหอพัก ไม่มีเครื่องทำน้ำอุ่น
4. ต้องอดทนกับการเรียนอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เช้าจนเย็นทุกวัน
5. ต้องอดทนกับการยืนจนขาแข็ง ในการดูแลรักษาคนไข้ตั้งแต่เช้ายันเย็น บางครั้งการเข้าห้องผ่าตัดนานต่อเนื่องหลายๆ ชั่วโมง ยืนตลอดเวลา
6. ต้องอดทนต่อการง่วงนอนในการดูแลรักษาคนไข้เวลาอยู่เวร ส่วนใหญ่ก็มักจะไม่ได้นอนหลับเลย หรือโชคดีได้นอน แต่ก็นอนแบบไม่สนิท เพราะต้องพร้อมตื่นตลอดเวลาเมื่อถูกปลุกให้ดูผู้ป่วย
7. ต้องอดทนกับการหิวข้าว ท้องร้องดังๆ เลยก็มี เพราะถ้ายังรักษาคนไข้ไม่เสร็จก็ไม่ได้ทานอาหารกลางวัน อาหารเย็น บางวันทานอาหารเช้าตอนบ่ายๆ ก็มี
8. ต้องอดทนกับการปวดปัสสาวะ อุจจาระอันนี้สุดโหดจริงๆ การทำหัตถการรักษาคนไข้ เช่น เจาะท้อง เจาะปอด ผ่าตัด ถ้าไม่เสร็จก็เข้าห้องน้ำไม่ได้ เพราะไม่มีใครแทนเราได้ แล้วก็มันต้องสะอาด ปลอดเชื้อด้วย
9. ต้องอดทนกับสภาพความพร้อมของร่างกาย เวลาเจ็บป่วยก็ต้องอดทนมาตรวจรักษาคนไข้ บางครั้งหมอป่วยเป็นไข้สูง เรียกว่าหนักกว่าคนไข้ที่เจ็บคอ แต่มาตรวจและขอใบรับรองแพทย์เพื่อหยุดงาน หมอเครียดเลยครับเจอแบบนี้
10. ต้องอดทนน้ำตาตกใน เมื่อไม่สามารถลาไปดูแลพ่อ แม่ ลูก สามี ภรรยา หรือญาติได้เมื่อมีการเจ็บป่วยของคนเหล่านั้น ทุกข์จริงๆ ครับ เพราะไม่มีใครมาทำงานแทนเราได้ ผมเองยังต้องอดทนไม่ให้น้ำตาไหล ตรวจผู้ป่วยต่อจนหมดตอนที่พี่สาวผม และเตี่ยผมเสียชีวิต ไม่สามารถร้องไห้ต่อหน้าผู้ป่วย หรือหยุดตรวจได้ เมื่อได้รับโทรศัพท์จากทางบ้าน ต้องอดทนขนาดนี้เลย ย้ำว่าเรื่องจริงๆ ไม่ได้ดราม่า
11. ต้องอดทนให้สังคมเข้าใจผิด ให้ญาติต่อว่า หรือร้องเรียนว่าเราทำผิด เพราะเรารักษาคนไข้ไม่หาย ทุกครั้งที่มีข่าวออกไป หมอผิดทันที สังคมตัดสินไปแล้ว ไม่เคยมีข่าวที่ออกมาแก้เลยว่า เรื่องจริงคืออะไร ข้อนี้หมอต้องอดทนมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะพบเห็นข่าวบ่อยมากขึ้นในยุคนี้
12. ต้องอดทนกับภาวะกดดัน ความเครียดในการรักษาคนไข้ที่มีอาการหนัก ที่อาจเสียชีวิตได้ทันที ถ้าหมอให้การรักษาไม่ทันเวลา บางครั้งหมอมีความเครียดต่อการช่วยเหลือผู้ป่วยให้รอดชีวิต จนเกิดอาการอาเจียนเลยก็เคยมาแล้ว ผมไม่รู้นะว่ามันเกิดจากอะไร แต่ในเวลานั้นมันเครียดมากจริงๆ
13. ต้องอดทนกับการทำงานต่อเนื่องเกือบ 30 ชั่วโมงต่อเนื่องในวันที่อยู่เวร เหนื่อยแบบไม่รู้จะบรรยายอย่างไร หลับแบบไม่รู้ตัว ซึ่งในแต่ละปีก็มีหมอเกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์ทุกๆ ปี
14. ต้องอดทนกับการทำงานหนัก รับเงินเดือนเท่ากับข้าราชการท่านอื่นๆ หมอไม่ได้เงินเดือนราชการมากกว่าวิชาชีพอื่นๆ อย่างที่หลายคนเข้าใจ ต้องมีความรักในวิชาชีพหมอ ต้องมีกำลังใจจากตัวเอง จากครอบครัว จากคนรอบข้างถึงจะสามารถเป็นหมอที่ดีได้
ที่ผมเล่ามานั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นที่หมอต้องอดทน แต่พวกเราก็อดทนต่อสิ่งต่างๆ เหล่านี้ได้ เพราะเราถูกอบรม สั่งสอน และมีแบบอย่างที่ดีจากหมอรุ่นพี่ จากอาจารย์หมอ และกำลังใจที่ดีจากผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย ที่มีรอยยิ้มให้หมอ แค่นี้หมอเราทุกคนก็มีความสุขแล้วครับ หิวก็หายหิว ง่วงก็ทำงานต่อได้ ช่วยๆ กันให้กำลังใจหมอนะครับ รอยยิ้มของท่านคือพลังของเราครับ หมอไทยผู้อดทน
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา