หมอสมศักด์ชวนคุยชุดที่2 ตอน 1 10 ประการทางการแพทย์ที่จะเกิดขึ้นในปี 2562
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 8 กุมภาพันธ์ 2565
- Tweet

หมอสมศักด์ชวนคุยชุดที่ 2 ตอน 1 10 ประการทางการแพทย์ที่จะเกิดขึ้นในปี 2562
ผ่านปี 2561 ไปเรียบร้อยแล้ว เหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในแวดวงสาธารณสุขมีทั้งสุขและทุกข์ ซึ่งในปี 2562 ที่พวกเราทุกคนต้องผ่านไปให้ได้อีกปี ผมมีความเห็นว่าในปี 2562 นี้ แวดวงสาธารณสุขจะเป็นอย่างไร ผมมีความเห็นดังนี้
- ค่ารักษาพยาบาลสูงขึ้นทั้งในภาครัฐ และภาคเอกชน เพราะมาตรฐานด้านการรักษา และต้นทุนด้านการวินิจฉัยเพิ่มสูงขึ้น ค่าบริหารจัดการก็สูงขึ้น โดยเฉพาะภาคเอกชนน่าจะมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้น เพราะต้องมีต้นทุนในทุกๆ ด้านเพิ่มสูงขึ้น ส่วนในภาครัฐนั้นค่ายาจะลดลง ด้วยระบบการจัดซื้อที่มีราคากลาง ทำให้ค่าใช้จ่ายด้านนี้ลดลง แต่ค่าใช้จ่ายด้านอื่นๆ โดยเฉพาะการตรวจเพิ่มเติมทางห้องปฏิบัติการที่มีมากขึ้นตามเทคโนโลยีที่มีมากขึ้น และมาตรฐานการตรวจรักษา ความต้องการของประชาชน รวมทั้งค่าบริหารจัดการที่มีค่าใช้จ่ายสูงขึ้น เพราะต้องมีการลงทุนด้านความปลอดภัย ความสะดวกสบาย และด้านคุณภาพ ส่งผลให้ค่ารักษาพยาบาลสูงขึ้นอย่างแน่นอน
- ข่าวการไม่พอใจในการรักษาพยาบาล หรือการบริการของโรงพยาบาลรัฐมากขึ้นในสื่อออนไลน์ เนื่องจากความต้องการของผู้ป่วย ญาตินั้นสูงขึ้น ทั้งด้านคุณภาพการตรวจรักษา ความสะดวกสบาย และการคำนึงถึงสิทธิของตนเองที่มีมากขึ้น ประกอบกับการนำเสนอผ่านทางสื่อออนไลน์ทำได้ง่าย รวดเร็ว ผู้คนมีความอดทน ใคร่ครวญไตร่ตรองลดลง คิดอย่างไร ก็ตัดสินใจทำเลย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่องานด้านการรักษาพยาบาลมากยิ่งขึ้น อาจเกิดการประทะคารมณ์กันมากขึ้นระหว่างบุคลากรทางการแพทย์กับผู้ป่วยหรือญาติ ซึ่งผมมองว่าเป็นสิ่งที่ต้องระมัดระวังอย่างยิ่ง มิฉะนั้นอาจส่งผลกระทบต่อการรักษา และความสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วย ญาติ และทีมผู้ให้การรักษา
- การฟ้องร้อง ร้องเรียนหมอมีมากขึ้น เนื่องจากความต้องการ ความคาดหวัง การเข้าถึงระบบบริการที่มีมากขึ้น ความแออัด ความไม่สะดวกสบายตามที่ผู้ป่วย ญาติต้องการ และปัญหาการสื่อสารที่มีมากขึ้น ร่วมกับการใช้สื่อออนไลน์ที่มีมากขึ้น ส่งผลให้เกิดปัญหามากขึ้น และจากเรื่องเล็กอาจกลายเป็นเรื่องใหญ่ได้
- ภาวะขาดแคลนพยาบาลจะสูงขึ้น เนื่องจากภาระงานที่หนักหน่วง ส่งผลให้พยาบาลในภาครัฐมีการลาออกมากขึ้น เพื่อไปประกอบอาชีพอื่นๆ หรือไปอยู่ในภาคเอกชนที่มีความต้องการสูงขึ้น ค่าตอบแทนกับภาระงานที่ดูจะเหมาะสมกว่าภาครัฐ
- ปัญหาการกระจายตัวของหมอเฉพาะทางในภาครัฐ แพทย์ส่วนใหญ่จะทำงานในโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลจังหวัดขนาดใหญ่ เพราะความพร้อมของทีม อุปกรณ์ทางการแพทย์ ระบบบริการ งบประมาณที่พร้อมสนับสนุนให้แพทย์ได้ใช้ความสามารถได้อย่างเต็มศักยภาพ
- การลาออกของหมอ พยาบาลมีมากขึ้นเนื่องจากภาระงานในโรงพยาบาลรัฐที่มีมากขึ้น การร้องเรียน การฟ้องร้องมีมากขึ้น และทัศนคติของคนรุ่นใหม่ ส่งผลให้แพทย์ พยาบาลลาออก
- การสอบคัดเลือกเข้าเรียนแพทย์ของนักเรียนมัธยมปลายน้อยลง เพราะนักเรียนที่มีความสนใจเรียนแพทย์นั้นน้อยลง และความสัมพันธ์ระหว่างแพทย์กับผู้ป่วยเปลี่ยนไปจากในอดีต ทำให้ความสนใจและการสนับสนุนจากผู้ปกครองเปลี่ยนไปจากในอดีต นักเรียนที่เรียนเก่งอันดับต้นๆ ของห้องเรียน ของโรงเรียนสนใจในวิชาชีพอื่นๆ มากกว่าแพทย์
- ความแออัดในโรงพยาบาลขนาดใหญ่มีมากขึ้น เพราะประชาชนสามารถเข้าถึงระบบบริการต่างๆ ได้ง่ายขึ้น และมีความต้องการรักษาในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ เพราะมีความมั่นใจในระบบบริการ ความชำนาญของแพทย์และเครื่องมือที่ทันสมัย ร่วมกับมาตรฐานในการรักษาที่ต้องมีความแม่นยำ ต้องเน้นการวินิจฉัยที่แน่นอน การรักษาด้วยเทคโนโลยีที่สูงขึ้น จึงส่งผลให้ผู้ป่วยมีความแออัดในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ เนื่องจากมีการส่งต่อจากโรงพยาบาลชุมชนมาที่โรงพยาบาลจังหวัดมากขึ้น ก่อให้เกิดความแออัดมากขึ้น
- ปัญหาโรคติดเชื้อดื้อยามีมากขึ้น เพราะการใช้ยาต้านจุลชีพที่ไม่เหมาะสมมีเป็นจำนวนมากตั้งแต่ในชุมชนของประชาชนที่สามารถซื้อยาต้านจุลชีพมาใช้เองได้ ก่อให้เกิดปัญหาการติดเชื้อดื้อยาได้ง่ายมากขึ้น รวมทั้งความแออัดของผู้ป่วยในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ ส่งผลให้เกิดการติดต่อของเชื้อดื้อยาบางชนิดได้ง่ายขึ้น
- ปัญหาโรคผู้สูงอายุ และกลุ่มโรคไม่ติดต่อ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดสมอง หลอดเลือดหัวใจตีบ กระดูกหัก สมองเสื่อมพบมากขึ้น ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสังคมที่ต้องจัดการพัฒนาระบบการจัดการที่ดีในการดูแลผู้สูงอายุ
สิ่งต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในปี 2562 หรือในอนาคตนั้น ถึงแม้ว่าเราไม่ต้องการให้เกิด แต่เราต้องเตรียมการเผชิญกับสิ่งต่างๆ ที่เราจะต้องเผชิญอย่างมีสติ และหาแนวทางแก้ไขปัญหานั้นอย่างดี เพื่อให้เกิดผลกระทบน้อยที่สุด