ลมชัก: สาเหตุโรคลมชัก

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 5 สิงหาคม 2559
  • Tweet
สาเหตุโรคลมชัก

โรคลมชักส่วนหนึ่งเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ทั้งภายในสมอง และจากภายนอกสมอง สาเหตุการเกิดโรคลมชักที่พบบ่อย แบ่งตามอายุ ดังนี้

1. วัยทารกและเด็ก สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่

  • ความพิการของสมองแต่กำเนิด พบบ่อยในเด็กทารกแรกเกิดที่มีอาการชัก เช่น ไม่มีเนื้อสมอง โพรงน้ำหรือถุงน้ำขนาดใหญ่ในสมอง การพัฒนาการของผิวสมองผิดปกติ
  • สมองขาดออกซิเจน เหตุจากช่วงการคลอด เช่น การคลอดยาก ภาวะสำลักน้ำคร่ำ ปัญหาคลอดก่อนกำหนด เป็นต้น
  • สมองได้รับการกระทบกระเทือนช่วงคลอด เหตุเกิดจากการคลอดยาก
  • ภาวะติดเชื้อในสมอง จากการติดเชื้อบริเวณช่องคลอดของแม่ หรือการติดเชื้อไวรัส เชื้ออื่นๆ จากแม่สู่ลูก ทารกในครรภ์
  • ภาวะขาดวิตะมินของทารก

2. วัยรุ่น สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่

  • อุบัติเหตุต่อสมอง เป็นสาเหตุที่พบบ่อยในกลุ่มวัยรุ่น มักเกิดจากอุบัติเหตุการจราจร
  • การติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง ได้แก่ ฝีในสมอง สมองอักเสบ และเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ทั้งจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย และเชื้อวัณโรค เป็นต้น
  • กลีบสมองส่วนขมับฝ่อ (hippocampal sclerosis) บางคนจะมีประวัติชักจากไข้สูงในวัยเด็ก (febrile convulsion)
  • ความผิดปกติของหลอดเลือดในสมอง (arteriovenous malformation, aneurysm) เป็นต้น

3. วัยผู้ใหญ่ สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่

  • อุบัติเหตุต่อสมอง เกิดจากอุบัติเหตุจราจร และการผ่าตัดสมอง
  • ภาวะติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง ทั้งในกลุ่มผู้ป่วยภาวะภูมิคุ้มกันปกติ และกลุ่มผู้ป่วยภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทั้งเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และวัณโรค รวมทั้งเชื้อรา เป็นต้น
  • โรคหลอดเลือดสมอง พบบ่อยในโรคหลอดเลือดสมองชนิดเลือดออกในเนื้อสมอง มากกว่าสมองขาดเลือด ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีรอยโรคขนาดใหญ่ บริเวณผิวสมองมากกว่ารอยโรคขนาดเล็ก และอยู่บริเวณอื่นๆ ของสมอง ที่ไม่ใช่บริเวณผิวสมอง
  • โรคเนื้องอกสมอง ทั้งชนิดเนื้องอกของสมองเอง และเนื้องอกที่กระจายมาจากอวัยวะส่วนอื่นๆ มาที่สมอง

4. ผู้สูงอายุ สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่

  • โรคเนื้องอกสมอง ส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกสมอง ชนิดที่มะเร็งต้นกำเนิดจากอวัยวะส่วนอื่นๆ และกระจายมาที่สมองมากกว่าเนื้องอกของสมองเอง
  • โรคหลอดเลือดสมอง พบทั้งชนิดเลือดออกในเนื้อสมอง และสมองขาดเลือด โดยเฉพาะสาเหตุจากโรคหัวใจ เพราะมีรอยโรคขนาดใหญ่ และอยู่บริเวณผิวสมอง
  • โรคสมองเสื่อม พบทั้งในกลุ่มโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ และสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง

สาเหตุของโรคลมชักในแต่ละกลุ่มอายุแตกต่างกัน และผลการรักษาก็ขึ้นกับสาเหตุด้วยเช่นกัน การรักษาต้องประกอบด้วยการรักษาอาการชัก และรักษาสาเหตุ