วิธีวัดปรอท วิธีวัดไข้ (How to use mercury thermometer)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 9 ตุลาคม 2554
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
วิธีวัดปรอท

วิธีวัดปรอทหรือวิธีวัดไข้ที่บ้าน โดยทั่วไปในบ้านเรายังใช้ปรอทวัดไข้อยู่ (Mercury glass thermometer) เพราะมีราคาถูก เข้าถึงได้ทุกครัวเรือน วัดไข้ได้แม่นยำ ใช้ได้ง่าย ไม่จำ เป็นต้องมีการตรวจสอบคุณภาพ ไม่ต้องดูแลมากและเก็บรักษาง่าย แต่ในประเทศที่เจริญแล้ว เนื่องจากกลัวผลข้างเคียงของปรอท (มีผลทำลายสมอง ปอด และไต) กรณีปรอทวัดไข้แตก และกินปรอทโดยไม่รู้ตัวจากที่ติดอยู่ตามมือและตามร่างกาย จึงนิยมใช้เครื่องวัดไข้ชนิดใช้ไฟ ฟ้าหรือที่เรียกว่า Digital thermometer ซึ่งมีราคาสูงกว่าและต้องการการดูแลตรวจสอบประสิทธิภาพมากกว่าปรอทวัดไข้มาก ทั้งนี้มีทั้งชนิดที่ใช้วัดในปาก รักแร้ ทางทวารหนัก และทางรูหู

ในที่นี้จะพูดถึงวิธีวัดไข้เฉพาะการใช้ปรอทวัดไข้เท่านั้น

  • ก่อนวัดปรอท นำปรอทวัดไข้ออกจากที่เก็บ เช็ดทำความสะอาดด้วยน้ำยาแอลกอฮอล์ ในส่วนกระเปาะที่มีปรอทอยู่ และในส่วนที่จะอมในปาก สะบัดให้ปรอทลงไปอยู่ในกระเปาะให้หมดหรือลงต่ำอย่างน้อยถึงระดับ 35 องศาเซลเซียส และควรบ้วนล้างปากให้สะอาดด้วยน้ำ เปล่าสะอาด เพื่อไม่ให้เศษอาหารติดค้าง ก่อนการวัดปรอททุกครั้ง
  • วิธีวัดปรอท นำปรอทวัดไข้ที่เตรียมไว้ ใส่ในปากใต้ลิ้นด้านข้างในตำแหน่งที่ไม่ให้ปรอทเคลื่อนที่ หลังจากนั้นหุบปากโดยใช้ริมฝีปากเป็นตัวช่วยพยุงปรอทวัดไข้ รอจนประมาณ 3 นาที จึงนำปรอทวัดไข้ออกจากปาก และอ่านอุณหภูมิจากลำปรอทที่ขึ้นสูงตรงตามหมายเลขบอกระดับอุณหภูมิ ซึ่งควรจดบันทึกอุณหภูมิทุกครั้งที่มีการวัด เพื่อติดตามอาการไข้ เพื่อการดู แลตนเอง และเพื่อแจ้งแพทย์พยาบาล

    อนึ่ง ถ้ายังไม่เคยวัดปรอทเองและกังวลว่าจะวัดได้ไม่ถูกต้อง ควรให้ผู้ที่วัดปรอทเป็นแล้ว หรือพยาบาลสอนวิธีที่ถูกต้องให้ก่อน

    • เมื่อวัดที่รักแร้ กระเปาะปรอทวัดไข้ต้องอยู่ในรักแร้ หนีบปรอทให้แน่น และทิ้งไว้ประ มาณ 5 นาที
    • การวัดปรอททางทวารหนัก ไม่ควรวัดเอง ควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์หรือพยาบาลเป็นแต่ละบุคคลไป
  • การเก็บปรอทวัดไข้ ภายหลังวัดปรอททุกครั้ง ต้องทำความสะอาดหลอดแก้วหรือปรอทวัดไข้ด้วยน้ำสบู่ โดยล้างให้สะอาด เช็ดให้แห้ง เก็บในหลอดที่เก็บปรอทเสมอ เก็บปรอทวัดไข้ในที่ๆไม่โดนแสงแดด อุณหภูมิปกติ และที่สำคัญเก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
Updated 2014, July 19