รุกฆาตแบบเงียบๆ (ตอนที่ 3 และตอนจบ)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 20 กุมภาพันธ์ 2564
  • Tweet
รุกฆาตแบบเงียบๆ-3

      

ทั้งนี้ ภาวะขาดออกซิเจนมักทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนที่เรียกว่า ภาวะเนื้อเยื่อพร่องออกซิเจน (Hypoxia) และอาการตัวเขียว (Cyanosis) โดยภาวะเนื้อเยื่อพร่องออกซิเจนจะมีผลทำให้เนื้อเยื่ออวัยวะสำคัญถูกทำลายเนื่องมาจากการขาดออกซิเจน เช่น หัวใจและสมอง ส่วนอาการตัวเขียวนั้น ตัวจะเย็นและชื้น ผิวคล้ำเขียวอันเนื่องมาจากเซลล์ได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ

การวินิจฉัยโรคสามารถทำได้ด้วยการวัดระดับออกซิเจนในเลือดผ่านวิธีทดสอบ เช่น

  • Arterial blood gases (ABG) - เป็นการตรวจก๊าซจากหลอดเลือดแดง โดยระดับออกซิเจนในเลือดปกติจะอยู่ที่ประมาณ 80-100 mmHg ซึ่งผู้มีปัญหาจะมีระดับออกซิเจนที่ต่ำกว่านี้ โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ประมาณ 60 mmHg ที่อาจต้องมีการให้ออกซิเจนเพิ่ม
  • Pulse oximetry – เป็นการใช้เครื่องวัดออกซิเจนจากปลายนิ้ว โดยระดับปกติจะอยู่ที่ประมาณร้อยละ 95-100

สำหรับภาวะขาดออกซิเจนเงียบ (Silent hypoxemia / Happy Hypoxemia) เป็นภาวะขาดออกซิเจนที่พบในผู้ป่วย COVID-19 ที่มีระดับออกซิเจนที่ต่ำกว่าร้อยละ 80 แต่มองจากภายนอกแล้วเหมือนคนปกติ เพราะไม่แสดงอาการแต่อย่างใด ซึ่งสันนิษฐานว่า ไม่ได้เกิดจากระดับออกซิเจนที่ลดลง แต่เป็นเพราะระดับคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มขึ้น เพราะปอดไม่สามารถทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซได้ดี

อาการของผู้ที่มีภาวะขาดออกซิเจนเงียบ เช่น

  • ผิวหนังมีสีเปลี่ยนไปตั้งแต่คล้ำไปสีแดงเชอรี่
  • งุนงงสับสน (Confusion)
  • ไอ
  • หัวใจเต้นเร็ว
  • เจ็บปวดเมื่อหายใจ
  • ระดับออกซิเจนต่ำ
  • แน่นหน้าอก
  • หายใจลำบาก
  • เหงื่อแตก

ทั้งนี้ ผู้ป่วย COVID-19 จำนวนมาก แม้ค่าออกซิเจนจะต่ำกว่าปกติมาก แต่ยังดูปกติจนถึงจุดหนึ่ง จะเริ่มมีอาการเหนื่อยแบบรุนแรง จนระบบหายใจล้มเหลว ต้องใส่ออกซิเจน ใส่ท่อช่วยหายใจ และเสียชีวิตในเวลาไม่นานหลังจากแสดงอาการ ดังนั้น การตรวจวัดระดับออกซิเจนด้วยเครื่อง Pulse oximeter จึงเป็นวิธีการเบื้องต้นที่ง่ายและสำคัญเพื่อใช้ทำการรักษาผู้ป่วยติดเชื้อ COVID-19 ที่มีภาวะขาดออกซิเจนเงียบได้ทันที โดยไม่ต้องรอผลการทดสอบเชื้อ

แหล่งข้อมูล:

  1. An Overview of Hypoxemia. https://www.verywellhealth.com/understanding-hypoxemia-copd-914904 [2021, February 19].
  2. Explained: What is silent hypoxia, and why has it puzzled doctors? https://indianexpress.com/article/explained/silent-hypoxia-coronavirus-explained-6394899/ [2021, February 19].
  3. What is ‘silent hypoxia’ that can prove deadly for Coronavirus patients. https://news.yahoo.com/silent-hypoxia-prove-deadly-coronavirus-094019333.html [2021, February 19].