ระบบประสาทลำไส้ (Enteric nervous system)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 14 มีนาคม 2564
- Tweet
- ระบบประสาทลำไส้คืออะไร?
- หน้าที่ของระบบประสาทลำไส้
- โรคจากความผิดปกติในการทำงานของระบบประสาทลำไส้
- บรรณานุกรม
- กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบประสาท (Anatomy and physiology of nervous system)
- ประสาทอัตโนมัติ ระบบประสาทอัตโนมัติ (Autonomic nervous system)
- ระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic nervous system)
- ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก (Paraympathetic nervous system)
ระบบประสาทลำไส้คืออะไร?
ระบบประสาทลำไส้/ ประสาทลำไส้/ ระบบประสาทเอ็นเทริก(Enteric nervous system หรือ Intrinsic nervous system)คือ หนึ่งในระบบประสาทย่อยของระบบประสาทอัตโนมัติ มีหน้าที่สั่งการอย่างเป็นอิสสระควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆในระบบทางเดินอาหาร(ระบบลำไส้)ตั้งแต่ หลอดอาหาร, กระเพาะอาหาร, ลำไส้ทุกส่วนจนถึงทวารหนัก, โดยการสั่งการไม่ขึ้นตรงจากสมอง แต่ยังประสานทำงานสัมพันธ์กับสมองส่วนกลาง, ระบบประสาทซิมพาเทติก, และระบบประสาทพาราซิมพาเทติก
หน้าที่ของระบบประสาทลำไส้
หน้าที่ของระบบประสาทลำไส้/ประสาทลำไส้/ ระบบประสาทเอ็นเทริก คือ ควบคุมการทำงานระบบทางเดินอาหาร(ระบบลำไส้)ให้เป็นปกติ ได้แก่ การไหลเวียนเลือดในระบบลำไส้, การรับความรู้สึกและการตอบสนองตัวกระตุ้น เช่น อาหาร เครื่องดื่ม ยา, ควบคุมกล้ามเนื้อผนังระบบลำไส้เพื่อการเคลื่อนไหวและการบีบตัว, การทำงานของหูรูดต่างๆในระบบทางเดินอาหาร, ต่อมต่างๆที่สร้างฮอร์โมนเพื่อย่อยอาหาร น้ำย่อยอาหาร, การดูดซึมสารต่างๆจากอาหารฯเข้าสู่ร่างกาย, การสร้างสารคัดหลั่ง/น้ำเมือกต่างๆ, การเกิดอาการคลื่นไส้-อาเจียน, และอาจรวมถึงการควบคุมสมดุลของการเจริญเติบโตของเชื้อโรคต่างๆประจำถิ่น(Gut microbiota)ที่อาศัยในระบบลำไส้ด้วย
โรคจากความผิดปกติในการทำงานของระบบประสาทลำไส้
โรคที่มีสาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยงจากการทำงานผิดปกติของประสาทลำไส้/ ประสาทลำไส้/ ระบบประสาทเอ็นเทริก คือ โรค/ภาวะที่มีความผิดปกติในการเคลื่อนไหวบีบตัวผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร/ระบบลำไส้ เช่น
- โรคลำไส้แปรปรวน
- โรคกรดไหลย้อน
- ลำไส้ใหญ่พอง
บรรณานุกรม
- https://qbi.uq.edu.au/brain/brain-anatomy/peripheral-nervous-system/enteric-nervous-system [2021,March13]
- http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/basics/gi_nervous.html [2021,March13]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Enteric_nervous_system [2021,March13]
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11097/ [2021,March13]
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์