รอบาซีน (Raubasine)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 4 กุมภาพันธ์ 2560
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยารอบาซีน(Raubasine)หรืออาจเรียกอีกชื่อว่า ยาแอชมาไลซีน (Ajmalicine) ถูกนำมาใช้เป็นยาลดความดันโลหิตสูง ยานี้แสดงฤทธิ์เป็น Alpha-1 adrenergic receptor antagonist โดยตัวยามีผลยับยั้งการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบที่ผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดเกิดการขยายตัว ส่งผลลดความดันโลหิต

ทางเภสัชภัณฑ์ จะไม่ค่อยพบเห็นการใช้ยารอบาซีนที่เป็นลักษณะยาเดี่ยวๆ แต่จะพบในลักษณะของยาผสมร่วมกับยา Almitrine ซึ่งยาผสมนี้ นำไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ ดังนี้

  • กระตุ้นการหายใจของร่างกายโดยเพิ่มปริมาณออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงสมอง
  • ช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง(Post stroke rehabilitation)
  • บำบัดประสาทสัมผัสต่างๆที่เกิดผิดปกติด้วยสาเหตุขาดเลือดไปหล่อเลี้ยงสมองอย่างเช่น การได้ยินเสียงลดลง การมองเห็น และการทรงตัว ผิดปกติ

ยาสูตรตำรับ Raubasine 10 มิลลิกรัม + Almitrine 30 มิลลิกรัม/เม็ด ใช้รับประทานในผู้ใหญ่เพียงครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น ก็สามารถทำให้อาการของผู้ป่วยดีขึ้นเป็นลำดับ ระยะเวลาของการใช้ยาผสมนี้ต้องอาศัยความต่อเนื่องโดยเป็นไปตามดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น

มีข้อจำกัดบางประการของการใช้ยารอบาซีนที่ผู้บริโภค/ผู้ป่วยควรทราบ เช่น

  • ต้องไม่ใช้รอบาซีนกับผู้ที่มีประวัติแพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ร่วมกับยากลุ่ม MAOI ด้วยจะเกิดภาวะยาตีกัน(ปฏิกิริยาระหว่างยา)กับยารอบาซีน
  • หลีกเลี่ยง และต้องระวังการใช้ยานี้กับสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร ด้วยเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงจากการใช้ยาแทบทุกชนิดซึ่งรวมยารอบาซีนด้วย
  • การใช้ยาสูตรผสมรอบาซีนกับอัลมิทรีน (Raubasine + Almitrine) เป็นเวลานานเกินไป อาจทำให้เกิดอาการไร้ความรู้สึกในบริเวณปลายมือหรือขาตามมา กรณี พบอาการเหล่านี้เกิดขึ้น ควรต้องรีบนำผู้ป่วยมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลโดยเร็ว ไม่ต้องรอถึงวันนัด

หากร่างกายได้รับยารอบาซีนเกินขนาด อาจส่งผลให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำรวมถึงหัวใจเต้นเร็วตามมา จึงถือเป็นข้อควรระวังที่ผู้ป่วยต้องรับประทานยานี้ตรงตามขนาดที่แพทย์กำหนดอย่างเคร่งครัด และห้ามซื้อหาสูตรตำรับที่มียารอบาซีนเป็นส่วนประกอบมารับประทานเอง

รอบาซีนมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

รอบาซีน

ตัวยารอบาซีนมีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต และส่งผลให้เลือดไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงสมองได้มากยิ่งขึ้น กรณีที่ใช้สูตรตำรับผสมร่วมกับตัวยา Almitrine จะมีสรรพคุณ

  • บำบัดภาวะเลือด/ออกซิเจนไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ
  • ฟื้นฟูสภาพการได้ยิน การมองเห็น และการทรงตัว ที่ผิดปกติด้วยเหตุขาดเลือดมาหล่อเลี้ยงระบบประสาทของร่างกาย
  • ใช้เป็นยาช่วยฟื้นฟูร่างกายหลังได้รับอุบัติเหตุที่กระทบต่อหลอดเลือดในสมอง

รอบาซีนมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยารอบาซีนมีกลไกการออกฤทธิ์โดย ตัวยาจะออกฤทธ์ขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆอย่างสม่ำเสมอได้มากขึ้น เมื่อนำยานี้มาใช้ร่วมกับ ยา Almitrine จะทำให้เพิ่มปริมาณออกซิเจนที่ไปเลี้ยงสมองและเส้นประสาทที่ได้รับความเสียหาย จากกลไกดังกล่าวจึงก่อให้เกิดฤทธิ์ของการรักษาตามสรรพคุณ

รอบาซีนมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยารอบาซีนมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น

  • ยาเม็ดชนิดรับประทาน ที่ประกอบด้วยตัวยา Raubasine 10 มิลลิกรัม + Almitrine 30 มิลลิกรัม/เม็ด

รอบาซีนมีขนาดการรับประทานอย่างไร?

การใช้ยารอบาซีน ที่เป็นรูปแบบสูตรผสมกับยา Almitrine จะมีขนาดรับประทานดังนี้

  • ผู้ใหญ่: รับประทานยาครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น โดยรับประทานยาพร้อมอาหาร หรือตามแพทย์สั่ง
  • เด็ก: การใช้ยานี้กับเด็กต้องเป็นไปตามดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียง ตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยารอบาซีน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคตับ โรคหัวใจ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยารอบาซีนอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนม หรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยารอบาซีน สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

แต่การใช้ยารอบาซีนเพื่อรักษาอาการป่วยนั้น จะต้องรับประทานยาตามคำสั่งแพทย์เป็นระยะๆ และตรงเวลา จึงจะได้ประสิทธิผลในการรักษา

รอบาซีนมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยารอบาซีนที่เป็นสูตรตำรับผสมกับยา Almitrine สามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)ต่อระบบอวัยวะต่างๆของร่างกาย ดังนี้ เช่น

  • ผลต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น รู้สึกไม่สบายในช่องท้องเล็กน้อย
  • ผลต่อระบบประสาท: เช่น เกิดโรคเส้นประสาทในบริเวณปลายมือหรือปลายเท้า วิงเวียน
  • ผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด: เช่น ชีพจรเต้นผิดปกติ ความดันโลหิตต่ำ
  • ผลต่อระบบการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย: เช่น อาจทำให้น้ำหนักตัวลดลง
  • ผลต่อสภาพจิตใจ: เช่น นอนไม่หลับ

มีข้อควรระวังการใช้รอบาซีนอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยารอบาซีน เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยากับสตรีมีครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เด็ก และผู้สูงอายุ โดยไม่มีคำสั่งจากแพทย์
  • ห้ามปรับขนาดรับประทานด้วยตนเอง
  • ห้ามใช้ยาที่มีสภาพเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น เม็ดยาแตก หัก สีเม็ดยาเปลี่ยนไป
  • ห้ามรับประทานยานี้พร้อมกับสุราหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนประกอบ ด้วยจะทำให้ความดันโลหิตต่ำมากขึ้น
  • รับประทานยานี้ต่อเนื่องตรงตามขนาดและเวลาในแต่ละวัน
  • มาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามนัดทุกครั้ง เพื่อรับการตรวจร่างกาย และดูความก้าวหน้าของการรักษาจากแพทย์
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยารอบาซีนด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิด อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และสมุนไพร ต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บhaamor.comบทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ

รอบาซีนมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยารอบาซีนมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • การใช้ยารอบาซีนร่วมกับยากลุ่ม MAOI อาจส่งผลให้ความดันโลหิตของผู้ป่วยเพิ่มสูงขึ้น หากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาทั้ง 2 กลุ่มร่วมกัน

ควรเก็บรักษารอบาซีนอย่างไร?

ควรเก็บยารอบาซีนภายใต้อุณหภูมิห้องที่เย็น ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือรถยนต์ และเก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น

รอบาซีนมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยารอบาซีนที่จำหน่ายในประเทศไทย มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Truxil (ทรัสซิล)SQUARE
Duxaril (ดูซาริล)Servier

อนึ่ง ยาชื่อการค้าอื่น ของยานี้ในต่างประเทศ เช่น Card- lamuran, Circolene, Cristanyl, Duxil, Duxor, Hydroxysarpon, Iskedyl, Isosarpan, Isquebral, Lamuran, Melanex, Raunatin, Saltucin Co, Salvalion, Sarpan

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Ajmalicine [2017,Jan14]
  2. https://livertox.nih.gov/Alpha1AdrenergicReceptorAntagonists.html [2017,Jan14]
  3. http://www.mims.com/singapore/drug/info/almitrine%20%2B%20raubasine/ [2017,Jan14]
  4. https://www.karger.com/Article/Pdf/52067 [2017,Jan14]