ยาสามัญประจำบ้าน (Household remedies)
- โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
- 23 ตุลาคม 2556
- Tweet
ยาสามัญประจำบ้าน เป็นชื่อเรียกของกลุ่มยาที่มีทั้งยาแผนโบราณและยาแผนปัจจุบัน ที่กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดให้เป็นยาสามัญประจำบ้าน หมายถึง ยาที่ประชาชนทั่วไปสามารถหาซื้อมาใช้ได้ โดยที่อาจกล่าวได้ว่าไม่มีอันตรายแต่อย่างใด ยกเว้นในบางคนที่แพ้ยาเหล่านี้ (พบได้น้อยมากๆๆ) และเพื่อให้เป็นการรักษาตนเองในเบื้องต้น เมื่ออาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วันหลังใช้ยาประจำบ้าน จึงควรพบแพทย์
ทั้งนี้ ยาสามัญประจำบ้าน ใช้รักษาอาการเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่มีอาการรุนแรง ซึ่งผู้ ป่วยหรือประชาชนสามารถใช้รักษาได้ด้วยตนเองเบื้องต้นได้ เช่น ไอ ปวดศีรษะ ถูกน้ำร้อนลวก ท้องอืด ท้องเฟ้อ ถูกมีดบาด เป็นต้น
อีกทั้งสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไปโดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ โดยยาจะมีฉลากคำว่า "ยาสามัญประจำบ้าน" ในกรอบสีเขียว มีขนาดตัวอักษรที่สามารถอ่านได้ชัดเจน และมีคำว่า "ยาสิ้นอายุ" แสดง วัน เดือน ปีพ.ศ. ที่ยาสิ้นอายุ
ในที่นี้จะกล่าวถึงยาสามัญประจำบ้าน ชนิดยาแผนปัจจุบัน โดยมีรายการยาแบ่งเป็นกลุ่มๆ ดังต่อไปนี้
รายการยา
1. กลุ่มยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ
- ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง
- ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามิ้นท์ (Soda mint)
- ยาขับลม
- ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate)
- ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงค์
- ยาเม็ดลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซีย (Alumina-Magnesia)
- ยาน้ำลดกรด อะลูมินา-แมกนีเซียม (Alumina-Magnesia)
2. กลุ่มยาแก้ท้องเสีย
- ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่ โออาร์เอส (ORS,Oral rehydration salt)
3. กลุ่มยาระบาย
- ยาระบายกลีเซอรีน (Glycerine) ชนิดเหน็บทวารหนักสำหรับเด็ก
- ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่
- ยาระบายแมกนีเซีย
- ยาระบายมะขามแขก
- ยาระบายโซเดียมคลอไรด์ (Sodium chloride) ชนิดสวนทวาร
4. กลุ่มยาถ่ายพยาธิลำไส้
- ยาถ่ายพยาธิตัวกลม มีเบนดาโซล (Mebendazole) ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม ได้แก่ พยาธิเส้น ด้าย/พยาธิเข็มหมุด พยาธิปากขอ พยาธิไส้เดือน และพยาธิแส้ม้า
5. กลุ่มยาบรรเทาปวด ลดไข้
- ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้ พาราเซตามอล (Paracetamol) ขนาด 500 มก. และขนาด 325 มก.
- ยาน้ำ บรรเทาปวดลดไข้ พาราเซตามอล
- ยาเม็ดบรรเทาปวดลดไข้ แอสไพริน (Aspirin) 325 มก.
- พลาสเตอร์บรรเทาปวด
6. กลุ่มยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก
- ยาเม็ดแก้แพ้ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน (Chlopheniramine)
7. กลุ่มยาแก้ไอ ขับเสมหะ
- ยาน้ำแก้ไอ ขับเสมหะสำหรับเด็ก
- ยาแก้ไอน้ำดำ
8. กลุ่มยาดมหรือยาทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก
- ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม
- ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก
- ยาทาระเหย บรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง
9. กลุ่มยาแก้เมารถ เมาเรือ
- ยาแก้เมารถ เมาเรือ ยาไดเมนไฮดริเนท (Dimenhydrinate)
10. กลุ่มยาสำหรับโรคตา
11. กลุ่มยาสำหรับโรคปากและลำคอ
- ยากวาดคอ บรรเทาอาการอักเสบ และเจ็บในลำคอ
- ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเชี่ยนไวโอเลต (Gentian violet)
- ยาแก้ปวดฟัน
- ยาดมบรรเทาอาการระคายคอ
12. กลุ่มยาใส่แผล ยาล้างแผล (ยาใช้ภายนอก)
- ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน (Tincture iodine) รักษาแผลสด
- ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล (Tincture thimerosal) รักษาบาดแผล
- ยาใส่แผลโพวิโดน ไอโอดีน (Povidone iodine) รักษาแผลสด
- ยาไอโซโบรฟิล แอลกอฮอล์ (Isopropyl alcohol) ทำความสะอาดบาดแผล
- ยาเอทธิล แอลกอฮอล์ (Ethyl alcohol) ทำความสะอาดบาดแผล
- น้ำเกลือล้างแผล ทำความสะอาดบาดแผล
13. กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
- ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล (Phenal)
- ยารักษาแผลติดเชื้อซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม (Silver sulfadiazine cream)
14. กลุ่มยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย
- ยาหม่อง ชนิดขี้ผึ้ง
15. กลุ่มยาสำหรับโรคผิวหนัง
- ยารักษาหิด เหา และโลน ยา เบนซิล เบนโซเอต (Benzyl benzoate)
- ยารักษาหิด ขึ้ผึ้งกำมะถัน
- ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า
- ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง Coal Tar
- ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์ (Calamine lotion)
- ยารักษาเกลื้อน โซเดียมไทโอซัลเฟต (Sodium thiosulfate)
16. กลุ่มยาบำรุงร่างกาย
- ยาเม็ดวิตามินบีรวม
- ยาเม็ดวิตามินซี 100 มก.
- ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต (Ferrous sulfate)
- ยาเม็ดวิตามินรวม
- ยาน้ำมันตับปลา ชนิดแคปซูล
- ยาน้ำมันตับปลาชนิดน้ำ
*****หมายเหตุ
การใช้ยาทุกชนิด ควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด รวมทั้งเมื่อจะซื้อยาใช้เอง ควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนเสมอ
บรรณานุกรม
- ยาสามัญประจำบ้าน - http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ยาสามัญประจำบ้าน&oldid=4434230