ยาธาตุน้ำแดง (Mixture stomachica) และยาธาตุน้ำขาว (Salon and Menthol Mix ture)

  • โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
  • 10 พฤศจิกายน 2562
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
ยาธาตุน้ำแดง

ยาธาตุน้ำแดง(Mixture stomachica) และยาธาตุน้ำขาว(Salon and Menthol mixture) นอกจากแตกต่างกันเรื่องสีของยาแล้ว ยังมีส่วนประกอบและคุณสมบัติต่างกัน ดังนี้

ยาธาตุน้ำแดง

ยาธาตุน้ำแดง เป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีข้อบ่งใช้เป็นยาแก้

  • ท้องขึ้น
  • ท้องอืด
  • จุกเสียด
  • แน่นเฟ้อ
  • เรอเหม็นเปรี้ยว

ยาธาตุน้ำแดง มีรสหวานเล็กน้อย เย็น ซ่า เผ็ดร้อนเล็กน้อย เป็นยาที่มีส่วนประกอบของสารออกฤทธิ์ที่ส่วนใหญ่เป็นสารสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการดูดซับแก๊สในทางเดินอาหาร แก้อาการท้องอืดไม่สบายท้อง ซึ่งประกอบด้วย สมุนไพร คือ โกฐน้ำเต้า และการบูร และสารอื่นๆ ได้แก่ เปปเปอร์มิ้น (Peppermint) โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate) และเอทานอล (Ethanol) โดยมีสรรพคุณมีดังนี้

  • โกฐน้ำเต้า (Rhubarb): มีฤทธิ์เป็นยาระบาย โดยการกระตุ้นให้เกิดการบีบตัวของลำไส้ ใหญ่ แก้ธาตุอ่อน (ธาตุเบา จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง กินยาระบายอ่อนๆก็ถ่าย) ขับลมในลำไส้ ท้องอืดเฟ้อ เรอเหม็นเปรี้ยว ช่วยให้การขับถ่ายเป็นปรกติ
  • การบูร หรือ Camphor: มีกลิ่นเฉพาะ รสเผ็ดร้อน หอมเย็นซ่า ละลายน้ำได้น้อย เพราะฉะนั้นมักนิยมใช้เอทานอล ในการทำละลาย มีสรรพคุณ ขับลม เป็นยาระงับเชื้อโรคอย่างอ่อน แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง ท้องร่วง
  • เปปเปอร์มินท์: มีกลิ่นหอมเย็น ช่วยขับลม ทำให้สบายท้อง
  • โซเดียมไบคาร์บอเนต: เป็นยาที่ช่วยในการลดการเป็นกรดในกระเพาะอาหาร ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการ ท้องอืดเฟ้อ เรอเหม็นเปรี้ยว โดยโซเดียมไบคาร์บอเนตจะทำให้สภาพความเป็นกรดในกระเพาะอาหารเป็นกลางมากขึ้น

ยาธาตุน้ำขาว

ยาธาตุน้ำขาว เป็นยาสามัญประจำบ้านเช่นกัน โดยมีข้อบ่งใช้หลักคือ

  • ใช้แก้ปวดท้อง
  • แก้ท้องเสีย
  • ท้องอืด/ท้องเฟ้อ
  • จุกเสียด และแน่นท้อง
  • ช่วยรักษาอาการลำไส้อักเสบ
  • นอกจากนี้ยังช่วย ขับลมได้
  • เคลือบกระเพาะอาหารในการทำลายเชื้อโรคในลำไส้ หรือควบคุมเชื้อแบคทีเรียในกระเพาะอาหารที่เป็นต้นเหตุให้กระเพาะอาหารมีกรดมาก

อนึ่ง: ยาธาตุน้ำขาว เป็นยาที่มีส่วนประกอบเป็น Salol , Anise oil เเละ Menthol

ยาธาตุน้ำแดง ยาธาตุน้ำขาวมีที่ใช้อย่างไร?

ข้อบ่งใช้ของยาธาตุน้ำแดง และยาธาตุฯขาว ได้แก่

  • ยาธาตุน้ำแดง ช่วยรักษาในเรื่อง แก้อาการ
    • ท้องขึ้น ท้องอืด จุกเสียด แน่นท้อง ท้องเฟ้อ
    • เรอเหม็นเปรี้ยว
    • แหวะ/การสำรอกอาหารออกมา
  • ยาธาตุน้ำขาว ช่วยรักษา
    • อาการอักเสบของลำไส้ นอกจากนี้ยัง
    • ช่วยขับลมได้
    • ใช้เคลือบกระเพาะอาหาร เพื่อการทำลายเชื้อโรคในลำไส้ หรือควบคุมเชื้อแบคทีเรียในกระเพาะอาหารที่เป็นต้นเหตุให้กระเพาะอาหารมีกรดมาก

เด็กและหญิงตั้งครรภ์กินยานี้ได้ไหม?

ยาธาตุทั้ง 2 ชนิดสามารถทานได้ทั้ง เด็ก ผู้ใหญ่ และหญิงตั้งครรภ์ แต่ทุกกลุ่มโดยเฉพาะเด็กและหญิงตั้งครรภ์ ต้องรับประทานในขนาดตามคำแนะนำที่ระบุในฉลากยาเท่านั้น

ยาธาตุทั้ง 2 ชนิดแตกต่างกันอย่างไร?

ยาธาตุทั้ง 2 ชนิด ต่างกันโดย

  • ยาธาตุน้ำแดง เหมาะกับอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ มากกว่าใช้เป็นยาลดกรด (ช่วยลดกรดได้บ้างเพราะเป็นด่างอ่อนๆ)
  • แต่ยาธาตุน้ำขาว เหมาะกับคนที่ท้องเสียที่เกิดจากการติดเชื้อ หรือจากสารพิษของเชื้อที่ไม่รุนแรง แล้วมีอาการปวดท้อง หรือลมจากสารพิษของเชื้อหรือจากที่เชื้อปล่อยออกมา และไม่ใช่ยาลดกรด

บรรณานุกรม

  1. https://vidhyasom.com/product/red-yeast/ [2019,Oct19]
  2. http://drug.pharmacy.psu.ac.th/Question.asp?ID=12921&gid=1 [2019,Oct19]
  3. http://bosspharmacare.com/portfolio/flyingrabbit/ [2019,Oct19]