ยาควบคุมพิเศษ (Controlled substance drug)

  • โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
  • 3 มิถุนายน 2557
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง

ยาควบคุมพิเศษ เป็นยาที่จ่ายได้ (จำหน่ายได้) เฉพาะต่อเมื่อมีการนำใบสั่งยาจากแพทย์มาซื้อยาเท่านั้น ยากลุ่มนี้เป็นยาแผนปัจจุบันที่มีความเป็นพิษภัยสูง และ/หรือ อาจก่ออัน ตรายต่อสุขภาพได้ง่ายแม้จะใช้อย่างถูกต้อง จึงเป็นยาที่ต้องถูกจำกัดการใช้ ดังนั้น ยานี้จึงต้องผ่านการควบคุมดูแลในการใช้ยาจากแพทย์โดยใกล้ชิด ซึ่งแพทย์แผนปัจจุบันเท่านั้นที่มีอำนาจสั่งจ่ายยาควบคุมพิเศษนี้ เนื่องจากแพทย์แผนปัจจุบันจะมีความรู้ว่าเมื่อใดมีความจำเป็นต้องใช้ยา และเมื่อใดสมควรจะต้องหยุดการใช้ยาควบคุมพิเศษนั้นๆ

ตัวอย่างยาในกลุ่มยาควบคุมพิเศษ เช่น ยาเพรดนิโซโลน (Prednisolone), ยาเด็กซ่าเมทาโซน (Dexamethasone), ยาเคมีบำบัดรักษาโรคมะเร็ง, ยาฮอร์โมนต่างๆที่ใช้รักษาโรคมะ เร็ง, ยารักษาโรคติดเชื้อเอชไอวี เป็นต้น ทั้งนี้ สามารถดูรายละเอียดชื่อยาควบคุมพิเศษได้จาก ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาควบคุมพิเศษ ‘search.customs.go.th:8090 /jsp/ Hazard/public/drug/B.pdf ‘ (บรรณานุกรมที่ 3)

อนึ่ง ยาควบคุมพิเศษนี้สามารถจำหน่ายได้เฉพาะในร้านขายาที่มีใบอนุญาตขายยาแผนปัจจุบันที่มีใบอนุญาตจำหน่ายยาควบคุมพิเศษ เท่านั้น

ฉลากยา

ในแง่ของฉลากยา ยาควบคุมพิเศษ ต้องมีตัวหนังสือ ‘สีแดง’ ที่เขียนว่า "ยาควบคุมพิเศษ" อยู่บนกล่องยา ตำแหน่งใกล้ๆกับเลขทะเบียนยา

ขนาดการใช้ยา

ยาควบคุมพิเศษ ต้องใช้ในปริมาณและขนาดยา ตามที่แพทย์กำหนดอย่างเคร่งครัด รวมถึงระยะเวลาที่ใช้ยา และหยุดใช้ยาควบคุมพิเศษตามที่แพทย์กำหนด ไม่ควรหาซื้อยามารับประทานเอง

บรรณานุกรม

1. http://drug.pharmacy.psu.ac.th/Question.asp?ID=12289&gid=1 [2014,May17]
2. http://pharmanet.co.th/articles.php?action=show_content&id=64&URL=Types_of_drug_laws_Importance_and_classification [2014,May17].
3. search.customs.go.th:8090/jsp/Hazard/public/drug/B.pdf [2014,May17].