article detail

มะเร็ง (Cancer) - Update

• โดย พรธีรา การเกษม
• 4 กันยายน 2567
• Tweet

สารบัญ 

• เกริ่นนำ (Introduction)
• สาเหตุหลัก (Primary causes)
• การลดความเสี่ยง (Risk reduction)
• ประเภทของมะเร็ง (Types of cancer)
• มุมมองระดับโลก (Global perspective)
• นิรุกติศาสตร์และนิยาม (Etymology and definitions)
• สัญญาณและอาการ (Signs and symptoms)
  • อาการท้องถิ่น (Local symptoms)
  • อาการทั่วระบบ  (Systemic symptoms)
  • การแพร่กระจาย (Metastatis)
• สาเหตุรอง (Secondary causes)
  • สารเคมี (Chemicals)
  • อาหารและการออกกำลังกาย (Diet and exercise)
  • การติดเชื้อ (Infection)
  • รังสี (Radiation)
  • การสืบทอด (Heredity)
  • ปัจจัยทางกายภาพ (Physical agents)
  • ฮอร์โมน (Hormones)
  • โรคทำลายภูมิคุ้มกันตนเอง (Autoimmune diseases)
• พยาธิสรีรวิทยา (Pathophysiology)
  • พันธุกรรม (Genetics)
  • อีพีเจนิติกส์ (Epigenetics)
  • การแพร่กระจายของมะเร็ง (Cancer metastasis)
  • การสันดาป (Metabolism)
• การวินิจฉัย (Diagnosis)
• การป้องกัน (Prevention)
  • อาหาร (Dietary)
  • ยา (Medication)
  • การฉีดวัคซีน (Vaccination)
• การตรวจคัดกรอง (Screening)
  • การแนะนำ (Recommendations)
• การจัดการ (Management)
  • เคมีบำบัด (Chemotherapy)
  • การฉายแสง (Radiation)
  • การผ่าตัด (Surgery)
  • การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care)
  • การบำบัดด้วยภูมิคุ้มกัน (Immunotherapy)
  • การบำบัดด้วยเลเซอร์ (Laser therapy)
  • การแพทย์ทางเลือก (Alternative medicine)
• การพยากรณ์ (Prognosis)
• ระบาดวิทยา (Epidemology) 

เกริ่นนำ (Introduction)

มะเร็งเป็นกลุ่มของโรคที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติและมีความสามารถในการรุกรานหรือแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย มีความแตกต่างจากเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรงซึ่งจะไม่แพร่กระจาย สัญญาณและอาการของโรคที่อาจเกิดขึ้นได้แก่ ก้อนเนื้อ การมีเลือดออกผิดปกติ ไอเรื้อรัง น้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ และการขับถ่ายผิดปกติ แม้ว่าสัญญาณและอาการเหล่านี้อาจบ่งบอกถึงมะเร็ง แต่ก็อาจมีสาเหตุอื่นได้เช่นกัน มะเร็งมีมากกว่า 100 ชนิดที่ส่งผลกระทบต่อมนุษย์

สาเหตุหลัก (Primary causes)

การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตจากมะเร็งประมาณ 22% อีก 10% เกิดจากโรคอ้วน การรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ขาดการออกกำลังกาย หรือการบริโภคแอลกอฮอล์มากเกินไป ปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ การติดเชื้อบางชนิด การสัมผัสรังสีไอออไนซ์ และมลพิษทางสิ่งแวดล้อม การติดเชื้อจากไวรัส แบคทีเรีย และปรสิตบางชนิดเป็นปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมที่ทำให้เกิดมะเร็งทั่วโลกประมาณ 16-18% เชื้อก่อโรคเหล่านี้ได้แก่:

• เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลรี (Helicobacter Pylori)
• ไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี (Hepatitis B and Hepatitis C)
• การติดเชื้อไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา (Human Papillomavirus Infection)
• ไวรัสอีบีวี (Epstein–Barr Virus)
• ไวรัสที-ลิมโฟโตรปิกมนุษย์ชนิดที่ 1 (Human T-lymphotropic Virus 1)
• ไวรัสเฮอร์พีส์ที่เกี่ยวข้องกับซาร์โคมาของคาโปซี (Kaposi's Sarcoma-associated Herpesvirus)
• ไวรัสเมอร์เคลเซลล์โพลีโอมา (Merkel Cell Polyomavirus)

ไวรัสเอชไอวี (HIV) ไม่ได้ทำให้เกิดมะเร็งโดยตรง แต่ทำให้เกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ซึ่งสามารถเพิ่มความเสี่ยงจากการติดเชื้ออื่นๆ ได้มากขึ้น บางครั้งเพิ่มขึ้นถึงหลายพันเท่า (เช่น ในกรณีของซาร์โคมาของคาโปซี) ที่สำคัญคือ การฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมาได้รับการแสดงให้เห็นว่าสามารถลดความเสี่ยงของมะเร็งที่เกิดจากไวรัสเหล่านี้ได้เกือบทั้งหมดในผู้ที่ได้รับวัคซีนก่อนที่จะติดเชื้อ

ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมเหล่านี้ทำงานอย่างน้อยบางส่วนโดยการเปลี่ยนแปลงยีนของเซลล์ โดยปกติแล้วจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมหลายครั้งก่อนที่มะเร็งจะพัฒนา ประมาณ 5-10% ของมะเร็งเกิดจากความบกพร่องทางพันธุกรรมที่สืบทอดมา มะเร็งสามารถตรวจพบได้จากสัญญาณและอาการบางอย่างหรือจากการตรวจคัดกรอง หลังจากนั้นมักจะตรวจสอบเพิ่มเติมด้วยการถ่ายภาพทางการแพทย์และยืนยันด้วยการตรวจชิ้นเนื้อ

การลดความเสี่ยง (Risk reduction)

ความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งบางชนิดสามารถลดลงได้โดยการไม่สูบบุหรี่ รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ รับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชเต็มเมล็ดให้มาก การฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อบางชนิด หลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์แปรรูปและเนื้อแดง และหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดโดยตรง การตรวจคัดกรองช่วยในการตรวจพบมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะเริ่มต้น แต่ประโยชน์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่

มะเร็งมักได้รับการรักษาด้วยการผสมผสานระหว่างการรักษาด้วยรังสี การผ่าตัด เคมีบำบัด และการรักษาแบบมุ่งเป้า การบรรเทาความเจ็บปวดและอาการเป็นส่วนสำคัญของการดูแล การดูแลแบบประคับประคองมีความสำคัญอย่างยิ่งในผู้ที่มีโรคขั้นสูง โอกาสในการรอดชีวิตขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งและระยะของโรคเมื่อเริ่มการรักษา ในเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีที่ได้รับการวินิจฉัย อัตราการรอดชีวิต 5 ปีในโลกที่พัฒนาแล้วโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 80% สำหรับมะเร็งในสหรัฐอเมริกา อัตราการรอดชีวิตเฉลี่ย 5 ปีคือ 66% สำหรับทุกช่วงอายุ ความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่ออายุมากขึ้น และมะเร็งหลายชนิดเกิดขึ้นบ่อยในประเทศที่พัฒนาแล้ว อัตราการเกิดมะเร็งเพิ่มขึ้นเมื่อมีคนอายุมากขึ้นและเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตในโลกที่กำลังพัฒนา 

มุมมองระดับโลก (Global perspective)

ต้นทุนทางเศรษฐกิจทั้งหมดของโรคมะเร็งทั่วโลกในปี ค.ศ. 2010 คาดการณ์ไว้ที่ประมาณ 1.16 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ (เทียบเท่ากับ 1.62 ล้านล้านเหรียญสหรัฐในปี ค.ศ. 2023) ในปี ค.ศ. 2015 มีผู้ป่วยโรคมะเร็งประมาณ 90.5 ล้านคนทั่วโลก ในปี ค.ศ. 2019 จำนวนผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่เพิ่มขึ้นเป็น 23.6 ล้านคนต่อปี และมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็ง 10 ล้านคนทั่วโลก ซึ่งเพิ่มขึ้น 26% และ 21% ตามลำดับเมื่อเทียบกับทศวรรษก่อนหน้านั้น 

ประเภทของมะเร็ง (Types of cancer)

มะเร็งที่พบมากที่สุดในเพศชาย ได้แก่ มะเร็งปอด มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งลำไส้ใหญ่ และมะเร็งกระเพาะอาหาร สำหรับเพศหญิง มะเร็งที่พบบ่อยที่สุดคือ มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด และมะเร็งปากมดลูก หากรวมมะเร็งผิวหนังที่ไม่ใช่เมลาโนมาในจำนวนผู้ป่วยมะเร็งรายใหม่ทั้งหมดในแต่ละปี มะเร็งผิวหนังจะคิดเป็นประมาณ 40% ของกรณีเหล่านั้น ในเด็ก มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันและเนื้องอกในสมองเป็นมะเร็งที่พบบ่อยที่สุด ยกเว้นในแอฟริกา ซึ่งมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กินพบได้บ่อยกว่า ในปี ค.ศ. 2012 มีเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปีประมาณ 165,000 คนที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็ง 

นิรุกติศาสตร์และคำนิยาม (Etymology and definitions)

คำว่า "มะเร็ง" มาจากภาษากรีกโบราณ “καρκίνος” ซึ่งหมายถึง "ปู" และ "เนื้องอก" แพทย์ชาวกรีก ฮิปโปเครตีส และ กาเลน รวมถึงผู้อื่นๆ สังเกตเห็นความคล้ายคลึงกันระหว่างปูกับเนื้องอกบางชนิดที่มีเส้นเลือดบวม คำนี้ถูกนำมาใช้ในภาษาอังกฤษในความหมายทางการแพทย์สมัยใหม่ราวปี ค.ศ. 1600

มะเร็งประกอบด้วยกลุ่มโรคขนาดใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติซึ่งมีศักยภาพในการรุกรานหรือแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย พวกมันเป็นกลุ่มย่อยของเนื้องอก เนื้องอกหรือก้อนเนื้อนั้นคือกลุ่มของเซลล์ที่เติบโตอย่างไม่เป็นระเบียบและมักจะสร้างก้อนหรือก้อนเนื้อขึ้น แต่บางครั้งอาจกระจายอย่างสม่ำเสมอ

เซลล์เนื้องอกทั้งหมดแสดงคุณลักษณะทั้ง 6 ของมะเร็ง ลักษณะเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นในการสร้างเนื้องอกร้าย ซึ่งรวมถึง:

• การเจริญเติบโตและการแบ่งตัวของเซลล์ที่ไม่จำเป็นต้องมีสัญญาณที่ถูกต้อง
• การเจริญเติบโตและการแบ่งตัวของเซลล์อย่างต่อเนื่องแม้จะมีสัญญาณที่ขัดแย้งกัน
• การหลีกเลี่ยงการตายของเซลล์ที่มีการตั้งโปรแกรมไว้
• จำนวนการแบ่งตัวของเซลล์ที่ไม่มีที่สิ้นสุด
• ส่งเสริมการสร้างหลอดเลือด
• การรุกรานเนื้อเยื่อและการสร้างการแพร่กระจาย

การเปลี่ยนแปลงจากเซลล์ปกติไปสู่เซลล์ที่สามารถสร้างก้อนเนื้อที่ตรวจพบได้ไปจนถึงมะเร็งนั้นเกี่ยวข้องกับหลายขั้นตอนที่เรียกว่า การพัฒนาเนื้อร้าย

สัญญาณและอาการ (Signs and symptoms)

อาการของการแพร่กระจายของมะเร็งขึ้นอยู่กับตำแหน่งของเนื้องอก เมื่อมะเร็งเริ่มต้นมักจะไม่มีอาการ สัญญาณและอาการจะปรากฏเมื่อก้อนเนื้อโตขึ้นหรือเกิดแผล พบรอยโรคที่เกิดขึ้นจะขึ้นอยู่กับประเภทและตำแหน่งของมะเร็ง อาการบางอย่างอาจไม่เฉพาะเจาะจง หลายครั้งที่อาการเหล่านี้เกิดขึ้นในบุคคลที่มีสภาวะอื่นๆ มะเร็งอาจตรวจพบได้ยากและสามารถพิจารณาเป็น “ผู้เลียนแบบที่ยอดเยี่ยม” ผู้คนอาจรู้สึกวิตกกังวลหรือซึมเศร้าหลังการวินิจฉัย ความเสี่ยงของการฆ่าตัวตายในผู้ป่วยมะเร็งมีแนวโน้มสูงกว่าคนทั่วไปประมาณสองเท่า

อาการท้องถิ่น (Local symptoms)

อาการท้องถิ่นอาจเกิดจากก้อนเนื้อของเนื้องอกหรือการเกิดแผล ตัวอย่างเช่น ผลกระทบจากก้อนเนื้อที่เกิดจากมะเร็งปอดอาจทำให้หลอดลมถูกปิดกั้น ส่งผลให้เกิดอาการไอหรือปอดบวม; มะเร็งหลอดอาหารอาจทำให้หลอดอาหารแคบลง ทำให้กลืนได้ยากหรือเจ็บปวด; และมะเร็งลำไส้ใหญ่สามารถทำให้เกิดการแคบลงหรืออุดตันในลำไส้ ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมการขับถ่าย ก้อนเนื้อในเต้านมหรืออัณฑะอาจสร้างก้อนที่มองเห็นได้ การเกิดแผลอาจทำให้เกิดเลือดออกซึ่งอาจนำไปสู่อาการเช่น การไอมีเลือดออก (มะเร็งปอด), โรคโลหิตจางหรือเลือดออกทางทวารหนัก (มะเร็งลำไส้ใหญ่), เลือดในปัสสาวะ (มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ), หรือเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด (มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูกหรือมะเร็งปากมดลูก) แม้ว่าอาการปวดในพื้นที่เฉพาะอาจเกิดขึ้นในมะเร็งระยะสุดท้าย แต่เนื้องอกเริ่มต้นมักจะไม่เจ็บปวด บางชนิดของมะเร็งอาจทำให้เกิดการสะสมของน้ำในทรวงอกหรือช่องท้อง

อาการทั่วระบบ (Systemic symptoms)

อาการทั่วระบบอาจเกิดจากการตอบสนองของร่างกายต่อมะเร็ง ซึ่งอาจรวมถึงความเหนื่อยล้า น้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ หรือการเปลี่ยนแปลงของผิวหนัง มะเร็งบางชนิดอาจทำให้เกิดสถานะการอักเสบทั่วระบบที่นำไปสู่อาการสูญเสียกล้ามเนื้อและความอ่อนแรงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเรียกว่า Cachexia

มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งฮอดจ์กิน มะเร็งเม็ดเลือดขาว และมะเร็งตับหรือไต อาจทำให้เกิดไข้เรื้อรัง

อาการหายใจสั้น หรือ Dyspnea เป็นอาการทั่วไปของมะเร็งและการรักษามะเร็ง สาเหตุของ Dyspnea ที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งอาจรวมถึงเนื้องอกในหรือรอบๆ ปอด การอุดตันของทางเดินหายใจ การสะสมของน้ำในปอด ปอดบวม หรือปฏิกิริยาต่อการรักษา รวมถึงการตอบสนองทางแพ้ การรักษา Dyspnea ในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายอาจรวมถึงการใช้พัดลม การระบายอากาศแบบสองระดับ การกดจุด/การทำการสะท้อนหรือการแทรกแซงที่ไม่ใช้ยา

อาการทั่วระบบบางอย่างของมะเร็งเกิดจากฮอร์โมนหรือโมเลกุลอื่นที่ผลิตโดยเนื้องอก ซึ่งเรียกว่า Paraneoplastic Syndromes เช่น Hypercalcemia ซึ่งอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพจิตใจ ท้องผูก และการขาดน้ำ หรือ Hyponatremia ซึ่งยังสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสภาพจิตใจ การอาเจียน ปวดหัว หรือชัก  

การแพร่กระจาย (Metastasis)

การแพร่กระจายคือการกระจายของมะเร็งไปยังตำแหน่งอื่นๆ ในร่างกาย ก้อนเนื้อที่กระจายไป เรียกว่า เนื้องอกแพร่กระจาย ส่วนก้อนเนื้อเดิม เรียกว่า เนื้องอกหลัก มะเร็งเกือบทุกชนิดสามารถแพร่กระจายได้ ส่วนใหญ่สาเหตุของการเสียชีวิตจากมะเร็งเกิดจากมะเร็งที่ได้แพร่กระจายไปแล้ว

การแพร่กระจายมักเกิดในระยะท้ายของมะเร็งและสามารถเกิดขึ้นได้ผ่านทางเลือดหรือระบบน้ำเหลืองหรือทั้งสองอย่าง ขั้นตอนทั่วไปในการแพร่กระจายมีดังนี้:

1. การรุกรานในท้องถิ่น
2. การเข้าสู่เลือดหรือน้ำเหลือง
3. การหมุนเวียนผ่านร่างกาย
4. การออกจากเลือดหรือน้ำเหลืองเข้าสู่เนื้อเยื่อใหม่
5. การเจริญเติบโต
6. การสร้างหลอดเลือด

ประเภทของมะเร็งต่างๆ มักแพร่กระจายไปยังอวัยวะเฉพาะ โดยรวมแล้ว สถานที่ที่มักพบการแพร่กระจายมากที่สุด ได้แก่ ปอด ตับ สมอง และกระดูก ในขณะที่มะเร็งบางชนิดสามารถรักษาหายได้หากตรวจพบในระยะเริ่มต้น มะเร็งที่แพร่กระจายมักจะรักษาและควบคุมได้ยากขึ้น อย่างไรก็ตาม การรักษาบางอย่างที่ใหม่กว่ากำลังแสดงผลลัพธ์ที่น่าพอใจ 

สาเหตุรอง (Secondary causes)

มะเร็งส่วนใหญ่ ประมาณ 90–95% ของกรณี เกิดจากการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมที่เกิดจากปัจจัยสิ่งแวดล้อมและวิถีชีวิต ส่วนที่เหลือ 5–10% เกิดจากพันธุกรรมที่ถ่ายทอดมา ปัจจัยสิ่งแวดล้อมหมายถึงสาเหตุใด ๆ ที่ไม่เป็นพันธุกรรม เช่น วิถีชีวิต ปัจจัยทางเศรษฐกิจ และพฤติกรรม ไม่ใช่เพียงแค่การปนเปื้อนที่เป็นมลพิษ ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่พบบ่อยที่มีส่วนทำให้เกิดการเสียชีวิตจากมะเร็ง ได้แก่ การสูบบุหรี่ (25–30%) การรับประทานอาหารและโรคอ้วน (30–35%) การติดเชื้อ (15–20%) การฉายรังสี (ทั้งรังสีไอออไนซ์และไม่ไอออไนซ์ สูงถึง 10%) การขาดการออกกำลังกาย และมลพิษ ความเครียดทางจิตใจดูเหมือนจะไม่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำหรับการเริ่มต้นของมะเร็ง แม้ว่าอาจทำให้ผลลัพธ์แย่ลงในผู้ที่มีมะเร็งอยู่แล้ว

ปัจจัยสิ่งแวดล้อมหรือวิถีชีวิตที่ก่อให้เกิดมะเร็งในบุคคลสามารถระบุได้โดยการวิเคราะห์ลายเซ็นการกลายพันธุ์จากการตรวจลำดับจีโนมของ DNA เนื้องอก ตัวอย่างเช่น การวิเคราะห์นี้สามารถเปิดเผยได้ว่ามะเร็งปอดเกิดจากควันบุหรี่ หรือมะเร็งผิวหนังเกิดจากรังสี UV หรือมะเร็งรองที่เกิดจากการรักษาด้วยเคมีบำบัดในอดีต

มะเร็งโดยทั่วไปไม่ใช่โรคที่สามารถแพร่เชื้อได้ ข้อยกเว้น ได้แก่ การแพร่เชื้อที่เกิดขึ้นได้ยากในระหว่างการตั้งครรภ์และผู้บริจาคอวัยวะบางราย อย่างไรก็ตาม โรคติดเชื้อที่สามารถแพร่เชื้อได้ เช่น ไวรัสตับอักเสบบี, ไวรัสอีพสเตน-บาร์, ไวรัสฮิวแมนแพพพิลโลมา และ HIV สามารถมีส่วนในการพัฒนาของมะเร็งได้ 

สารเคมี (Chemicals)

อัตราการเกิดมะเร็งปอดมีความสัมพันธ์อย่างสูงกับการสูบบุหรี่ การสัมผัสสารบางชนิดมีความเชื่อมโยงกับประเภทของมะเร็งเฉพาะ สารเหล่านี้เรียกว่าสารก่อมะเร็ง ควันบุหรี่, ตัวอย่างเช่น, เป็นสาเหตุของมะเร็งปอด 90% การใช้บุหรี่สามารถทำให้เกิดมะเร็งทั่วร่างกาย รวมถึงในปากและลำคอ, กล่องเสียง, หลอดอาหาร, กระเพาะอาหาร, กระเพาะปัสสาวะ, ไต, ปากมดลูก, ลำไส้ใหญ่/ทวารหนัก, ตับ และตับอ่อน ควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งที่รู้จักกว่า 50 ชนิด รวมถึงไนโตรซามีนและพอลิไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน

บุหรี่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตจากมะเร็งประมาณหนึ่งในห้าของการเสียชีวิตจากมะเร็งทั่วโลก และประมาณหนึ่งในสามในประเทศที่พัฒนาแล้ว อัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอดในสหรัฐอเมริกามีแนวโน้มตามรูปแบบการสูบบุหรี่ โดยมีการเพิ่มขึ้นในการสูบบุหรี่ตามมาด้วยการเพิ่มขึ้นอย่างมากในอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอด และล่าสุดการลดลงของอัตราการสูบบุหรี่ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1950 ตามมาด้วยการลดลงของอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอดในผู้ชายตั้งแต่ปี ค.ศ. 1990

ในยุโรปตะวันตก 10% ของมะเร็งในเพศชายและ 3% ของมะเร็งในเพศหญิงถูกอธิบายว่าเป็นผลมาจากการสัมผัสกับแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะมะเร็งตับและทางเดินอาหาร มะเร็งที่เกิดจากการสัมผัสสารในที่ทำงานอาจทำให้เกิดการเสียชีวิตระหว่าง 2 ถึง 20% ของกรณี รวมถึงการเสียชีวิตอย่างน้อย 200,000 คน มะเร็งเช่น มะเร็งปอดและเมโซเธลิโอมาอาจเกิดจากการสูดดมควันบุหรี่หรือเส้นใยแร่ใยหิน หรือมะเร็งเม็ดเลือดขาวจากการสัมผัสกับเบนซีน 

การสัมผัสกับกรดเพอร์ฟลูออโรอ๊อกทาโนอิก (PFOA) ซึ่งใช้ในกระบวนการผลิตเทฟลอนเป็นที่รู้จักกันว่าเป็นสาเหตุของมะเร็งสองชนิด ยาเคมีบำบัดเช่น สารประกอบที่มีแพลตินัมเป็นสารก่อมะเร็งที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งรอง อะซาทิโอปริน ซึ่งเป็นยาที่มีผลยับยั้งระบบภูมิคุ้มกัน เป็นสารก่อมะเร็งที่สามารถทำให้เกิดการพัฒนาก้อนเนื้อหลัก

อาหารและการออกกำลังกาย (Diet and exercise)

อาหาร การขาดการออกกำลังกาย และโรคอ้วนเกี่ยวข้องกับการเสียชีวิตจากมะเร็งประมาณ 30–35% ในสหรัฐอเมริกา น้ำหนักตัวเกินเกี่ยวข้องกับการพัฒนามะเร็งหลายประเภทและเป็นปัจจัยใน 14–20% ของการเสียชีวิตจากมะเร็ง การศึกษาในสหราชอาณาจักรซึ่งรวมข้อมูลจากผู้คนมากกว่า 5 ล้านคน แสดงให้เห็นว่า ดัชนีมวลกายที่สูงเกี่ยวข้องกับมะเร็งอย่างน้อย 10 ชนิด และเป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็งประมาณ 12,000 รายต่อปีในประเทศนั้น การขาดการออกกำลังกายถือเป็นปัจจัยเสี่ยงของมะเร็ง ซึ่งไม่เพียงแต่มีผลต่อน้ำหนักตัว แต่ยังมีผลกระทบเชิงลบต่อระบบภูมิคุ้มกันและระบบต่อมไร้ท่อด้วย การรับประทานอาหารที่มากเกินไป เป็นสาเหตุหลักของผลกระทบจากอาหาร มากกว่าการกินผักน้อยหรืออาหารเพื่อสุขภาพอื่น ๆ

บางอาหารเฉพาะเจาะจงเกี่ยวข้องกับมะเร็งเฉพาะชนิด เช่น อาหารที่มีเกลือสูงเกี่ยวข้องกับมะเร็งกระเพาะอาหาร แอฟลาทอกซิน B1 ซึ่งเป็นสารปนเปื้อนในอาหารบ่อยครั้ง ทำให้เกิดมะเร็งตับ การเคี้ยวหมากเก็บสามารถทำให้เกิดมะเร็งช่องปาก ความแตกต่างของนิสัยการกินในแต่ละชนชาติอาจอธิบายความแตกต่างในอัตราการเกิดมะเร็งได้บางส่วน ตัวอย่างเช่น มะเร็งกระเพาะอาหารพบได้บ่อยในญี่ปุ่นเนื่องจากอาหารที่มีเกลือสูง ในขณะที่มะเร็งลำไส้ใหญ่พบได้บ่อยในสหรัฐอเมริกา โปรไฟล์มะเร็งของผู้อพยพจะสะท้อนถึงประเทศใหม่ของพวกเขา บ่อยครั้งในหนึ่งรุ่น

การติดเชื้อ (Infection)

ทั่วโลกประมาณ 18% ของการเสียชีวิตจากมะเร็งเกี่ยวข้องกับโรคติดเชื้อ อัตราส่วนนี้แตกต่างกันจาก 25% ในแอฟริกาถึงน้อยกว่า 10% ในประเทศที่พัฒนาแล้ว ไวรัสเป็นตัวการติดเชื้อที่ทำให้เกิดมะเร็งบ่อยที่สุด แต่แบคทีเรียและพยาธิอาจมีบทบาทด้วย ไวรัสที่สามารถทำให้เกิดมะเร็งในมนุษย์ ได้แก่:

• ไวรัส HPV (มะเร็งปากมดลูก)
• ไวรัส Epstein–Barr (โรค B-cell lymphoproliferative และมะเร็งจมูกและคอ)
• ไวรัส Kaposi's sarcoma herpesvirus (Kaposi's sarcoma และ Primary effusion lymphomas)
• ไวรัสตับอักเสบบีและซี (มะเร็งตับ)
• ไวรัส Human T-cell leukemia-1 (มะเร็งเม็ดเลือดขาว T-cell)
• ไวรัส Merkel cell polyomavirus (มะเร็งเซลล์ Merkel)

การติดเชื้อแบคทีเรียอาจเพิ่มความเสี่ยงของมะเร็ง เช่น

• Helicobacter pylori ทำให้เกิดมะเร็งกระเพาะอาหาร
• Colibactin, เป็นเจโนทอกซินที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ Escherichia coli (มะเร็งลำไส้ใหญ่)

การติดเชื้อพยาธิที่เกี่ยวข้องกับมะเร็ง ได้แก่:

• Schistosoma haematobium (มะเร็งเซลล์แปลงของกระเพาะปัสสาวะ)
• พยาธิตัวตืดตับ, Opisthorchis viverrini และ Clonorchis sinensis (มะเร็งท่อน้ำดี)

รังสี (Radiation)

การสัมผัสกับรังสี เช่น รังสีอัลตราไวโอเลตและวัสดุกัมมันตรังสี เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง มะเร็งผิวหนังประเภทที่ไม่ใช่เมลาโนมา (Non-melanoma) จำนวนมากเกิดจากรังสีอัลตราไวโอเลต ส่วนใหญ่จากแสงแดด แหล่งของรังสีไอออไนซ์ (Ionizing radiation) ได้แก่ การถ่ายภาพทางการแพทย์และก๊าซเรดอน

รังสีไอออไนซ์ไม่ใช่ตัวทำให้เกิดการกลายพันธุ์ที่รุนแรงเป็นพิเศษ การสัมผัสกับก๊าซเรดอนในที่อยู่อาศัย ตัวอย่างเช่น มีความเสี่ยงมะเร็งที่คล้ายกับการสูบบุหรี่แบบพาสซีฟ (Passive Smoking) รังสีเป็นแหล่งก่อมะเร็งที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อรวมกับสารก่อมะเร็งอื่น ๆ เช่น เรดอนร่วมกับควันบุหรี่ รังสีสามารถทำให้เกิดมะเร็งในเกือบทุกส่วนของร่างกาย ในสัตว์ทุกชนิด และในทุกช่วงวัย เด็กมีโอกาสพัฒนามะเร็งเม็ดเลือดขาวที่เกิดจากรังสีมากกว่าผู้ใหญ่ถึงสองเท่า; การสัมผัสรังสีก่อนเกิดมีผลมากกว่าสิบเท่า 

การใช้รังสีไอออไนซ์ทางการแพทย์เป็นแหล่งที่เล็กแต่เติบโตของมะเร็งที่เกิดจากรังสี รังสีไอออไนซ์อาจใช้ในการรักษามะเร็งชนิดอื่น แต่ในบางกรณีอาจทำให้เกิดมะเร็งชนิดที่สองได้ นอกจากนี้ยังใช้ในบางชนิดของการถ่ายภาพทางการแพทย์ 

การสัมผัสรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์เป็นเวลานานอาจนำไปสู่เมลาโนมาและมะเร็งผิวหนังอื่น ๆ หลักฐานที่ชัดเจนยืนยันว่ารังสีอัลตราไวโอเลต โดยเฉพาะรังสี UVB ซึ่งเป็นรังสีไม่ไอออไนซ์ เป็นสาเหตุของมะเร็งผิวหนังที่ไม่ใช่เมลาโนมา ซึ่งเป็นรูปแบบที่พบบ่อยที่สุดของมะเร็งในโลก

รังสีจากคลื่นวิทยุที่ไม่ไอออไนซ์จากโทรศัพท์มือถือ การส่งพลังงานไฟฟ้า และแหล่งที่คล้ายกันอื่น ๆ ได้รับการบรรยายว่าเป็นสารก่อมะเร็งที่อาจเกิดขึ้นโดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ผ่านหน่วยงานวิจัยมะเร็งระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม หลักฐานไม่ได้สนับสนุนความกังวลนี้ รวมถึงการศึกษาไม่ได้พบความเชื่อมโยงที่สอดคล้องกันระหว่างรังสีจากโทรศัพท์มือถือและความเสี่ยงของมะเร็ง

การสืบทอด (Heredity)

มะเร็งส่วนใหญ่ไม่ใช่สาเหตุจากพันธุกรรม (Sporadic) มะเร็งที่เกิดจากพันธุกรรมจะเกิดจากข้อบกพร่องทางพันธุกรรมที่สืบทอดมา ประชากรน้อยกว่า 0.3% เป็นพาหะของการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมที่มีผลต่อความเสี่ยงของมะเร็งอย่างมาก และสิ่งเหล่านี้ทำให้เกิดมะเร็งน้อยกว่า 3–10% ตัวอย่างของกลุ่มอาการที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การกลายพันธุ์ที่สืบทอดในยีน BRCA1 และ BRCA2 ซึ่งมีความเสี่ยงต่อมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่มากกว่า 75%, และมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่ไม่เป็นพอลิปแบบสืบทอด (HNPCC หรือ Lynch syndrome) ซึ่งพบในประมาณ 3% ของผู้ที่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ เป็นต้น 

ตามสถิติสำหรับมะเร็งที่ทำให้เกิดการเสียชีวิตมากที่สุด ความเสี่ยงสัมพัทธ์ในการพัฒนามะเร็งลำไส้ใหญ่เมื่อมีญาติสายตรง (พ่อแม่ พี่น้อง หรือบุตร) ได้รับการวินิจฉัยคือประมาณ 2 ความเสี่ยงสัมพัทธ์ที่เกี่ยวข้องคือ 1.5 สำหรับมะเร็งปอด และ 1.9 สำหรับมะเร็งต่อมลูกหมาก สำหรับมะเร็งเต้านม ความเสี่ยงสัมพัทธ์คือ 1.8 เมื่อญาติสายตรงมีมะเร็งเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป และ 3.3 เมื่อลักษณะการพัฒนาเกิดขึ้นเมื่ออายุต่ำกว่า 50 ปี 

คนที่สูงมีความเสี่ยงต่อมะเร็งเพิ่มขึ้นเพราะพวกเขามีเซลล์มากกว่าคนที่เตี้ย เนื่องจากความสูงถูกกำหนดทางพันธุกรรมในระดับใหญ่ คนที่สูงมีความเสี่ยงต่อมะเร็งที่สืบทอดได้

ปัจจัยทางกายภาพ (Physical agents)

สารบางชนิดทำให้เกิดมะเร็งหลัก ๆ ผ่านผลกระทบทางกายภาพ แทนที่จะเป็นผลกระทบทางเคมี ตัวอย่างที่เด่นคือการสัมผัสกับแร่ใยหิน (Asbestos) เป็นเวลานาน ซึ่งเป็นเส้นใยแร่ธรรมชาติที่เป็นสาเหตุหลักของมะเร็งเมโสเธลิโอมา (Mesothelioma) ซึ่งเป็นมะเร็งของเยื่อหุ้มช่องท้องที่มักจะหุ้มปอด สารอื่นในกลุ่มนี้ รวมถึงเส้นใยที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและสังเคราะห์ที่คล้ายใยหิน เช่น วอลลัสโตไนต์ (Wollastonite) อัตตาปุลไกต์ (Attapulgite) ขนแก้ว (Glass wool) และขนหิน (Rock wool) เชื่อว่ามีผลกระทบคล้ายคลึงกัน วัสดุที่เป็นอนุภาคที่ไม่เป็นเส้นใยที่ทำให้เกิดมะเร็ง ได้แก่ โคบอลต์และนิกเกิลที่เป็นผงและซิลิกาคริสตัล (Quartz  Cristobalite และ Tridymite) โดยปกติแล้ว สารก่อมะเร็งทางกายภาพต้องเข้าสู่ร่างกาย (เช่น ผ่านการสูดดม) และต้องสัมผัสเป็นเวลาหลายปีเพื่อก่อให้เกิดมะเร็ง

การบาดเจ็บทางกายที่ทำให้เกิดมะเร็งมีความถี่ค่อนข้างน้อย การอ้างว่ากระดูกหักทำให้เกิดมะเร็งกระดูก เช่น การอ้างนี้ยังไม่ได้รับการพิสูจน์ เช่นเดียวกับการบาดเจ็บทางกายไม่ถือเป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม หรือมะเร็งสมอง แหล่งที่ยอมรับได้คือการใช้วัตถุร้อนบ่อยครั้งและยาวนานบนร่างกาย อาจเป็นไปได้ว่าการถูกไฟไหม้ซ้ำในบริเวณเดียวกัน เช่น การใช้เตาอุ่นมือที่ทำจากถ่าน (Kanger และ Kairo) อาจทำให้เกิดมะเร็งผิวหนัง โดยเฉพาะถ้ามีสารเคมีที่ก่อมะเร็งร่วมด้วย การดื่มชาที่ร้อนจัดบ่อยครั้งอาจทำให้เกิดมะเร็งหลอดอาหาร โดยทั่วไปเชื่อว่ามะเร็งเกิดขึ้น หรือมะเร็งที่มีอยู่เดิมได้รับการกระตุ้นในระหว่างกระบวนการฟื้นตัว แทนที่จะเกิดจากความบาดเจ็บโดยตรง อย่างไรก็ตาม การบาดเจ็บซ้ำที่เนื้อเยื่อเดียวกันอาจส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์ที่มากเกินไป ซึ่งอาจเพิ่มโอกาสของการกลายพันธุ์ที่เป็นมะเร็ง 

การอักเสบเรื้อรังถูกสมมติว่าอาจทำให้เกิดการกลายพันธุ์โดยตรง การอักเสบสามารถมีส่วนในการเจริญเติบโต การอยู่รอด การสร้างหลอดเลือดใหม่ และการเคลื่อนที่ของเซลล์มะเร็งโดยการมีอิทธิพลต่อไมโครเอนไวรอนเมนต์ของเนื้องอก (Tumor microenvironment) ออนโคจีน (Oncogenes) สร้างสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นมะเร็งโดยการอักเสบ

ฮอร์โมน (Hormones)

ฮอร์โมนสามารถพัฒนาการเกิดมะเร็งได้โดยการส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์ ตัวแปรที่คล้ายกับอินซูลินและโปรตีนที่เกี่ยวข้องมีบทบาทสำคัญในการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง การแบ่งแยกตัวของเซลล์ และการเกิดภาวะเซลล์ตาย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ที่จะมีส่วนร่วมในกระบวนการก่อมะเร็ง

ฮอร์โมนเป็นตัวกลางที่สำคัญในมะเร็งที่เกี่ยวข้องกับเพศ เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งรังไข่ มะเร็งอัณฑะ รวมถึงมะเร็งต่อมไทรอยด์และมะเร็งกระดูก ตัวอย่างเช่น ลูกสาวของผู้หญิงที่เป็นมะเร็งเต้านมมีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนสูงกว่าลูกสาวของผู้หญิงที่ไม่มีมะเร็งเต้านมอย่างมีนัยสำคัญ ระดับฮอร์โมนที่สูงกว่าเหล่านี้อาจอธิบายถึงความเสี่ยงที่สูงกว่าของมะเร็งเต้านม แม้ในกรณีที่ไม่มียีนมะเร็งเต้านม เช่นเดียวกับผู้ชายที่มีเชื้อสายแอฟริกันมีระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนสูงกว่าผู้ชายที่มีเชื้อสายยุโรปอย่างมีนัยสำคัญ และมีระดับมะเร็งต่อมลูกหมากสูงกว่าตามลำดับ ส่วนผู้ชายที่มีเชื้อสายเอเชียซึ่งมีระดับแอนโดรสแตนไดออลกลูคูโรไนด์ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนต่ำที่สุด ก็มีระดับมะเร็งต่อมลูกหมากต่ำที่สุดเช่นกัน

ปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น คนอ้วนมีระดับฮอร์โมนบางชนิดที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งสูงกว่าและมีอัตราการเกิดมะเร็งเหล่านั้นสูงขึ้น ผู้หญิงที่รับการบำบัดด้วยฮอร์โมนมีความเสี่ยงสูงขึ้นในการพัฒนามะเร็งที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเหล่านั้น ในทางกลับกัน ผู้ที่ออกกำลังกายมากกว่าค่าเฉลี่ยมีระดับฮอร์โมนเหล่านี้ต่ำกว่าและมีความเสี่ยงต่ำกว่าในการเกิดมะเร็ง โอสทีโอซาร์โคมาอาจถูกกระตุ้นโดยฮอร์โมนการเจริญเติบโต การรักษาและวิธีการป้องกันบางอย่างอาจใช้ประโยชน์จากสาเหตุนี้โดยการลดระดับฮอร์โมนอย่างเทียมเพื่อยับยั้งมะเร็งที่ไวต่อฮอร์โมน

โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune diseases) 

มีความสัมพันธ์ระหว่างโรคเซลิแอค (Celiac disease) กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของมะเร็งทุกชนิด คนที่มีโรคเซลิแอคที่ไม่ได้รับการรักษามีความเสี่ยงสูงกว่า แต่ความเสี่ยงนี้ลดลงเมื่อเวลาผ่านไปหลังจากได้รับการวินิจฉัยและการรักษาอย่างเคร่งครัด อาจเป็นเพราะการเริ่มรับประทานอาหารที่ปราศจากกลูเตน ซึ่งดูเหมือนจะมีบทบาทในการป้องกันการพัฒนาของโรคร้ายในคนที่มีโรคเซลิแอค อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยที่ล่าช้าและการเริ่มต้นรับประทานอาหารที่ปราศจากกลูเตนดูเหมือนจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคร้าย อัตราการเกิดมะเร็งระบบทางเดินอาหารเพิ่มขึ้นในคนที่มีโรคโครห์น (Crohn's disease) และโรคลำไส้ใหญ่อักเสบเป็นแผล (Ulcerative colitis) เนื่องจากการอักเสบเรื้อรัง ยากดภูมิคุ้มกันและสารชีวภาพที่ใช้รักษาโรคเหล่านี้อาจส่งเสริมการพัฒนามะเร็งนอกระบบทางเดินอาหารได้  

พยาธิสรีรวิทยา (Pathophysiology)

พันธุกรรม (Genetics)

มะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์หลายขั้นตอน แต่ละขั้นตอนจะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของเซลล์เล็กน้อย มะเร็งเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อ โดยทั่วไป สำหรับเซลล์ปกติที่จะเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง ยีนที่ควบคุมการเจริญเติบโตและการแบ่งตัวของเซลล์จะต้องถูกเปลี่ยนแปลง

ยีนที่ถูกกระทบมีการแบ่งออกเป็นสองประเภทกว้าง ๆ ยีนออนโคจีน (Oncogenes) เป็นยีนที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตและการสืบพันธุ์ของเซลล์ ยีนยับยั้งเนื้องอก (Tumor Suppressor Genes) เป็นยีนที่ยับยั้งการแบ่งตัวและความอยู่รอดของเซลล์ การเปลี่ยนแปลงที่ร้ายกาจอาจเกิดขึ้นได้จากการก่อตัวของออนโคจีนใหม่ การแสดงออกของออนโคจีนปกติที่ไม่เหมาะสม หรือโดยการแสดงออกที่ต่ำหรือการปิดการทำงานของยีนยับยั้งเนื้องอก โดยปกติ การเปลี่ยนแปลงในยีนหลายยีนจะต้องเกิดขึ้นเพื่อเปลี่ยนแปลงเซลล์ปกติให้กลายเป็นเซลล์มะเร็ง

การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมสามารถเกิดขึ้นได้ในระดับต่าง ๆ และผ่านกลไกต่าง ๆ การเพิ่มหรือลดทั้งโครโมโซมสามารถเกิดขึ้นได้จากข้อผิดพลาดในการแบ่งเซลล์ ในกรณีที่พบได้บ่อยกว่าคือการกลายพันธุ์ ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงลำดับนิวคลีโอไทด์ใน DNA ขนาดใหญ่

การกลายพันธุ์ขนาดใหญ่รวมถึงการลบหรือเพิ่มส่วนหนึ่งของโครโมโซม การขยายขนาดจีโนมเกิดขึ้นเมื่อเซลล์ได้รับสำเนาของส่วนหนึ่งของโครโมโซม (มักจะมีมากกว่า 20 สำเนา) ซึ่งมักจะมีออนโคจีนหนึ่งตัวหรือมากกว่านั้นและวัสดุพันธุกรรมที่อยู่ใกล้เคียง การย้ายที่เกิดขึ้นเมื่อสองส่วนของโครโมโซมที่แยกกันกลายเป็นหนึ่งเดียวกันในตำแหน่งที่ไม่ปกติ ตัวอย่างที่รู้จักกันดีคือโครโมโซมฟิลาเดลเฟีย หรือการย้ายที่ของโครโมโซม 9 และ 22 ซึ่งเกิดขึ้นในโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง (Chronic Myelogenous Leukemia) และส่งผลให้เกิดโปรตีนผสม BCR-abl ซึ่งเป็นไทโรซีนไคเนสที่ก่อให้เกิดมะเร็ง

การกลายพันธุ์ขนาดเล็กรวมถึงการกลายพันธุ์ที่จุดเดียว การลบ และการแทรก ซึ่งอาจเกิดขึ้นในบริเวณโปรโมเตอร์ของยีนและส่งผลกระทบต่อการแสดงออกของยีน หรืออาจเกิดขึ้นในลำดับการเข้ารหัสของยีนและเปลี่ยนแปลงการทำงานหรือความเสถียรของโปรตีนที่ผลิตได้ การหยุดชะงักของยีนเดียวอาจเกิดจากการรวมกันของวัสดุพันธุกรรมจาก DNA ไวรัสหรือเรโทรไวรัส ทำให้เกิดการแสดงออกของออนโคจีนไวรัสในเซลล์ที่ได้รับผลกระทบและเซลล์ที่สืบทอดจากมัน 

การจำลองข้อมูลที่อยู่ใน DNA ของเซลล์สิ่งมีชีวิตจะมีโอกาสเกิดข้อผิดพลาด (การกลายพันธุ์) ขึ้นบ้าง ระบบแก้ไขข้อผิดพลาดและป้องกันที่ซับซ้อนถูกฝังอยู่ในกระบวนการนี้และทำหน้าที่ปกป้องเซลล์จากมะเร็ง หากเกิดข้อผิดพลาดร้ายแรง เซลล์ที่เสียหายสามารถทำลายตัวเองผ่านการตายของเซลล์ที่ถูกกำหนดโปรแกรมไว้ ซึ่งเรียกว่า อะพอพโทซิส (Apoptosis) หากกระบวนการควบคุมข้อผิดพลาดล้มเหลว การกลายพันธุ์จะยังคงอยู่และถูกถ่ายทอดไปยังเซลล์ลูก 

บางสภาพแวดล้อมทำให้ข้อผิดพลาดเกิดขึ้นและแพร่กระจายได้ง่ายขึ้น สภาพแวดล้อมเหล่านี้รวมถึงการมีสารรบกวนที่เรียกว่าสารก่อมะเร็ง การบาดเจ็บทางกายภาพซ้ำ ๆ ความร้อน รังสีไอออไนซ์ หรือภาวะขาดออกซิเจน (Hypoxia) 

ข้อผิดพลาดที่ก่อให้เกิดมะเร็งจะขยายตัวและทวีความรุนแรงขึ้น ตัวอย่างเช่น

• การกลายพันธุ์ในเครื่องจักรแก้ไขข้อผิดพลาดของเซลล์อาจทำให้เซลล์นั้นและเซลล์ลูกของมันสะสมข้อผิดพลาดเร็วขึ้น
• การกลายพันธุ์ต่อไปในออนโคจีนอาจทำให้เซลล์นั้นสืบพันธุ์ได้เร็วขึ้นและบ่อยกว่าคู่ปกติของมัน
• การกลายพันธุ์ต่อไปอาจทำให้สูญเสียยีนยับยั้งเนื้องอก ทำให้ทางเดินสัญญาณอะพอพโทซิสถูกรบกวนและทำให้เซลล์มีชีวิตไม่สิ้นสุด
• การกลายพันธุ์ต่อไปในเครื่องจักรส่งสัญญาณของเซลล์อาจส่งสัญญาณที่ก่อให้เกิดข้อผิดพลาดไปยังเซลล์ที่อยู่ใกล้เคียง

การเปลี่ยนแปลงของเซลล์ปกติเป็นเซลล์มะเร็งนั้นคล้ายกับปฏิกิริยาลูกโซ่ที่เกิดจากข้อผิดพลาดเริ่มต้น ซึ่งทำให้เกิดข้อผิดพลาดที่รุนแรงขึ้นมากขึ้น แต่ละข้อผิดพลาดทำให้เซลล์หลุดพ้นจากการควบคุมที่จำกัดการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อปกติมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงนี้เป็นเหมือนการอยู่รอดของผู้ที่เข้มแข็งที่สุดที่ไม่พึงปรารถนา ซึ่งพลังของวิวัฒนาการทำงานขัดกับการออกแบบและการบังคับใช้ระเบียบของร่างกาย เมื่อมะเร็งเริ่มพัฒนา กระบวนการนี้ที่เรียกว่า การพัฒนาโคลน (Clonal Evolution) จะผลักดันความก้าวหน้าไปสู่ระยะที่มีการแพร่กระจายมากขึ้น การพัฒนาโคลนนำไปสู่การเกิดความแตกต่างทางพันธุกรรมภายในเนื้องอก (เซลล์มะเร็งที่มีการกลายพันธุ์ที่แตกต่างกัน) ซึ่งทำให้การออกแบบกลยุทธ์การรักษาที่มีประสิทธิภาพซับซ้อนขึ้นและต้องการวิธีการที่ใช้หลักการวิวัฒนาการในการออกแบบการรักษา

ความสามารถลักษณะเฉพาะที่มะเร็งพัฒนาขึ้นสามารถแบ่งออกเป็นหมวดหมู่ ได้แก่ การหลบเลี่ยงอะพอพโทซิส (Evasion of Apoptosis) การพึ่งพาตัวเองในสัญญาณการเจริญเติบโต (Self-sufficiency in growth signals) การไม่ไวต่อสัญญาณต่อต้านการเจริญเติบโต (Insensitivity to anti-growth signals) การสร้างหลอดเลือดใหม่อย่างต่อเนื่อง (Sustained angiogenesis) ความสามารถในการสืบพันธุ์ไม่จำกัด (Limitless Replicative Potential) การแพร่กระจาย (Metastasis) การปรับเปลี่ยนเมตาบอลิซึมของพลังงาน (reprogramming of energy metabolism) และการหลบหลีกการทำลายจากระบบภูมิคุ้มกัน (Evasion of Immune Destruction) 

อีพีเจเนติกส์ (Epigenetics)

บทบาทสำคัญของความเสียหายของ DNA และข้อบกพร่องทางอีพีเจเนติกส์ในยีนซ่อมแซม DNA ในกระบวนการก่อมะเร็ง  มุมมองแบบคลาสสิกของมะเร็งคือชุดของโรคที่เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมที่ก้าวหน้า ซึ่งรวมถึงการกลายพันธุ์ในยีนยับยั้งเนื้องอกและออนโคจีน รวมถึงความผิดปกติของโครโมโซม บทบาทของการเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์ได้รับการระบุในช่วงต้นของศตวรรษที่ 21

การเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์เป็นการดัดแปลงที่มีความสำคัญต่อการทำงานของจีโนมโดยไม่เปลี่ยนลำดับนิวคลีโอไทด์ ตัวอย่างของการดัดแปลงเหล่านี้คือ การเปลี่ยนแปลงในการเมทิลเลชันของ DNA (ทั้งการเพิ่มเมทิลเลชันและการลดเมทิลเลชัน) การดัดแปลงฮิสโทน และการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างโครโมโซม (ซึ่งเกิดจากการแสดงออกที่ไม่เหมาะสมของโปรตีน เช่น HMGA2 หรือ HMGA1) การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ควบคุมการแสดงออกของยีนโดยไม่เปลี่ยนแปลงลำดับ DNA พื้นฐาน การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจคงอยู่ผ่านการแบ่งเซลล์ ดำรงอยู่ในหลายชั่วอายุ และสามารถถือว่าเป็นการกลายพันธุ์ในทางเทียบเท่าได้

การเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์เกิดขึ้นบ่อยในมะเร็ง ตัวอย่างเช่น งานวิจัยหนึ่งได้ระบุยีนที่เข้ารหัสโปรตีนซึ่งมักมีการเปลี่ยนแปลงในเมทิลเลชันที่เกี่ยวข้องกับมะเร็งลำไส้ใหญ่ ยีนเหล่านี้ประกอบด้วยยีนที่มีการเพิ่มเมทิลเลชัน 147 ยีน และยีนที่มีการลดเมทิลเลชัน 27 ยีน จากยีนที่มีการเพิ่มเมทิลเลชัน พบว่ายีน 10 ยีนมีการเพิ่มเมทิลเลชันในมะเร็งลำไส้ใหญ่ทุกกรณี และอีกหลายยีนมีการเพิ่มเมทิลเลชันในมะเร็งลำไส้ใหญ่มากกว่าครึ่งหนึ่งของกรณีที่ศึกษา

แม้ว่าการเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์จะพบในมะเร็ง แต่การเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์ในยีนซ่อมแซม DNA ที่ทำให้การแสดงออกของโปรตีนซ่อมแซม DNA ลดลง อาจมีความสำคัญเป็นพิเศษ การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อาจเกิดขึ้นในช่วงเริ่มต้นของกระบวนการไปสู่มะเร็งและอาจเป็นสาเหตุของความไม่เสถียรทางพันธุกรรมซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของมะเร็ง

การแสดงออกของยีนซ่อมแซม DNA ที่ลดลงทำให้การซ่อมแซม DNA ถูกรบกวน ซึ่งแสดงให้เห็นในรูปที่ระดับที่ 4 จากด้านบน (ในรูปตัวหนังสือสีแดงแสดงถึงบทบาทสำคัญของความเสียหายของ DNA และข้อบกพร่องในการซ่อมแซม DNA ในกระบวนการไปสู่มะเร็ง) เมื่อการซ่อมแซม DNA บกพร่อง ความเสียหายของ DNA จะยังคงอยู่ในเซลล์ในระดับที่สูงกว่าปกติ (ระดับที่ 5) และทำให้เกิดความถี่ในการกลายพันธุ์และ/หรืออีพีมิวเทชัน (ระดับที่ 6) ที่เพิ่มขึ้น อัตราการกลายพันธุ์จะเพิ่มขึ้นอย่างมากในเซลล์ที่มีข้อบกพร่องในการซ่อมแซมการจับคู่ DNA ที่ผิดพลาด (DNA mismatch repair) หรือในการซ่อมแซมด้วยการแลกเปลี่ยนชิ้นส่วน DNA แบบฮอมอโลกัส (homologous recombinational repair หรือ HRR) การจัดเรียงโครโมโซมใหม่และความผิดปกติของจำนวนโครโมโซม (aneuploidy) ก็เพิ่มขึ้นในเซลล์ที่มีข้อบกพร่องใน HRR เช่นกัน

ระดับความเสียหายของ DNA ที่สูงขึ้นทำให้เกิดการกลายพันธุ์และการอีพีมิวเทชันที่เพิ่มขึ้น ระหว่างการซ่อมแซมการแตกหักของสาย DNA คู่ หรือการซ่อมแซมความเสียหายของ DNA อื่น ๆ การซ่อมแซมที่ไม่สมบูรณ์อาจทำให้เกิดการปิดเสียงยีนแบบอีพีเจเนติกส์ได้

การแสดงออกของโปรตีนซ่อมแซม DNA ที่ลดลงเนื่องจากการกลายพันธุ์ที่สืบทอดมาอาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง บุคคลที่มีการด้อยประสิทธิภาพของยีนซ่อมแซม DNA ที่สืบทอดมาในยีนซ่อมแซม DNA จำนวน 34 ยีน (ดูบทความเกี่ยวกับโรคที่เกิดจากการขาดการซ่อมแซม DNA - DNA repair-deficiency disorder) มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งที่เพิ่มขึ้น โดยบางข้อบกพร่องให้การรับรองความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งตลอดชีวิตถึง 100% (เช่น การกลายพันธุ์ของ p53) การกลายพันธุ์ในสายพันธุ์จีโนมที่เป็นเช่นนี้ถูกระบุไว้ทางด้านซ้ายของรูป อย่างไรก็ตาม การกลายพันธุ์ในสายพันธุ์จีโนม (ซึ่งทำให้เกิดกลุ่มอาการมะเร็งที่มีการแสดงออกสูง) เป็นสาเหตุของมะเร็งเพียงประมาณ 1% เท่านั้น

ในมะเร็งที่เกิดขึ้นแบบกระจาย (Sporadic Cancers) การขาดประสิทธิภาพในการซ่อมแซม DNA บางครั้งเกิดจากการกลายพันธุ์ในยีนซ่อมแซม DNA แต่บ่อยครั้งกว่านั้น เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์ที่ลดหรือปิดเสียงการแสดงออกของยีนซ่อมแซม DNA ซึ่งแสดงในรูปที่ระดับที่ 3 งานวิจัยหลายชิ้นเกี่ยวกับกระบวนการก่อมะเร็งที่เกิดจากโลหะหนักแสดงให้เห็นว่าโลหะหนักเหล่านี้ทำให้การแสดงออกของเอนไซม์ซ่อมแซม DNA ลดลง โดยบางกรณีผ่านกลไกทางอีพีเจเนติกส์ การยับยั้งการซ่อมแซม DNA ถูกเสนอว่าเป็นกลไกหลักในการก่อมะเร็งที่เกิดจากโลหะหนัก

นอกจากนี้ ยังพบการเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์บ่อยครั้งในลำดับ DNA ที่เข้ารหัสสำหรับ RNA ขนาดเล็กที่เรียกว่า MIcroRNAs (หรือ miRNAs) MiRNAs ไม่ได้เข้ารหัสโปรตีน แต่สามารถ "กำหนดเป้าหมาย" ยีนที่เข้ารหัสโปรตีนและลดการแสดงออกของยีนเหล่านั้นได้

มะเร็งมักเกิดจากการรวมตัวกันของการกลายพันธุ์และอีพีมิวเทชันที่ให้ข้อได้เปรียบในการคัดเลือก นำไปสู่การขยายตัวแบบโคลน (ดูข้อบกพร่องในสนามในกระบวนการไปสู่มะเร็ง) อย่างไรก็ตาม การกลายพันธุ์อาจไม่พบได้บ่อยในมะเร็งเท่ากับการเปลี่ยนแปลงทางอีพีเจเนติกส์ มะเร็งเต้านมหรือมะเร็งลำไส้ใหญ่อาจมีการกลายพันธุ์ที่เปลี่ยนแปลงโปรตีนประมาณ 60 ถึง 70 การกลายพันธุ์ โดยมีเพียงประมาณสามหรือสี่การกลายพันธุ์ที่อาจเป็น "Driver" Mutations ส่วนที่เหลืออาจเป็น "Passenger" mutations

การแพร่กระจายของมะเร็ง (Cancer metastasis)

การแพร่กระจาย (Metastasis) คือการที่มะเร็งแพร่กระจายไปยังตำแหน่งอื่นในร่างกาย เนื้องอกที่กระจายตัวไปเรียกว่าเนื้องอกแพร่กระจาย (Metastatic Tumors) ในขณะที่เนื้องอกดั้งเดิมเรียกว่าเนื้องอกปฐมภูมิ (Primary Tumor) มะเร็งแทบทุกชนิดสามารถแพร่กระจายได้ และการเสียชีวิตจากมะเร็งส่วนใหญ่มาจากมะเร็งที่แพร่กระจาย

การแพร่กระจายเป็นเรื่องปกติในระยะสุดท้ายของมะเร็งและสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งทางเลือดหรือระบบน้ำเหลืองหรือทั้งสองอย่าง ขั้นตอนทั่วไปในการแพร่กระจายของมะเร็งคือ การรุกรานในท้องถิ่น (Local Invasion) การเข้าสู่หลอดเลือดหรือน้ำเหลือง (Intravasation) การหมุนเวียนผ่านร่างกาย (Circulation) การออกจากหลอดเลือดไปยังเนื้อเยื่อใหม่ (Extravasation) การเจริญเติบโต (Proliferation) และการสร้างหลอดเลือดใหม่ (Angiogenesis) มะเร็งประเภทต่าง ๆ มักจะแพร่กระจายไปยังอวัยวะเฉพาะ แต่โดยรวมแล้ว สถานที่ที่พบการแพร่กระจายบ่อยที่สุดคือปอด ตับ สมอง และกระดูก

การสันดาป (Metabolism)

เซลล์ปกติมักสร้างพลังงานประมาณ 30% จากไกลโคไลซิส ในขณะที่มะเร็งส่วนใหญ่พึ่งพาไกลโคไลซิสในการผลิตพลังงาน (เรียกว่า Warburg Effect) อย่างไรก็ตาม มะเร็งส่วนน้อยที่พึ่งพาออกซิเดทีฟฟอสโฟรีเลชัน (Oxidative Phosphorylation) เป็นแหล่งพลังงานหลัก ได้แก่ มะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งเม็ดเลือดขาว และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก แม้กระนั้น ในกรณีเหล่านี้ การใช้ไกลโคไลซิสเป็นแหล่งพลังงานก็มักจะไม่เกิน 60% มะเร็งบางชนิดใช้กลูตามีนเป็นแหล่งพลังงานหลัก เนื่องจากกลูตามีนให้ไนโตรเจนที่จำเป็นต่อการสังเคราะห์นิวคลีโอไทด์ (DNA, RNA) เซลล์ต้นกำเนิดมะเร็ง (Cancer stem cells) มักใช้การออกซิเดทีฟฟอสโฟรีเลชัน  หรือกลูตามีนเป็นแหล่งพลังงานหลัก

การวินิจฉัย (Diagnosis)

มะเร็งส่วนใหญ่ถูกตรวจพบในขั้นแรกจากการปรากฏของอาการหรือจากการตรวจคัดกรอง อย่างไรก็ตาม การตรวจพบเหล่านี้ไม่ได้นำไปสู่การวินิจฉัยที่แน่ชัด ซึ่งต้องใช้การตรวจชิ้นเนื้อโดยพยาธิแพทย์ ผู้ป่วยที่สงสัยว่ามีมะเร็งจะได้รับการตรวจสอบด้วยการทดสอบทางการแพทย์ โดยทั่วไปจะรวมถึงการตรวจเลือด การตรวจเอกซเรย์ การทำซีทีสแกน (CT scans) ด้วยสารทึบรังสี และการส่องกล้อง (Endoscopy)

การวินิจฉัยเนื้อเยื่อจากการตรวจชิ้นเนื้อจะบ่งบอกถึงชนิดของเซลล์ที่เพิ่มจำนวนขึ้น ระดับทางเนื้อเยื่อวิทยา (Histological Grade) ความผิดปกติทางพันธุกรรม และคุณสมบัติอื่นๆ ข้อมูลเหล่านี้มีประโยชน์ในการประเมินพยากรณ์โรคและการเลือกการรักษาที่ดีที่สุด

Cytogenetics และ Immunohistochemistry เป็นการทดสอบเนื้อเยื่อประเภทอื่นๆ การทดสอบเหล่านี้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงระดับโมเลกุล (เช่น การกลายพันธุ์ ยีนฟิวชั่น และการเปลี่ยนแปลงของจำนวนโครโมโซม) ซึ่งอาจบ่งบอกถึงพยากรณ์โรคและการรักษาที่ดีที่สุดด้วยเช่นกัน

การวินิจฉัยโรคมะเร็งสามารถทำให้เกิดความเครียดทางจิตใจ และการแทรกแซงทางจิตสังคม (Psychosocial Interventions) เช่น การบำบัดด้วยการพูดคุย อาจช่วยบรรเทาผู้ป่วยได้ บางคนเลือกที่จะเปิดเผยการวินิจฉัยอย่างกว้างขวาง ในขณะที่บางคนชอบที่จะเก็บข้อมูลไว้เป็นส่วนตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงแรกหลังการวินิจฉัย หรือเปิดเผยเพียงบางส่วนหรือกับบุคคลที่เลือกไว้เท่านั้น

การป้องกัน (Prevention)

การป้องกันมะเร็ง หมายถึง มาตรการเชิงรุกในการลดความเสี่ยงของมะเร็ง โดยกรณีส่วนใหญ่ของมะเร็งเกิดจากปัจจัยเสี่ยงทางสิ่งแวดล้อม ซึ่งหลายปัจจัยเหล่านี้เป็นทางเลือกในการดำเนินชีวิตที่สามารถควบคุมได้ ดังนั้น มะเร็งจึงสามารถป้องกันได้โดยทั่วไป โดยระหว่าง 70% ถึง 90% ของมะเร็งทั่วไปเกิดจากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม และดังนั้นจึงมีโอกาสป้องกันได้

การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ เช่น การสูบบุหรี่ การมีน้ำหนักเกิน/โรคอ้วน การบริโภคอาหารที่ไม่ดี การขาดกิจกรรมทางกาย การดื่มแอลกอฮอล์ การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ และมลพิษทางอากาศ ซึ่งสามารถป้องกันการเสียชีวิตจากมะเร็งได้มากกว่า 30% นอกจากนี้ ความยากจนยังถือเป็นปัจจัยเสี่ยงทางอ้อมต่อมะเร็งในมนุษย์ได้ ไม่ใช่ทุกสาเหตุทางสิ่งแวดล้อมที่สามารถควบคุมได้ เช่น การแผ่รังสีพื้นหลังตามธรรมชาติ และมะเร็งที่เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมที่สืบทอดมา ซึ่งไม่สามารถป้องกันได้ผ่านพฤติกรรมส่วนบุคคล

ในปี ค.ศ. 2019 มีการวิเคราะห์เชิงระบบของ GBD (Global Burden of Diseases) พบว่า ประมาณ 44% ของการเสียชีวิตจากมะเร็งทั้งหมด หรือ ประมาณ 4.5 ล้านคน หรือ ประมาณ 105 ล้านปี ที่สูญเสียไปจากการปรับชีวิตให้สอดคล้องกับความพิการ เกิดจากปัจจัยเสี่ยงที่ป้องกันได้อย่างชัดเจน โดยมีการสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และดัชนีมวลกายสูงเป็นปัจจัยหลัก

อาหาร (Dietary)

แม้ว่ามีการเสนอคำแนะนำเกี่ยวกับการบริโภคอาหารหลายประเภทเพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง แต่หลักฐานที่สนับสนุนคำแนะนำเหล่านี้ยังไม่ชัดเจน ปัจจัยทางโภชนาการหลักที่เพิ่มความเสี่ยงคือความอ้วนและการบริโภคแอลกอฮอล์ การรับประทานอาหารที่มีผักและผลไม้ต่ำและเนื้อแดงสูงถูกกล่าวถึงแต่การตรวจสอบและการวิเคราะห์อภิมานไม่ได้ให้ข้อสรุปที่สอดคล้องกัน การวิเคราะห์อภิมานในปี ค.ศ. 2014 ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างผักและผลไม้กับมะเร็ง การดื่มกาแฟมีความสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงของมะเร็งตับ การศึกษาได้เชื่อมโยงการบริโภคเนื้อแดงหรือเนื้อแปรรูปมากเกินไปกับการเพิ่มความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ และมะเร็งตับอ่อน ซึ่งอาจเกิดจากการมีสารก่อมะเร็งในเนื้อที่ปรุงด้วยอุณหภูมิสูง ในปี ค.ศ. 2015 IARC รายงานว่าการรับประทานเนื้อแปรรูป (เช่น เบคอน แฮม ฮอทด็อก ไส้กรอก) และในระดับที่น้อยกว่านั้น เนื้อแดงมีความเกี่ยวข้องกับมะเร็งบางชนิด

คำแนะนำทางโภชนาการเพื่อป้องกันมะเร็งมักจะรวมถึงการเน้นที่ผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด และปลา และหลีกเลี่ยงเนื้อแปรรูปและเนื้อแดง (เนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อแกะ) ไขมันจากสัตว์ อาหารดอง และคาร์โบไฮเดรตที่ผ่านการขัดสี

ยา (Medication)

ยาสามารถใช้เพื่อป้องกันมะเร็งในบางสถานการณ์ ในประชากรทั่วไป ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) ช่วยลดความเสี่ยงของมะเร็งลำไส้ใหญ่ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมีผลข้างเคียงต่อระบบหัวใจและหลอดเลือดและระบบทางเดินอาหาร ทำให้เกิดอันตรายโดยรวมเมื่อใช้เพื่อการป้องกัน พบว่าแอสไพรินช่วยลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตจากมะเร็งได้ประมาณ 7% ยายับยั้ง COX-2 อาจลดอัตราการเกิดติ่งเนื้อในคนที่มีภาวะครอบครัวเป็นโรคโพลีโพซิส (FAP) อย่างไรก็ตาม ยานี้เกี่ยวข้องกับผลข้างเคียงเดียวกับ NSAIDs การใช้ทาม็อกซิเฟนหรือราโลซิเฟนทุกวันช่วยลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านมในผู้หญิงที่มีความเสี่ยงสูง ประโยชน์เมื่อเทียบกับอันตรายสำหรับยาต้าน 5-อัลฟารีดักเทส เช่น ฟินาสเตอไรด์นั้นยังไม่ชัดเจน

การเสริมวิตามินดูเหมือนไม่มีประสิทธิภาพในการป้องกันมะเร็ง แม้ว่าในระดับเลือดต่ำของวิตามินดีมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของมะเร็ง แต่ยังไม่แน่ชัดว่าความสัมพันธ์นี้เป็นสาเหตุและการเสริมวิตามินดีมีประสิทธิภาพในการป้องกันหรือไม่ บทวิจารณ์หนึ่งในปี ค.ศ. 2014 พบว่าการเสริมวิตามินไม่มีผลสำคัญต่อความเสี่ยงของมะเร็ง อีกบทวิจารณ์หนึ่งในปี ค.ศ. 2014 สรุปว่าวิตามิน D3 อาจลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตจากมะเร็ง (เสียชีวิตน้อยลงหนึ่งรายใน 150 คนที่ได้รับการรักษาเป็นเวลา 5 ปี) แต่มีความกังวลเกี่ยวกับคุณภาพของข้อมูลที่ถูกบันทึกไว้

การเสริมเบต้าแคโรทีนเพิ่มอัตราการเกิดมะเร็งปอดในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง การเสริมกรดโฟลิกไม่มีประสิทธิภาพในการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่และอาจเพิ่มการเกิดติ่งเนื้อลำไส้ การเสริมซีลีเนียมยังไม่พบว่าช่วยลดความเสี่ยงของมะเร็ง

การฉีดวัคซีน (Vaccination)

วัคซีนได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากไวรัสที่ก่อให้เกิดมะเร็งบางชนิด วัคซีนป้องกันเชื้อไวรัสฮิวแมนแพปพิลโลมา (Gardasil และ Cervarix) ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งปากมดลูก วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งตับ การให้วัคซีนป้องกันเชื้อไวรัสฮิวแมนแพปพิลโลมาและไวรัสตับอักเสบบีถือเป็นคำแนะนำในพื้นที่ที่มีทรัพยากรเพียงพอ

การตรวจคัดกรอง (Screening)

แตกต่างจากการวินิจฉัยที่เกิดจากอาการและสัญญาณทางการแพทย์ การตรวจคัดกรองมะเร็งเกี่ยวข้องกับความพยายามในการตรวจหามะเร็งหลังจากที่มะเร็งเกิดขึ้นแล้ว แต่ก่อนที่อาการจะปรากฏให้เห็น การตรวจคัดกรองนี้อาจรวมถึงการตรวจร่างกาย การตรวจเลือดหรือปัสสาวะ หรือการถ่ายภาพทางการแพทย์

การตรวจคัดกรองมะเร็งไม่สามารถทำได้กับมะเร็งหลายประเภท แม้จะมีการตรวจที่สามารถใช้ได้ แต่ก็อาจไม่แนะนำสำหรับทุกคน การตรวจคัดกรองแบบทั่วไปหรือการตรวจคัดกรองหมู่เกี่ยวข้องกับการตรวจคัดกรองทุกคน การตรวจคัดกรองแบบเลือกเฉพาะเจาะจงจะระบุผู้ที่มีความเสี่ยงสูงกว่า เช่น ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็ง หลายปัจจัยที่ต้องพิจารณาเพื่อพิจารณาว่าประโยชน์ของการตรวจคัดกรองมีมากกว่าความเสี่ยงและค่าใช้จ่ายในการตรวจคัดกรองหรือไม่ ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง

• อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการทดสอบการคัดกรอง ตัวอย่างเช่น การถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์เกี่ยวข้องกับการสัมผัสรังสีไอออไนซ์ที่อาจเป็นอันตราย
• ความเป็นไปได้ที่การทดสอบจะระบุได้ถูกต้องว่ามะเร็งมีอยู่จริง
• ความเป็นไปได้ที่มะเร็งจะมีอยู่จริง: การตรวจคัดกรองมักจะไม่มีประโยชน์สำหรับมะเร็งที่หายาก
• อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากขั้นตอนการติดตามผล
• มีการรักษาที่เหมาะสมหรือไม่
• การตรวจพบเร็วจะช่วยปรับปรุงผลการรักษาหรือไม่
• มะเร็งจะต้องได้รับการรักษาหรือไม่
• การทดสอบนี้เป็นที่ยอมรับของคนหรือไม่: หากการทดสอบคัดกรองนั้นยุ่งยากเกินไป (เช่น เจ็บปวดมาก) คนจะปฏิเสธที่จะเข้าร่วม
• ค่าใช้จ่าย

คำแนะนำ (Recommendations)

คณะทำงานด้านการป้องกันบริการของสหรัฐอเมริกา (USPSTF) ได้ออกคำแนะนำสำหรับมะเร็งต่างๆ ดังนี้:

• แนะนำอย่างยิ่งให้ผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์และมีปากมดลูก ไปรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างน้อยจนถึงอายุ 65 ปี
• แนะนำให้ชาวอเมริกันตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วยการตรวจเลือดแฝงในอุจจาระ ซิกมอยโดสโคปี หรือการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ ตั้งแต่อายุ 50 ถึง 75 ปี
• หลักฐานไม่เพียงพอที่จะแนะนำหรือคัดค้านการตรวจคัดกรองมะเร็งผิวหนัง มะเร็งช่องปาก มะเร็งปอด หรือมะเร็งต่อมลูกหมากในผู้ชายที่อายุต่ำกว่า 75 ปี
• ไม่แนะนำให้ตรวจคัดกรองมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งอัณฑะ มะเร็งรังไข่ มะเร็งตับอ่อน หรือมะเร็งต่อมลูกหมากเป็นประจำ
• แนะนำให้ตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรมทุกสองปีสำหรับผู้หญิงอายุ 50–74 ปี แต่ไม่แนะนำให้ตรวจเต้านมด้วยตนเองหรือการตรวจเต้านมทางคลินิก การทบทวนโดย Cochrane ในปี ค.ศ. 2013 สรุปว่าการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยแมมโมแกรมไม่มีผลในการลดอัตราการเสียชีวิต เนื่องจากการวินิจฉัยเกินความเป็นจริงและการรักษาที่เกินความจำเป็น 

การจัดการ (Management)

มีทางเลือกในการรักษามะเร็งหลายวิธี วิธีหลัก ๆ ได้แก่ การผ่าตัด เคมีบำบัด การฉายรังสีบำบัด การบำบัดด้วยฮอร์โมน การบำบัดแบบมุ่งเป้า และการดูแลแบบประคับประคอง การเลือกวิธีรักษาขึ้นอยู่กับชนิด ตำแหน่ง และระดับของมะเร็ง รวมถึงสุขภาพและความต้องการของผู้ป่วย เป้าหมายของการรักษาอาจจะหรืออาจจะไม่ใช่การรักษาให้หายขาด 

เคมีบำบัด (Chemotherapy)

เคมีบำบัดคือการรักษามะเร็งด้วยยาต้านเนื้องอกไซโตทอกซิกหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งชนิด (ยาเคมีบำบัด) เป็นส่วนหนึ่งของสูตรมาตรฐาน คำนี้ครอบคลุมยาหลากหลายประเภทซึ่งแบ่งออกเป็นประเภทกว้าง ๆ เช่น ยาอัลคิเลตและแอนตี้เมตาโบไลต์ ยาเคมีบำบัดแบบดั้งเดิมออกฤทธิ์โดยการฆ่าเซลล์ที่แบ่งตัวอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญของเซลล์มะเร็งส่วนใหญ่

มีการพบว่าการให้ยาไซโตทอกซิกร่วมกันดีกว่าการให้ยาเดี่ยว ซึ่งเป็นกระบวนการที่เรียกว่าการบำบัดร่วมกัน (Combination Therapy) ซึ่งมีข้อได้เปรียบในสถิติการอยู่รอดและการตอบสนองต่อเนื้องอกและความก้าวหน้าของโรค การทบทวนโดย Cochrane สรุปว่าการบำบัดร่วมกันมีประสิทธิภาพมากกว่าในการรักษามะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายแล้ว อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปไม่แน่ชัดว่าการใช้เคมีบำบัดร่วมกันจะนำไปสู่ผลลัพธ์ด้านสุขภาพที่ดีกว่าหรือไม่ เมื่อพิจารณาทั้งการรอดชีวิตและความเป็นพิษ

การบำบัดแบบมุ่งเป้าเป็นรูปแบบหนึ่งของเคมีบำบัดที่มุ่งเป้าไปที่ความแตกต่างของโมเลกุลระหว่างเซลล์มะเร็งและเซลล์ปกติ การบำบัดแบบมุ่งเป้าครั้งแรกมุ่งเน้นไปที่การปิดกั้นโมเลกุลตัวรับเอสโตรเจน ซึ่งยับยั้งการเจริญเติบโตของมะเร็งเต้านม ตัวอย่างทั่วไปอีกประการหนึ่งคือกลุ่มของยายับยั้ง Bcr-Abl ซึ่งใช้รักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวมัยอีลอยด์เรื้อรัง (CML) ปัจจุบันมีการรักษาแบบมุ่งเป้าสำหรับมะเร็งชนิดที่พบได้บ่อยหลายชนิด เช่น มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งไต มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งตับ มะเร็งปอด มะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งตับอ่อน มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งผิวหนัง และมะเร็งต่อมไทรอยด์ รวมทั้งมะเร็งชนิดอื่น ๆ

ประสิทธิผลของเคมีบำบัดขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งและระยะของโรค เมื่อใช้ร่วมกับการผ่าตัด เคมีบำบัดมีประโยชน์ในการรักษามะเร็งชนิดต่าง ๆ เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งตับอ่อน โรคซาร์โคมา Osteogenic มะเร็งอัณฑะ มะเร็งรังไข่ และมะเร็งปอดบางชนิด เคมีบำบัดสามารถรักษาให้หายขาดได้สำหรับมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาวบางชนิด ไม่มีประสิทธิภาพในเนื้องอกสมองบางชนิด และไม่จำเป็นสำหรับบางชนิด เช่น มะเร็งผิวหนังที่ไม่ใช่เมลาโนมาส่วนใหญ่ ประสิทธิภาพของเคมีบำบัดมักถูกจำกัดโดยความเป็นพิษต่อเนื้อเยื่ออื่น ๆ ในร่างกาย แม้ว่าเคมีบำบัดจะไม่ได้รักษาให้หายขาดอย่างถาวร แต่ก็อาจมีประโยชน์ในการลดอาการ เช่น อาการปวด หรือเพื่อลดขนาดของเนื้องอกที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ โดยหวังว่าในอนาคตจะสามารถทำการผ่าตัดได้

การฉายรังสี (Radiation)

การฉายรังสีบำบัดเกี่ยวข้องกับการใช้รังสีไอออไนซ์เพื่อพยายามรักษาหรือบรรเทาอาการ โดยการทำงานคือการทำลาย DNA ของเนื้อเยื่อมะเร็ง ทำให้เกิดหายนะทางไมโทซิส ส่งผลให้เซลล์มะเร็งตาย เพื่อป้องกันเนื้อเยื่อปกติ (เช่น ผิวหนังหรืออวัยวะที่รังสีต้องผ่านเพื่อรักษาเนื้องอก) จะมีการเล็งลำแสงรังสีที่มีรูปร่างพิเศษจากมุมการรับแสงหลาย ๆ มุมให้มาตัดกันที่เนื้องอก ทำให้ปริมาณรังสีที่เนื้องอกได้รับสูงกว่าที่เนื้อเยื่อสุขภาพโดยรอบมาก เช่นเดียวกับเคมีบำบัด มะเร็งต่าง ๆ มีการตอบสนองต่อการฉายรังสีบำบัดแตกต่างกันไป

การฉายรังสีบำบัดใช้ในประมาณครึ่งหนึ่งของกรณี รังสีอาจมาจากแหล่งภายใน (Brachytherapy) หรือแหล่งภายนอก รังสีที่ใช้บ่อยที่สุดคือรังสีเอกซ์พลังงานต่ำสำหรับรักษามะเร็งผิวหนัง ในขณะที่รังสีเอกซ์พลังงานสูงจะใช้กับมะเร็งภายในร่างกาย โดยปกติการฉายรังสีจะใช้ร่วมกับการผ่าตัดและ/หรือเคมีบำบัด สำหรับมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งศีรษะและคอระยะเริ่มต้น การฉายรังสีอาจใช้เพียงอย่างเดียว การฉายรังสีหลังการผ่าตัดสำหรับการแพร่กระจายของมะเร็งไปยังสมองไม่แสดงให้เห็นว่าช่วยเพิ่มการรอดชีวิตโดยรวมของผู้ป่วยเมื่อเทียบกับการผ่าตัดเพียงอย่างเดียว สำหรับการแพร่กระจายของมะเร็งไปยังกระดูกที่ทำให้เกิดอาการปวด การฉายรังสีบำบัดพบว่ามีประสิทธิภาพในผู้ป่วยประมาณ 70%

การผ่าตัด (Surgery)

การผ่าตัดเป็นวิธีการหลักในการรักษามะเร็งที่เป็นจุดและแข็งตัวส่วนใหญ่ และอาจมีบทบาทในการบรรเทาอาการและขยายระยะเวลาในการรอดชีวิต โดยปกติจะเป็นส่วนสำคัญของการวินิจฉัยและการแบ่งระยะของเนื้องอก เนื่องจากการตรวจชิ้นเนื้อมักจะต้องทำ ในมะเร็งที่เป็นตำแหน่งเฉพาะ การผ่าตัดมักพยายามที่จะเอาหมายรวมถึงในบางกรณี ต่อมน้ำเหลืองในพื้นที่ออก สำหรับบางประเภทของมะเร็ง การผ่าตัดเพียงอย่างเดียวก็เพียงพอที่จะกำจัดมะเร็ง

การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative care)

การดูแลแบบประคับประคองเป็นการรักษาที่พยายามช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้นและอาจใช้ร่วมกับความพยายามในการรักษามะเร็ง การดูแลแบบประคับประคองรวมถึงการดำเนินการเพื่อลดความเครียดทางกาย อารมณ์ จิตวิญญาณ และจิตสังคม แตกต่างจากการรักษาที่มุ่งเน้นการฆ่าเซลล์มะเร็งโดยตรง เป้าหมายหลักของการดูแลแบบประคับประคองคือการปรับปรุงคุณภาพชีวิต

ผู้ป่วยในทุกระยะของการรักษามะเร็งมักจะได้รับการดูแลแบบประคับประคองในบางรูปแบบ ในบางกรณี องค์กรวิชาชีพทางการแพทย์แนะนำให้ผู้ป่วยและแพทย์ตอบสนองต่อมะเร็งด้วยการดูแลแบบประคับประคองเพียงอย่างเดียว ซึ่งใช้กับผู้ป่วยที่

• มีสถานะการทำงานต่ำ แสดงถึงความสามารถที่จำกัดในการดูแลตัวเอง
• ไม่ได้รับประโยชน์จากการรักษาที่มีหลักฐานสนับสนุนมาก่อน
• ไม่สามารถเข้าร่วมในการทดลองทางคลินิกที่เหมาะสมได้
• ไม่มีหลักฐานที่ชี้ชัดว่าการรักษาจะมีประสิทธิภาพ

การดูแลแบบประคับประคองอาจถูกสับสนกับการดูแลแบบฮอสพิซและดังนั้นจะใช้เฉพาะเมื่อผู้คนใกล้สิ้นชีวิต เช่นเดียวกับการดูแลแบบฮอสพิซ การดูแลแบบประคับประคองพยายามช่วยให้ผู้ป่วยรับมือกับความต้องการเร่งด่วนและเพิ่มความสะดวกสบาย แตกต่างจากการดูแลแบบฮอสพิซ การดูแลแบบประคับประคองไม่จำเป็นต้องให้ผู้คนหยุดการรักษาที่มุ่งเน้นที่มะเร็ง

แนวทางทางการแพทย์ระดับชาติหลายแห่งแนะนำการดูแลแบบประคับประคองตั้งแต่ระยะแรกสำหรับผู้ป่วยที่มะเร็งทำให้เกิดอาการเครียดหรือที่ต้องการความช่วยเหลือในการรับมือกับโรคของตน ในผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยครั้งแรกด้วยโรคมะเร็งที่แพร่กระจาย การดูแลแบบประคับประคองอาจมีความจำเป็นทันที การดูแลแบบประคับประคองมีความจำเป็นสำหรับผู้ป่วยที่มีการคาดการณ์ชีวิตต่ำกว่า 12 เดือนแม้จะได้รับการรักษาที่รุนแรง

การบำบัดด้วยภูมิคุ้มกัน (Immunotherapy)

การบำบัดด้วยภูมิคุ้มกันหลากหลายรูปแบบที่ใช้การกระตุ้นหรือช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันต่อสู้กับมะเร็งได้ถูกนำมาใช้ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1997 วิธีการรวมถึง

• การบำบัดด้วยแอนติบอดีโมโนโคลนอล
• การบำบัดแบบเช็คพอยต์ (Checkpoint Therapy) เป็นการรักษามะเร็งชนิดหนึ่งที่ใช้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ช่วยกำจัดเซลล์มะเร็ง วิธีนี้ใช้ยาเพื่อหยุดการทำงานของโปรตีนที่ช่วยให้เซลล์มะเร็งซ่อนตัวจากการตรวจจับของระบบภูมิคุ้มกัน
• การบำบัดแบบ Adoptive Cell Transfer (ACT) คือการรักษามะเร็งโดยใช้เซลล์ภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยเอง นำทีเซลล์ (T cells) ออกจากร่างกายมาปรับแต่งหรือเพิ่มจำนวนให้แข็งแรงขึ้น แล้วใส่กลับเข้าไปเพื่อให้ต่อสู้กับมะเร็งได้ดีขึ้น

การบำบัดด้วยเลเซอร์ (Laser therapy)

การบำบัดด้วยเลเซอร์ใช้แสงพลังงานสูงในการรักษามะเร็งโดยการย่อขนาดหรือทำลายเนื้องอกหรือการเจริญเติบโตที่เป็นมะเร็งในระยะเริ่มต้น เลเซอร์มักใช้ในการรักษามะเร็งที่อยู่บนพื้นผิวของร่างกายหรือผิวของอวัยวะภายใน เช่น มะเร็งผิวหนังชนิด Basal Cell และระยะเริ่มต้นของมะเร็งอื่น ๆ เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งองคชาต มะเร็งช่องคลอด มะเร็งอวัยวะเพศหญิง และมะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์ขนาดเล็ก มักจะใช้ร่วมกับการรักษาอื่น ๆ เช่น การผ่าตัด เคมีบำบัด หรือการฉายรังสีบำบัด การบำบัดด้วยเลเซอร์ที่ใช้ความร้อนภายใน (LITT) หรือการควบคุมการแข็งตัวของเลเซอร์ภายใน ใช้เลเซอร์ในการรักษามะเร็งบางชนิดโดยใช้ความร้อนเพื่อลดขนาดของเนื้องอกโดยการทำลายหรือฆ่าเซลล์มะเร็ง เลเซอร์มีความแม่นยำกว่าการผ่าตัดและทำให้เกิดความเสียหายน้อยกว่า อาการปวด เลือดออก บวม และรอยแผลเป็น การสูญเสียคือศัลยแพทย์ต้องได้รับการฝึกอบรมเฉพาะทาง และอาจมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการรักษาอื่น ๆ

การแพทย์ทางเลือก (Alternative medicine)

การรักษามะเร็งทางเลือกและเสริมเป็นกลุ่มของการบำบัด การปฏิบัติ และผลิตภัณฑ์ที่ไม่เป็นส่วนหนึ่งของการแพทย์แบบดั้งเดิม "การแพทย์เสริม" หมายถึง วิธีการและสารที่ใช้ร่วมกับการแพทย์แบบดั้งเดิม ในขณะที่ "การแพทย์ทางเลือก" หมายถึง สารที่ใช้แทนการแพทย์แบบดั้งเดิม การแพทย์เสริมและทางเลือกส่วนใหญ่สำหรับมะเร็งยังไม่ได้รับการศึกษาและทดสอบโดยใช้เทคนิคแบบดั้งเดิม เช่น การทดลองทางคลินิก บางการรักษาทางเลือกได้รับการตรวจสอบและพบว่าไม่มีประสิทธิภาพ แต่ยังคงมีการตลาดและส่งเสริมอยู่ นักวิจัยมะเร็ง Andrew J. Vickers กล่าวว่าคำว่า "ไม่ผ่านการพิสูจน์" ไม่เหมาะสมสำหรับการบำบัดดังกล่าว ถึงเวลาแล้วที่เราควรยืนยันว่าการบำบัดทางเลือกหลายชนิดได้รับการพิสูจน์แล้วว่า "ไม่เป็นผล"

การพยากรณ์ (Prognosis)

มาตรการสามประการของการตายจากมะเร็งทั่วโลกตั้งแต่ปี ค.ศ. 1990 ถึง ค.ศ. 2017 อัตราการรอดชีวิตแตกต่างกันไปตามประเภทของมะเร็งและระยะที่ได้รับการวินิจฉัย โดยมีตั้งแต่การรอดชีวิตในระดับมากไปจนถึงการเสียชีวิตทั้งหมดภายในห้าปีหลังการวินิจฉัย เมื่อมะเร็งได้แพร่กระจายไปแล้ว การพยากรณ์จะปกติแย่ลงมาก ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาสำหรับมะเร็งที่ลุกลาม (ไม่รวมถึงมะเร็งในตำแหน่งที่ยังไม่ลุกลามและมะเร็งผิวหนังที่ไม่ใช่เมลานอม่า) เสียชีวิตจากมะเร็งหรือการรักษาของมัน การเสียชีวิตจากมะเร็งส่วนใหญ่เกิดจากการแพร่กระจายของเนื้องอกหลัก การรอดชีวิตแย่ลงในโลกที่กำลังพัฒนา ส่วนหนึ่งเป็นเพราะประเภทของมะเร็งที่พบมากที่สุดที่นั่นยากต่อการรักษามากกว่าประเภทที่เกี่ยวข้องกับประเทศที่พัฒนาแล้ว

ผู้ที่รอดชีวิตจากมะเร็งจะพัฒนาเป็นมะเร็งหลักที่สองประมาณสองเท่าของอัตราผู้ที่ไม่เคยได้รับการวินิจฉัย ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นเชื่อว่าเกิดจากความเป็นไปได้ของการพัฒนามะเร็งใด ๆ ความเป็นไปได้ในการรอดชีวิตจากมะเร็งครั้งแรก ปัจจัยเสี่ยงเดียวกันที่ทำให้เกิดมะเร็งครั้งแรก ผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์จากการรักษามะเร็งครั้งแรก (โดยเฉพาะการฉายรังสีบำบัด) และการปฏิบัติตามการตรวจคัดกรองที่ดีขึ้น

การพยากรณ์การรอดชีวิตระยะสั้นหรือระยะยาวขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ปัจจัยที่สำคัญที่สุดคือประเภทของมะเร็งและอายุรวมถึงสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย ผู้ที่มีสุขภาพอ่อนแอและมีปัญหาสุขภาพอื่น ๆ มีอัตราการรอดชีวิตต่ำกว่าผู้ที่มีสุขภาพดีทั่วไป ผู้ที่มีอายุยืนยาวไม่ค่อยรอดชีวิตเป็นเวลาห้าปีแม้ว่าการรักษาจะประสบความสำเร็จ ผู้ที่รายงานว่ามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นมักจะมีอายุยืนยาวขึ้น ผู้ที่มีคุณภาพชีวิตต่ำอาจได้รับผลกระทบจากภาวะซึมเศร้าและภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ และ/หรือการดำเนินโรคที่ทั้งสองอย่างนี้ทำให้คุณภาพและปริมาณชีวิตลดลง นอกจากนี้ ผู้ป่วยที่มีการพยากรณ์ที่แย่กว่ามักจะรู้สึกซึมเศร้าหรือรายงานคุณภาพชีวิตที่แย่กว่าเพราะพวกเขารับรู้ว่าภาวะของพวกเขาน่าจะถึงแก่ชีวิต

ผู้ที่เป็นมะเร็งมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นในการเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต การใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น เฮพาริน ลดความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือด แต่ยังไม่ได้แสดงให้เห็นว่าเพิ่มอายุการรอดชีวิตในผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ที่ใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดยังมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นในการเกิดเลือดออก แม้ว่าจะเกิดขึ้นได้ยากมาก แต่บางรูปแบบของมะเร็ง แม้ในระยะที่ลุกลามแล้ว ก็สามารถหายได้เองปรากฏการณ์นี้เรียกว่า การหายเองโดยไม่มีการรักษา

ระบาดวิทยา (Epidemiology)

อัตราการตายจากมะเร็งที่ได้มาตรฐานตามอายุ ต่อ 10,000 คน ประมาณการในปี ค.ศ. 2018 พบว่ามีผู้ป่วยมะเร็งใหม่ 18.1 ล้านคนและเสียชีวิต 9.6 ล้านคนทั่วโลก ประมาณ 20% ของผู้ชายและ 17% ของผู้หญิงจะเป็นมะเร็งในบางช่วงเวลา ขณะที่ 13% ของผู้ชายและ 9% ของผู้หญิงจะเสียชีวิตจากมะเร็ง

ในปี ค.ศ. 2008 มีการวินิจฉัยมะเร็งประมาณ 12.7 ล้านราย (ไม่รวมมะเร็งผิวหนังที่ไม่ใช่เมลานอม่าและมะเร็งที่ไม่ลุกลาม) และในปี ค.ศ. 2010 มีผู้เสียชีวิตเกือบ 7.98 ล้านคน มะเร็งคิดเป็นประมาณ 16% ของการเสียชีวิต มะเร็งที่พบบ่อยที่สุดในปี ค.ศ. 2018 ได้แก่ มะเร็งปอด (1.76 ล้านราย) มะเร็งลำไส้ใหญ่ (860,000 ราย) มะเร็งกระเพาะอาหาร (780,000 ราย) มะเร็งตับ (780,000 ราย) และมะเร็งเต้านม (620,000 ราย) ทำให้มะเร็งที่ลุกลามเป็นสาเหตุหลักของการตายในประเทศที่พัฒนาแล้ว และเป็นสาเหตุที่สองในประเทศที่กำลังพัฒนา กว่าครึ่งหนึ่งของกรณีเกิดขึ้นในประเทศที่กำลังพัฒนา

การเสียชีวิตจากมะเร็งในปี ค.ศ. 1990 อยู่ที่ 5.8 ล้านคน การเสียชีวิตเพิ่มขึ้นส่วนหนึ่งเนื่องจากอายุขัยที่ยาวนานขึ้นและการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตในประเทศที่กำลังพัฒนา ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดในการเกิดมะเร็งคืออายุ แม้ว่ามะเร็งสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงอายุ แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่มีมะเร็งที่ลุกลามมีอายุมากกว่า 65 ปี ตามที่นักวิจัยมะเร็ง Robert A. Weinberg กล่าวไว้ว่า “หากเรามีชีวิตอยู่ได้นานพอ สักวันหนึ่งเราทุกคนจะเป็นมะเร็ง” ส่วนหนึ่งของความสัมพันธ์ระหว่างความชราและมะเร็งนั้นเกี่ยวข้องกับการลดลงของภูมิคุ้มกัน ความผิดพลาดที่สะสมใน DNA ตลอดชีวิต และการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องกับอายุในระบบต่อมไร้ท่อ ผลกระทบของความชราต่อมะเร็งซับซ้อนด้วยปัจจัยต่าง ๆ เช่น ความเสียหายของ DNA และการอักเสบที่ส่งเสริมมะเร็ง และปัจจัย เช่นความชราในหลอดเลือดและการเปลี่ยนแปลงต่อมไร้ท่อที่ยับยั้งมะเร็ง

มะเร็งที่เติบโตช้า บางชนิดเป็นเรื่องธรรมดาโดยเฉพาะ แต่บ่อยครั้งไม่ได้เป็นอันตรายถึงชีวิต การศึกษาในยุโรปและเอเชียแสดงให้เห็นว่ามีผู้คนถึง 36% ที่มีมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่ไม่ได้รับการวินิจฉัยและดูเหมือนไม่เป็นอันตรายในขณะตาย และ 80% ของผู้ชายพัฒนามะเร็งต่อมลูกหมากเมื่ออายุ 80 ปี เนื่องจากมะเร็งเหล่านี้ไม่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต การระบุพวกมันจะถือเป็นการวินิจฉัยที่เกินกว่าความจำเป็นมากกว่าการดูแลทางการแพทย์ที่มีประโยชน์

มะเร็งที่พบมากที่สุดในเด็กสามชนิดคือ เลือด (34%) เนื้องอกในสมอง (23%) และมะเร็งต่อมน้ำเหลือง (12%) ในสหรัฐอเมริกา มะเร็งมีผลกระทบต่อเด็กประมาณ 1 ใน 285 คน อัตรามะเร็งในเด็กเพิ่มขึ้น 0.6% ต่อปีระหว่างปี ค.ศ. 1975 ถึง ค.ศ. 2002 ในสหรัฐอเมริกา และ 1.1% ต่อปีระหว่างปี ค.ศ. 1978 ถึง ค.ศ. 1997 ในยุโรป การเสียชีวิตจากมะเร็งในเด็กลดลงครึ่งหนึ่งระหว่างปี ค.ศ. 1975 ถึง ค.ศ. 2010 ในสหรัฐอเมริกา

อ่านตรวจทานโดย รศ. ดร. พญ. วารุณี พรรณพานิช วานเดอพิทท์

 

แปลและเรียบเรียงจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Cancer [2024, September 4] โดย พรธีรา การเกษม