ภาวะตับม้ามโต (Hepatosplenomegaly)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 21 กุมภาพันธ์ 2564
- Tweet
- มะเร็ง (Cancer)
- โรคเลือด (Blood Diseases)
- ธาลัสซีเมีย (Thalassemia)
- มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)
- มะเร็งเม็ดเลือดขาวเอแอลแอล (Acute Lymphoblastic Leukemia: ALL)
ตับม้ามโต (Hepatosplenomegaly) เป็นภาวะหรืออาการแสดงไม่ใช่โรค หมายถึง การที่มีทั้งตับและม้ามโตพร้อมๆกัน ซึ่งในภาวะปกติทั้งตับและม้ามเป็นอวัยวะที่เราไม่สามารถคลำพบได้ แต่ถ้าอวัยวะทั้ง 2 นี้โตขึ้นเราจะสามารถคลำพบได้ ซึ่งอาจโตเพียงตับอวัยวะเดีย(ตับโต) หรือม้ามโตเพียงอวัยวะเดียวก็ได้ทั้งนี้ขึ้นกับสาเหตุ
นอกจากมีการคลำตับและม้ามได้แล้ว ผู้ป่วยจะมีอาการ
• แน่นอึดอัดท้อง หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย จากตับและม้ามที่โตจนเบียด กด ทับ ดัน อวัยวะต่างๆในช่องท้องและกะบังลม
• นอกจากนั้นจะมีอาการอื่นๆที่ขึ้นกับแต่ละสาเหตุร่วมด้วย เช่น
o ตัวเหลือง - ตาเหลืองเมื่อสาเหตุคือโรคตับ
o ภาวะซีดเมื่อสาเหตุคือโรคเลือด
ทั้งนี้ สาเหตุที่ทำให้เกิดทั้งตับม้ามโตที่พบบ่อย เช่น
• โรคตับ เช่น โรคตับแข็ง
• โรคเลือด เช่น โรคธาลัสซีเมีย
• โรคภูมิต้านตนเอง/ โรคออโตอิมมูน
• โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
• โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
(แนะนำอ่านรายละเอียดเพิ่มเติม เช่น สาเหตุ การวินิจฉัย การรักษา การพยากรณ์โรค การดูแลตนเอง และ การป้องกัน จากบทความเว็บ haamor เรื่อง ‘ตับม้ามโต’ )
บรรณานุกรม
- Hepatosplenomegaly http://en.wikipedia.org/wiki/Hepatosplenomegaly [2021,Feb20]