พายุไซโตไคน์จากโควิด-19 (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 17 พฤษภาคม 2563
- Tweet
นพ.วินัย กล่าวต่อว่า เป็นที่ทราบกันดีว่า ผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคโควิด-19 มีความเสี่ยงสูง โอกาสรอดชีวิตนั้นริบหรี่ แต่สำหรับลุงวัย 60 ปีรายนี้ นับว่าปาฏิหาริย์ หลังถูกรักษาตัวในห้องความดันลบนาน 12 วัน ในที่สุดลุงก็ผ่านระยะวิกฤติได้สำเร็จ และถูกย้ายจากห้องความดันลบไปพักที่หอผู้ป่วย ในระหว่างที่ลุงพักฟื้นก็ค่อยๆ ลุกขึ้นสู้ จนกระทั่งสามารถกินและเดินได้ กลับมาหัวเราะได้เหมือนเดิม ในที่สุดแพทย์เจ้าของไข้จึงตัดสินใจให้กลับบ้าน
ด้านลูกสาวผู้ป่วยได้บอกถึงความรู้สึกกับ นพ.วินัย ว่า ปกติพ่อของเธอเป็นคนมีความอดทนสูงมาก ตอนที่พ่อบอกว่า พ่อปวดเมื่อยตัวมากๆ และรู้สึกถึงความตายที่ใกล้ตัวมากๆ แต่พ่อบอกจะอดทน เธอรู้เลยว่าพ่อคงจะไม่ไหวจริงๆ ทำให้เธอได้คิดว่าขนาดพ่อซึ่งร่างกายแข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัว ยังหมดความอดทนและป่วยหนักขนาดนี้ แล้วหากผู้สูงอายุคนอื่นที่มีโรคประจำตัว คงทรมานกว่าพ่ออีกหลายเท่า เพราะการมาอยู่ในห้องความดันลบ นอกจากต้องทุกข์ทรมานกายจากการป่วยแล้ว ยังต้องทรมานใจที่ไม่ได้เจอญาติพี่น้อง ซึ่งเป็นความทรมานที่ยิ่งกว่าการติดคุกเสียอีก
นพ.วินัย กล่าวทิ้งท้ายว่า ไม่ใช่ทุกคนที่จะโชคดีเหมือนลุงวัย 60 ปีรายนี้ และได้กล่าวเตือนคนไทยถึงความทุกข์ทรมานจากการป่วยโควิด-19 ที่อาจเกิดขึ้นได้ หากคนไทยประมาท หลังจากที่รัฐบาลเริ่มผ่อนปรนการล็อกดาวน์ตั้งแต่วันที่ 3 พ.ค. ที่ผ่านมา
โดยปีนี้ทั้งปี ต้องสวมหน้ากาก ใช้มืออย่างระมัดระวัง ยืนห่างจากคนไม่รู้จัก 1-2 เมตร เพื่อไม่ให้ตัวเลขผู้ติดเชื้อกลับมาใหม่ เพราะโควิด-19 จะจบต่อเมื่อมีวัคซีนที่ฉีดเพียงพอ หรือไม่เราทุกคนส่วนใหญ่เริ่มมีภูมิต้านทาน จึงอยากให้คนไทยตั้งใจ ใส่ใจ และอย่าประมาท เพราะไม่เช่นนั้นประเทศไทยอาจจะต้องเจอกับคลื่นลูกที่สอง (Second wave) เหมือนที่เกิดขึ้นแล้วในประเทศอื่นๆ
ไซโตไคน์ (Cytokines) เป็นสารโปรตีนเล็กๆ ที่จำเป็นต่อการควบคุมการเจริญเติบโตและการทำหน้าที่ของเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันและเซลล์เม็ดเลือด เมื่อร่างกายหลั่งไซโตไคน์ออกมาโปรตีนเหล่านี้จะมีผลต่อปฏิสัมพันธ์และการสื่อสารระหว่างเซลล์ในบริเวณนั้นในการตอบสนองภูมิคุ้มกันและกระตุ้นการเคลื่อนไหวของเซลล์ของภูมิคุ้มกันต่อบริเวณของการติดเชื้อ การอักเสบ และการได้รับบาดเจ็บ ช่วยสื่อสารให้ร่างกายทำลายเซลล์ผิดปกติหรือเซลล์มะเร็ง และช่วยให้เซลล์ปกติมีชีวิตได้นานขึ้น
ไซโตไคน์มีหลายชนิด บางชนิดสามารถสร้างขึ้นในห้องแล้ปและนำไปใช้รักษาผู้ป่วยโรคมะเร็ง บางชนิดใช้ป้องกันหรือลดผลข้างเคียงจากการให้เคมีบำบัด (Chemotherapy) ด้วยการฉีดเข้าที่กล้ามเนื้อหรือการให้ผ่านทางหลอดเลือด โดยชนิดที่เป็นที่นิยมที่สุด ได้แก่ Interleukins และ Interferons
Interleukins เป็นกลุ่มของไซโตไคน์ที่ส่งสัญญาณระหว่างเซลล์เม็ดเลือดขาว เช่น IL-2, IL-6, IL-7, IL-12 และ IL-21 เป็นต้น โดยเฉพาะ IL-2 (Interleukin-2) จะช่วยให้เซลล์ของระบบภูมิภูมิคุ้มกันเจริญเติบโตและแบ่งตัวได้เร็วขึ้น ทั้งนี้ IL-2 ที่ถูกสร้างขึ้นในห้องแล้ปจะใช้ในการรักษาโรคมะเร็งไตระยะลุกลามและโรคมะเร็งผิวหนังเมลาโนมาระยะแพร่กระจาย (Metastatic melanoma) ได้ โดยใช้เป็นยาเดี่ยวหรือใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัดอื่นๆ ก็ได้
แหล่งข้อมูล:
- 2 วันลุกลามปอด พ่อวัย 60 รอดปาฏิหาริย์ ติดเชื้อที่เดียวกับแมทธิว ลูกสาวแจงข้อดีโควิด. https://www.thairath.co.th/scoop/1832553[2020, May 16].
- Cytokines and Their Side Effects. https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/immunotherapy/cytokines.html [2020, May 16].
