พระก็ป่วยเป็นนะโยม (ตอนที่ 19)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 17 ธันวาคม 2562
- Tweet
การให้ยาเพื่อควบคุมอาการแทรกซ้อนของโรคไต (ต่อ)
- ยารักษาโรคโลหิตจาง –เช่น ยาฮอร์โมนอีริโทโพอิติน (Hormone erythropoietin) เพื่อเพิ่มการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดง ลดอาการอ่อนเพลีย
- ยาลดบวม – เช่น ยาขับปัสสาวะ (Diuretics) เพื่อให้ของเหลวในร่างกายอยู่ในสภาวะสมดุล
- ยาป้องกันกระดูก – เช่น แคลเซียมและวิตามินดี เพื่อป้องกันกระดูกอ่อนและหักง่าย นอกจากนี้อาจให้ยาลดการดูดซึมฟอสเฟต (Phosphate binder) เพื่อลดปริมาณของฟอสเฟตในเลือดและป้องกันไม่ให้หลอดเลือดถูกทำลายจากการเกาะตัวของหินปูน (Calcification)
- กินอาหารที่มีโปรตีนน้อยลงเพื่อลดของเสียในเลือด – เพราะร่างกายสร้างโปรตีนจากอาหาร ทำให้เกิดของเสียซึ่งไตต้องกรองออกจากเลือด ดังนั้นเพื่อลดการทำงานของไต แพทย์อาจแนะนำให้กินโปรตีนให้น้อยลง แต่ยังคงต้องกินอาหารที่มีประโยชน์อยู่
ส่วนการรักษาในช่วงที่ไตเสื่อมมากอาจทำได้ด้วยการ
- ฟอกไต (Dialysis) เพื่อกรองของเสียและของเหลวจากเลือดของผู้ป่วย เนื่องจากไตไม่สามารถทำงานเองได้
- การเปลี่ยนไต หรือ การปลูกถ่ายไต (Kidney transplant) ด้วยการรับบริจาคไตจากผู้บริจาคที่ยังมีชีวิตอยู่หรือผู้ที่เสียชีวิตแล้ว ซึ่งจะต้องมีการกินยากดภูมิไปตลอดชีวิตเพื่อไม่ให้ร่างกายปฏิเสธอวัยวะที่ปลูกถ่าย
อย่างไรก็ดี ในอนาคตอาจมีแนวทางการรักษาวิธีใหม่ตามศาสตร์แห่งการฟื้นฟูสุขภาพ (Regenerative Medicine approaches) เช่น
- ใช้เซลล์ เนื้อเยื่อ หรืออวัยวะของผู้บริจาคเพื่อมาทดแทนส่วนที่ถูกทำลายไป
- นำเซลล์เฉพาะหรือผลิตภัณฑ์ของเซลล์เข้าไปในร่างกายเพื่อให้อวัยวะปรับตัวเอง
สำหรับการป้องกันโรคไตเรื้อรังทำได้ด้วยการ
- กินยาตามแพทย์สั่งหรือกรณีที่ซื้อยากินเองให้ปฏิบัติตามฉลากยาอย่างยาแก้ปวด เช่น ยา Aspirin ยา Ibuprofen และ ยา Acetaminophen เพราะการกินยาแก้ปวดมากจะมีผลต่อไต ทำให้ไตถูกทำลาย ดังนั้น จึงควรปรึกษาแพทย์ว่ายาชนิดไหนที่ปลอดภัย
- รักษาน้ำหนักตัวให้พอเหมาะ ออกกำลังกายอย่างต่ำครั้งละ 30 นาที
- ไม่สูบบุหรี่ เพราะบุหรี่สามารถทำลายไต
- ดูแลรักษาสุขภาพ โดยเฉพาะการระวังโรคที่เพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคไต
- ไม่กินอาหารเค็ม
- จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
แหล่งข้อมูล:
- Chronic kidney disease. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-kidney-disease/symptoms-causes/syc-20354521 [2019, December 15].
- Chronic kidney disease (CKD). https://www.kidneyfund.org/kidney-disease/chronic-kidney-disease-ckd/ [2019, December 15].
