ประหม่าเกินเหตุหรือเขินเกินไป (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 13 กรกฎาคม 2559
- Tweet
อาการทางกายภาพ (Physical symptoms) ได้แก่
- หน้าแดง
- หายใจลำบาก
- ท้องปั่นป่วน คลื่นไส้
- ตัวสั่น เสียงสั่น
- หัวใจเต้นเร็วหรือแน่นหน้าอก
- เหงื่อแตกหรือร้อนวูบวาบ
- รู้สึกเวียนศีรษะหรือหน้ามืดเป็นลม
อาการทางพฤติกรรม (Behavioral symptoms) ได้แก่
- พยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์ทางสังคม
- ชอบอยู่เงียบๆ หรือซ่อนตัวอยู่ข้างหลังเพื่อไม่ให้คนอื่นสังเกตุเห็น
- ต้องมีคู่หู (Buddy) ไปในทุกที่
- ต้องดื่มย้อมใจก่อนไปพบสถานการณ์ทางสังคม ทั้งนี้เพื่อบรรเทาอาการทางประสาท
ส่วนเด็กที่เป็นโรคนี้อาจจะแสดงออกถึงความวิตกกังวลด้วยการ ร้องไห้ ต้องอยู่ใกล้ๆ กับผู้ปกครอง หรือ ชักดิ้นชักงอ (Throwing a tantrum) ไม่อยากไปโรงเรียน
สำหรับสาเหตุของการเป็นโรคประหม่ากังวลต่อหน้าสังคมมีหลายสาเหตุร่วมกัน โดย ผศ.พญ.ทานตะวัน กล่าวถึง สาเหตุหลักว่ามี 2 ประการ คือ ด้านจิตใจและด้านร่างกาย
1. สาเหตุด้านจิตใจ
1.1 ผลจากอดีต
- เคยมีประสบการณ์อันเลวร้ายในอดีต เช่น เคยพูดหรือแสดงความคิดเห็นต่อหน้าคนอื่นๆ แล้ว ได้รับการตอบรับที่ไม่ดี หรือเกิดความรู้สึกอับอาย ประสบการณ์เลวร้ายนั้นกลายเป็นแผลในใจ จนเกิดความรู้สึกฝังใจ
- เคยมีอาการประหม่าตื่นเต้นตอนพูดหรือแสดงออก แล้วถูกคนจับได้หรือเกรงว่าคนจะจับได้ เลยเกิดความประหม่ากังวลขึ้นมาทุกครั้งที่ต้องเจอสถานการณ์แบบเดิม
- เป็นเด็กที่เติบโตมาในครอบครัวที่พ่อแม่มักวิพากษ์วิจารณ์เด็กตลอด จนเด็กรู้สึกขาดความมั่นใจ มองว่าตนเองไม่เป็นที่น่ายอมรับ หรือพ่อแม่ที่มักทำให้เด็กรู้สึกอับอาย (Shame) หรือเด็กที่เติบโตมากับพ่อแม่ที่แคร์สายตาคนอื่นมากๆ อ่อนไหวต่อการวิพากษ์วิจารณ์จากคนรอบตัวอย่างมาก ยึดถือความคิดเห็นหรือคำวิพากษ์วิจารณ์ของคนอื่นมาก เด็กก็จะสั่นไหว อ่อนไหว และแคร์สายตาคนอื่นมากไปด้วยเช่นกัน (หรือที่เรียกว่า แคร์สื่อมาก)
แหล่งข้อมูล
1. รู้จัก "โรคประหม่ากังวลต่อหน้าสังคม" : ผลเสียรุนแรง หากไม่รักษา. http://manager.co.th/goodhealth/ViewNews.aspx?NewsID=9590000036665 [2016, July 12].
2. Social Anxiety Disorderhttp://www.webmd.com/anxiety-panic/guide/mental-health-social-anxiety-disorder [2016, July 12].
3. Social Anxiety Disorder and Social Phobiahttp://www.helpguide.org/articles/anxiety/social-anxiety-disorder-and-social-phobia.htm [2016, July 12].