ปฏิบัติการในโรงพยาบาล - จากมุมมองของผู้บริหาร
ตอนที่ 141: ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล - ส่วนหลังบ้าน
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 7 พฤษภาคม 2557
- Tweet
รายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ (Characteristics) ของระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารโรงพยาบาล ในส่วน “หลังบ้าน” (Back office) ได้แก่
- ระบบงานส่งออกข้อมูลเพื่อเชื่อมโยง
- ระบบงานให้รหัสโรค (Coding) และเบิกจ่าย
- ระบบงานจัดซื้อยาและเวชภัณฑ์
- ระบบงานคลังยาและเวชภัณฑ์
- ระบบงานจัดซื้อวัสดุทั่วไป
- ระบบงานคลังวัสดุทั่วไป
- ระบบงานวิศวกรรมและซ่อมบำรุง
- ระบบงานอาคารและสถานที่
- ระบบงานยานพาหนะและรถพยาบาล
- ระบบงานบัญชีแพทย์
- ระบบงานบัญชีแยกประเภท
- ระบบงานบัญชีลูกหนี้
- ระบบงานบัญชีเจ้าหนี้
- ระบบงานภาษีอากร
- ระบบงานเช็คและธนาคาร
- ระบบงานทะเบียนทรัพย์สิน
- ระบบงานออกรายงานออนไลน์ และวิเคราะห์
- ระบบงานผู้ดูแลระบบ (System Administrator)
- ระบบงานบริหารงานบุคคล
- ระบบงานการตลาดและการขาย
การพัฒนาระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (Hospital Information Systems : HIS) ต้องสอดคล้องกับนโยบาย พันธกิจ วิสัยทัศน์ และแผนยุทธศาสตร์ของโรงพยาบาล และมีความต่อเนื่อง เพราะการเปลี่ยนแปลงความต้องการของข้อมูล อาทิ การส่งเบิกจ่ายที่แบ่งเป็นกองทุนต่างๆ มีความหลากหลายในเงื่อนไขสิทธิการรักษาพยาบาลที่มีความเฉพาะตัวสูง
ซอฟต์แวร์สำเร็จรูป อาจไม่สามารถปรับการทำงานที่ตอบสนองความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว หรืออาจไม่ครอบคลุมตามความต้องการในการสนับสนุนปฏิบัติการในโรงพยาบาล ทำให้หลายๆ โรงพยาบาล หันไปใช้ซอฟต์แวร์ระบบแหล่งเปิด (Open source) บนระบบปฏิบัติการเปิด อาทิ Linux ที่ประหยัดกว่า เพราะไม่ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์
[อย่างไรก็ตาม ในกรณีดังกล่าว ต้องมีบุคลากรที่เชี่ยวชาญในการเขียนโปรแกรมเฉพาะ และระบบเอกสารที่บันทึกรายละเอียดของโปรแกรมและภาษาที่ใช้ เพื่อประโยชน์ในแก้ไขโปรแกรมเมื่อพบข้อบกพร่อง (Bug) หรือปรับปรุงโปรแกรมเมื่อความต้องการข้อมูลเปลี่ยนไป อาทิ เพิ่มขึ้น สิ่งสำคัญคือการฝึกอบรมบุคลากรอื่นๆ ให้เข้าใจและใช้โปรแกรมได้ถูกต้อง]
นอกจากนี้ แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ ต้องจัดทำเอกสารเพื่อใช้ในการปฏิบัติงาน อาทิ คู่มือใช้งาน (User manual) คู่มือผู้ดูแลระบบ (System administration) ปทานุกรมข้อมูล (Data dictionary) และโครงสร้าง (Structure) ฐานข้อมูล
ผมขอเชิญชวนคุณผู้อ่านให้ (1) เขียนมาสอบถามเนื้อหาที่มีข้อสงสัย เพื่อความกระจ่างขึ้น (2) ชี้แนะข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง หรือสิ่งขาดตกบกพร่อง เพื่อการแก้ไขให้ถูกต้อง (3) แสดงความคิดเห็นในแต่ละตอน ทั้งติและชม เพื่อการปรับปรุงให้ดีขึ้น และ (4) แบ่งปันความรู้และประสบการณ์ของคุณผู้อ่าน เพื่อประโยชน์ต่อสาธารณชนร่วมกัน ครับ
แหล่งข้อมูล
- Wagner, Karen A., Frances W. Lee and John P. Glaser (2009). Health Care Information Systems : A Practical Approach for Health Care Management (2th Ed). San Francisco, CA : Jossey-Bass, A Willey Imprint.
- ประสบการณ์จากเครือโรงพยาบาลกรุงเทพ กลุ่มโรงพยาบาลพญาไท ศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตน์ (โรงพยาบาลรามาธิบดี) และโรงพยาบาลประสานมิตร (มูลนิธิสมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย)
