ปฏิบัติการในโรงพยาบาล - จากมุมมองของผู้บริหาร
ตอนที่ 139 : แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 30 เมษายน 2557
- Tweet
แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information technology : IT) เป็นบูรณาการของโรงพยาบาลส่วนใหญ่ ตั้งแต่ยุคที่ใช้ระบบคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ (Mainframe) โดยเฉพาะในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ที่มีความซับซ้อนในปฏิบัติการ ซึ่งต้องอาศัยแผนกนี้ในการจัดการข้อมูลและกระบวนการของฝ่ายการแพทย์ (Clinical) และฝ่ายบริหาร (Administrative)
ในโรงพยาบาลทั่วไป จะมีบุคลากรที่อยู่ “หลังฉาก” ในการพัฒนาหรือปรับปรุงซอฟต์แวร์ประยุกต์ (Applications) สร้างระบบเชื่อมโยง (Interface) ดูแลฐานข้อมูล (Database) การติดตั้งเครือข่าย (Network) เตรียมสำรองระบบ (System back-up) และประกอบกิจกรรมสนับสนุนอื่นๆ
งานสนับสนุนประจำวัน ได้แก่การซ่อมคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (Personal computer : PC) การตอบคำถามผู้ใช้เกี่ยวกับซอฟต์แวร์ประยุกต์ การฝึกอบรมผู้ใช้รายใหม่ การปรับปรุงให้ทันสมัย (Upgrade) ซึ่งซอฟต์แวร์ประยุกต์จากผู้ขาย (Vendor) และมาตรการความมั่นคง (Security) อาทิ การป้องกันโครงสร้างพื้นฐาน จากการจู่โจมของไวรัส และการเตรียมแผนฟื้นฟูหายนะ (Disaster recovery : DR)
โครงสร้างพื้นฐาน อาทิ อุปกรณ์แม่ข่าย (Server) ระบบปฏิบัติการ (Operating system) และสถานีงาน (Workstation) จะต้องได้รับการดูแลอย่างสม่ำเสมอจากแผนกนี้ ตลอดจนการติดตั้งเทคโนโลยีใหม่ๆ การค้นหาสาเหตุ (Trouble-shoot) และ “ศูนย์แก้ปัญหา” (Help desk) อาทิ ซ่อมเครื่องพิมพ์ที่ไม่ทำงาน และแก้ปัญหาผู้ใช้ลืมรหัสผ่าน
หน้าที่ของแผนกนี้ ในด้านซอฟต์แวร์ประยุกต์ คือการแสวงหาระบบใหม่ พัฒนาเพิ่มเติมจากระบบปัจจุบัน ติดตั้งระบบใหม่ และทำงานร่วมกับผู้ขายในการแก้ปัญหาของผู้ใช้ อาจแยกการทำงานเป็นกลุ่มเฉพาะ อาทิ ระบบ “หน้างาน” (Front office) ในการรักษาพยาบาล (Clinical) และระบบ “หลังบ้าน” (Back office) ในการบริหารการเงิน
ในกลุ่ม “หน้างาน” แผนกจะให้การสนับสนุนระบบห้องปฏิบัติการตรวจวิเคราะห์ (Laboratory Information System : LIS) และระบบบริหารจัดการรังสีวิทยา (Radiology Information System : RIS) ซึ่งรวมระบบบันทึกและสะสมภาพดิจิทอล (Picture and Archiving Communication System : PACS) นอกเหนือไปจากการสร้างฐานเว็บ (Web-base) เพื่อเชื่อมโยงกับผู้ใช้จากภายนอก
แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศในโรงพยาบาลที่สังกัดโรงเรียนแพทย์ จะรวมถึงกลุ่มงานที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ เพื่อวัตถุประสงค์การทำวิจัยและวิชาการด้วย ซึ่งต้องมีการออกแบบกระบวนการที่แตกต่างออกไป รวมทั้งระบบสนับสนุนการตัดสินใจ (Decision-Support System : DSS) โดยใช้ฐานข้อมูลในการวิเคราะห์และทำรายงาน อาทิ รายงานผลประกอบการทางการเงิน (Financial performance) และรายงานคุณภาพของดูแลรักษา (Quality of care)
ผมขอเชิญชวนคุณผู้อ่านให้ (1) เขียนมาสอบถามเนื้อหาที่มีข้อสงสัย เพื่อความกระจ่างขึ้น (2) ชี้แนะข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง หรือสิ่งขาดตกบกพร่อง เพื่อการแก้ไขให้ถูกต้อง (3) แสดงความคิดเห็นในแต่ละตอน ทั้งติและชม เพื่อการปรับปรุงให้ดีขึ้น และ (4) แบ่งปันความรู้และประสบการณ์ของคุณผู้อ่าน เพื่อประโยชน์ต่อสาธารณชนร่วมกัน ครับ
แหล่งข้อมูล- Wagner, Karen A., Frances W. Lee and John P. Glaser (2009). Health Care Information Systems : A Practical Approach for Health Care Management (2th Ed). San Francisco, CA : Jossey-Bass, A Willey Imprint.
- ประสบการณ์จากเครือโรงพยาบาลกรุงเทพ กลุ่มโรงพยาบาลพญาไท ศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตน์ (โรงพยาบาลรามาธิบดี) และโรงพยาบาลประสานมิตร (มูลนิธิสมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย)