blog details

นโยบายด้านสุขภาพ ตอน ทางรอดของระบบสุขภาพไทย

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 19 กุมภาพันธ์ 2564
• Tweet

ผมเป็นคนหนึ่งที่ต้องพยายามมองโลกในด้านบวก เพื่อให้มีพลัง และกำลังใจในการทำงาน ทั้งสอน บริการ และวิจัยเกี่ยวกับการแพทย์ไทย ผมเรียนแพทย์ตั้งแต่ ปี 2527 เริ่มทำงานเป็นแพทย์ใช้ทุนปี 2533 และเริ่มเป็นอาจารย์แพทย์ที่ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่นตั้งแต่ปี 2537 จนถึงปัจจุบัน ผมเห็นการเปลี่ยนแปลงมากมายในวงการแพทย์ เห็นปัญหาก็เยอะ ก็คงมีทั้งแก้ได้ (แต่ยังไม่แก้ครับ) และแก้ไม่ได้ (เพราะไม่ยอมรับที่จะแก้) ดังนั้นจึงมีผู้เชี่ยวชาญหลายท่านออกมาระบุว่า ระบบสุขภาพไทยคงไปไม่รอด แต่ผมมั่นใจว่าระบบสุขภาพไทยต้องก้าวเดินต่อไปในทางที่ดีขึ้น (ย้ำว่าต้องดีขึ้นจริงๆ ไม่ได้เพียงแค่คิดเฉยๆ หรือเพียงแค่คิดให้กำลังใจตัวเอง) เพราะ

1. จิตใจที่ดีพร้อม มีความเสียสละ มีความทุ่มเทของทีมสุขภาพไทย ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ พยาบาล เภสัชกร นักกายภาพ และทุกๆ คนในทีมที่ผมไม่สามารถกล่าวถึงได้หมด มีความพร้อมในการทำงานแบบเกิน 100 และมากกว่าหน้าที่ มากกว่าเวลาที่ถูกมอบหมายไว้ ซึ่งผมว่าจุดนี้คือจุดเด่นของระบบสุขภาพไทย ที่ชาติไหนๆ ก็ไม่เหมือนเรา

2. ความร่วมมือของคนไทยต่อระบบสุขภาพไทย ถึงแม้ว่าประเด็นนี้จะมีคนเถียงผมแน่นอน แต่ผมก็ยังมีความเห็นเหมือนเดิมว่าคนไทยส่วนใหญ่แล้วยอมรับและปฏิบัติตามระบบสุขภาพไทย มีเพียงบางส่วนเท่านั้นที่ไม่ยอมรับ และร้องเรียน ซึ่งมีแนวโน้มที่สูงขึ้น แต่ถ้าคิดเป็นสัดส่วนแล้ว ก็ยังน้อยอยู่ดี ผมยังเชื่อมั่นว่าคนไทยส่วนใหญ่ให้ความร่วมมืออย่างดี

3. ระบบบัตรทองที่ช่วยดูแลคนไทยเกือบ 3 ใน 4 ของประเทศ ที่ช่วยให้คนไทยจำนวนมาก ครอบครัวไม่ล่มสลายไปกับค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่มีค่าใช้จ่ายสูงมากขึ้นเรื่อยๆ ถึงใครต่อใครก็ออกมาพูดว่า บัตรทองทำให้โรงพยาบาลขาดทุน ผมมองว่าระบบบัตรทองทำให้เราต้องรู้จักการแพทย์ที่พอเพียง การแพทย์ที่ยั่งยืน การแพทย์ที่ไม่สุดโต่ง การแพทย์ที่ต้องอยู่กับการเข้าถึงของคนส่วนใหญ่ มากกว่าการแพทย์ที่มุ่งเพียงคนส่วนน้อยที่ต้องได้รับการรักษาที่ดีที่สุด โรงพยาบาลขาดทุนแต่คนส่วนใหญ่อยู่ได้ สังคมอยู่รอด

4. ประเทศไทยมีศาสนาพุทธที่เป็นเครื่องยึดเหี่ยวจิตใจ และคอยเตือนสติ คอยสอน คอยเตือนใจให้เรามีสติ ให้มีความทุกข์ลดลง สุขมากขึ้น รู้จักการทำบุญ การให้ การมีจิตใจที่ดี รู้จัดผิดชอบ ชั่วดี เกรงกลัวต่อบาป

5. คนไทยมีจิตสาธารณะมากขึ้น สังเกตจากการร่วมแรง ร่วมใจกันช่วยเหลือคนที่ตกทุกข์ ประสบปัญหาต่างๆ อย่างต่อเนื่อง

6. คำสอนของในหลวงทุกรัชกาลที่ผ่านมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน และพระราชวงศ์ทุกพระองค์สอนให้คนไทยรู้จักการใช้ชีวิตแบบพอเพียง

7. สังคมที่มีทั้งแบบสังคมคนเมือง คนชนบท อุตสาหกรรม เกษตรกรรม ครอบครัวเดี่ยว และครอบครัวใหญ่ ความหลากหลายและจิตใจโอบอ้อมอารีย์ ย่อมช่วยประคองให้คนในสังคมอยู่กันได้ มีความสุขอย่างพอเพียง

แต่การอยู่รอดของระบบสุขภาพไทยนั้นที่สำคัญ คือ คนไทยทุกคนต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคมมากขึ้น และต้องยอมรับว่าสุขภาพเป็นเรื่องของคนทุกคน ทุกคนต้องรู้จักในการดูแลสุขภาพ อย่าให้เป็นเพียงหน้าที่ของแพทย์ พยาบาลเพียงอย่างเดียว และถ้าอยากให้อยู่รอดอย่างดี ก็ควรมีระบบการร่วมจ่ายก่อนรับบริการด้านสุขภาพด้วย ผมรับรองว่าระบบสุขภาพไทยจะไปข้างหน้าอย่างดี