นานาสาระ ตอน ตัวแทนนักเรียนไทยได้เหรียญทองโอลิมปิกวิชาการ แล้วนักเรียนไทยได้ประโยชน์อะไร

นานาสาระกับหมอสมศักดิ์-5


      

      วันนี้ผมชวนคุยเกี่ยวกับประเด็นด้านการศึกษาของไทย ผมเดินทางไปหลายต่อหลายจังหวัด เพราะต้องไปศึกษาระบบบริการโรคหลอดเลือดสมอง และสอนหนังสือด้วย พบว่าตามรั้วโรงเรียนต่าง ๆ นิยมทำโปสเตอร์รูปนักเรียนที่สอบเข้าเรียนต่อในระดับอุดมศึกษาได้ หรือแม้กระทั่งโรงเรียนระดับอนุบาลก็ทำโปสเตอร์รูปนักเรียนที่สอบเข้าโรงเรียนระดับมัธยมที่มีชื่อเสียงได้ เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้ทุกคนที่ผ่านมาผ่านไปได้เห็นว่าโรงเรียนเรานั้นมีความสามารถในด้านการเรียนการสอนที่ดี ทำให้มีเด็กนักเรียนจำนวนมากที่สอบเข้าเรียนได้ หรือได้รับรางวัลต่าง ๆ มากมาย แล้วก็เป็นการชื่นชม ยกย่องนักเรียนเหล่านั้นที่ทำชื่อเสียงให้โรงเรียน ยิ่งนักเรียนโรงเรียนไหนได้รับรางวัลระดับชาติ นานาชาติ หรือโอลิมปิกวิชาการด้วย ก็เรียกว่าต้องมีการประกาศให้สาธารณชนรับทราบ ซึ่งผมก็เห็นด้วยนะว่าต้องชื่นชม แต่ผมมามองอีกด้านหนึ่งว่า แล้วทำไมประเทศไทยเรามีเด็กที่ได้รับรางวัลต่าง ๆ มากมาย แต่ทำไมผลการสอบวัดความรู้ในทุก ๆ วิชาทั้งที่ประเทศไทยประเมินเอง หรือเป็นการประเมินระดับนานาชาติ ค่าคะแนนเฉลี่ยถึงได้ต่ำมาก ๆ เมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้าน เด็กไทยก็ได้คะแนนเฉลี่ยน้อยกว่า ผลการประเมินอยู่ในระดับหลัง ๆ ของการจัดลำดับ

      การแข่งขันผมว่าเป็นสิ่งที่ดี กระตุ้นเด็กนักเรียนที่ตั้งใจเรียนให้มีความขยัน มีโอกาสในการแข่งขัน แต่ประเด็นอยู่ที่ว่ามีเด็กนักเรียนแบบนี้มากน้อยแค่ไหน ทำอย่างไรให้เด็กส่วนใหญ่ได้ประโยชน์ด้วย ผมว่าประเด็นหลังนี้สำคัญมาก เราต้องทำให้เหมือนการแข่งขันกีฬาที่ทำให้เกิดกระแสการออกกำลังกายของประชาชนทั่วทั้งประเทศ ไม่ใช่มีเฉพาะนักกีฬาเท่านั้นที่ออกกำลังกายแล้วได้ประโยชน์ครับ

      ดังนั้นเมื่อมีการชื่นชม ยกย่องเด็กที่เรียนหนังสือเก่ง ก็ต้องพยายามพัฒนาระบบการเรียนที่มีการกระตุ้นให้เด็กส่วนใหญ่มีความขยันขันแข่ง ตั้งใจเรียนมากขึ้น เพื่อให้ได้ความรู้มากกว่าเดิม รวมทั้งการชื่นชม ยกย่องเด็กที่เป็นนักกิจกรรม หรือสร้างประโยชน์ เป็นแบบอย่างที่ดีของเด็กอื่น ๆ ด้วย ไม่ใช่ส่งเสริมแต่ด้านวิชาการเพียงอย่างเดียวครับ

      ทำไมผมถึงพูดเรื่องนี้ เพราะผมมีความรู้สึกว่าในวงการแพทย์ก็มีเหตุการณ์ลักษณะคล้ายกับการชื่นชม ยกย่อง คือกรณีโรงพยาบาลขนาดใหญ่ที่แถลงข่าวว่ามีการรักษาที่ดีเด่นต่าง ๆ แต่ก็ไม่ได้ช่วยทำให้คนไทยทั้งประเทศมีสุขภาพหรือได้รับการรักษาที่ดีขึ้น ดังนั้นผมอยากจะสรุปว่า การแข่งขัน การประกวดต่าง ๆ ก็มีข้อดี แต่ถ้าจะให้ดี ควรเน้นการพัฒนาทั้งระบบมากกว่าเฉพาะการแข่งขันอย่างเดียว