นานาสาระ ตอน นักเรียนไทยได้อะไรกับการจัดอันดับโรงเรียนของประเทศไทย
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 15 พฤศจิกายน 2562
- Tweet
ผมได้รับการแชร์ข้อมูลผลการจัดอันดับโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาตั้งแต่ลำดับที่ 1 ถึง 400 โรงเรียน ที่ดีที่สุดของประเทศไทย ผมจึงคิดว่าการจัดลำดับโรงเรียนแบบนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออะไร แล้วนักเรียนหรือผู้ปกครองได้ประโยชน์อะไรจากการจัดลำดับโรงเรียนของประเทศไทย ผมอาจจะมองแตกต่างกับหน่วยงานที่จัดลำดับหรือผู้บริหารโรงเรียน ดังนี้
1. การจัดลำดับโรงเรียนนั้นมีข้อดีที่นักเรียน หรือผู้ปกครองได้ประโยชน์ คือ ความมั่นใจว่าโรงเรียนที่ลูกเรียนอยู่ หรือจะไปสมัครเรียนนั้นมีลำดับเป็นที่เท่าไหร่ นั้นหมายถึงมีคุณภาพตามเกณฑ์การจัดลำดับ
2. นักเรียนเกิดแรงบันดาลใจในการพยายามที่จะสอบเข้าเรียนในโรงเรียนที่มีลำดับดี ๆ ของประเทศหรือในจังหวัดใกล้เคียงที่มีโรงเรียนที่มีชื่อเสียงดังกล่าว
3. คณะต่าง ๆ ในแต่ละมหาวิทยาลัยที่มีวิธีการคัดเลือกนักเรียนเข้าศึกษาต่อในมหาวิทยาลัย อาจใช้ข้อมูลจากการจัดลำดับนี้มาใช้พิจารณาคัดเลือกนักเรียนที่ต้องการเข้าศึกษาต่อในคณะได้
4. โรงเรียนที่มีผลการจัดลำดับไม่ดี ผู้บริหารและทีม รวมทั้งนักเรียนก็จะพยายามพัฒนาให้ผลงานในด้านต่าง ๆ ดีขึ้น เพื่อการยอมรับของผู้ปกครอง ซึ่งก็ส่งผลดีต่อนักเรียน
แต่ถ้าเรามามองอีกด้านหนึ่งของการจัดลำดับนี้สำหรับโรงเรียนที่มีลำดับไม่ดี หรือลำดับที่ดีก็ตาม อาจส่งผลในอีกด้านหนึ่ง ดังนี้
1. นักเรียนที่เรียนในโรงเรียนที่ผลการจัดลำดับไม่ดี ก็อาจเกิดความไม่มั่นใจระบบการศึกษาของโรงเรียน หรืออาจเกิดความรู้สึกที่ไม่ดี ทำให้ขาดกำลังใจ หรือความมุ่งมั่นในการเรียน แล้วก็ไปโทษโรงเรียน โทษคุณครูว่าเป็นต้นเหตุของการเรียนที่ไม่ดี เพราะโรงเรียนไม่ดี
2. นักเรียนที่เรียนในโรงเรียนที่ได้ลำดับดี ๆ บางส่วนก็อาจเกิดความประมาท ไม่ตั้งใจเรียน คิดว่าอย่างไรก็ต้องสอบได้คะแนนดี เพราะโรงเรียนเราดี เป็นต้น
3. นักเรียน หรือผู้ปกครองนำผลการจัดลำดับมาเปรียบเทียบ และวิพากวิจารณ์กันว่าโรงเรียนแต่ละทีเป็นอย่างไร อาจส่งผลเสียต่อความเชื่อมั่นของแต่ละโรงเรียน
4. โรงเรียนที่ได้ลำดับไม่ดี นักเรียน หรือผู้ปกครองก็อาจไม่สนใจให้ลูกไปเรียน ก็อาจทำให้เกิดปัญหาการแข่งขันกันสอบเข้าโรงเรียนที่มีการจัดลำดับดี ทำให้นักเรียนไม่ได้เรียนโรงเรียนใกล้บ้านตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ หรือของประเทศที่ต้องการพัฒนาโรงเรียนทุกจังหวัดให้มีมาตรฐานที่ดี
5. โรงเรียนต่าง ๆ อาจเกิดการพัฒนาหรือต้องการแข่งขันตัวชี้วัดต่าง ๆ ที่ใช้เป็นเกณฑ์ในการจัดลำดับโรงเรียน เพื่อหวังว่าผลงานจะดีขึ้น จนอาจเกิดภาวะกดดันนักเรียน หรือส่งเสริมเฉพาะด้านที่มีการแข่งขัน ส่วนด้านอื่น ๆ ที่ไม่ได้เป็นตัวชี้วัดก็ไม่มีการพัฒนา
6. การจัดลำดับอาจทำให้ค่านิยม หรือวัฒนธรรมของนักเรียน ครู ผู้ปกครองเปลี่ยนไป จากการเรียนให้มีความรู้ หรือเรียนแบบมีความสุข หรือเรียนแบบเน้นคุณธรรม เปลี่ยนไปเป็นการเรียนเพื่อการแข่งขัน เพื่อการจัดลำดับโรงเรียนที่ดี
ผมอยากเห็นการจัดลำดับโรงเรียนที่ทำให้นักเรียนเรียนอย่างมีความสุข มีคุณธรรม เป็นคนดีของสังคมต่อไป มากกว่าที่เน้นการเรียนเก่งเป็นหลักครับ