ทางเลือกของโควิด-19 (ตอนที่ 5)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 14 มิถุนายน 2563
- Tweet
ยาต้านไวรัสเอดส์สูตรผสมโลพินาเวียร์/ริโทนาเวียร์ (Lopinavir-Ritonavir Tablet) เป็นยาสูตรผสมของตัวยา 2 ชนิด คือ โลพินาเวียร์และริโทนาเวียร์ ยาตัวนี้ใช้รักษาร่วมกับยาอื่นเพื่อรักษาผู้ป่วยที่ติดเชื้อเฮชไอวี โดยช่วยลดจำนวนเชื้อเฮชไอวีในร่างกาย ทำให้ระบบภูมิต้านทานในร่างกายทำงานได้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงในการเกิดอาการแทรกซ้อนจากเชื้อเฮชไอวี เช่น มะเร็ง การติดเชื้อตัวอื่น และช่วยทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น
ทั้งโลพินาเวียร์และริโทนาเวียร์เป็นยาในกลุ่มที่ยับยั้งเอนไซม์โปรตีเอส (HIV protease inhibitors) โดยริโทนาเวียร์จะช่วยเพิ่มระดับหรือกระตุ้นฤทธิ์ของยาโลพินาเวียร์ ทำให้โลพินาเวียร์ออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น
ที่จริงแล้ว โลพินาเวียร์และริโทนาเวียร์ไม่ได้เป็นยารักษาการติดเชื้อเฮชไอวี แต่เป็นยาที่ช่วยลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อเฮชไอวีสู่ผู้อื่น ดังนั้น ผู้ป่วยจึงควรปฏิบัติตนดังนี้
1. กินยารักษาเชื้อเฮชไอวีให้ต่อเนื่องตามแพทย์สั่ง
2. ใช้อุปกรณ์ป้องกันระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์ เช่น ถุงยางอนามัย แผ่นยางอนามัย (Dental dams)
3. อย่าใช้ของร่วมกับผู้อื่น เช่น เข็มฉีดยา แปรงสีฟัน มีดโกน และอื่นๆ ที่อาจสัมผัสกับเลือดหรือสารคัดหลั่งของร่างกาย
ยาต้านไวรัสเอดส์สูตรผสมโลพินาเวียร์/ริโทนาเวียร์มีทั้งในรูปเม็ด แคปซูล และน้ำ ใช้กินวันละ 1-2 ครั้ง ตามแพทย์สั่ง โดยให้กลืนยาทั้งเม็ด ห้ามเคี้ยว หัก หรือบดยา กรณีที่เป็นยาน้ำให้เขย่าขวดก่อนกิน
ขนาดของยา (Dosage) ขึ้นกับอาการ การตอบสนองต่อการรักษา และการใช้ยาตัวอื่นร่วมด้วย สำหรับการใช้ยาในเด็ก ขนาดของยาขี้นกับอายุ น้ำหนัก และส่วนสูง ของเด็ก
กรณีที่มีการใช้ยา Didanosine ร่วมด้วย ให้กินยาในเวลาเดียวกัน และสิ่งสำคัญต้องกินยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด ห้ามกินๆ หยุดๆ ห้ามกินยามากหรือน้อยกว่าที่แพทย์สั่ง ทั้งนี้ เพื่อป้องกันการดื้อยาและผลข้างเคียงจากการใช้ยา
โดยอาการข้างเคียงจากการใช้ยาที่พบมาก ได้แก่
- ท้องเสีย
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ปวดท้อง มีแก๊สในท้อง
- กรดไหลย้อน
- ปวดศีรษะ
- อ่อนเพลีย
- นอนไม่หลับ
แหล่งข้อมูล:
- Lopinavir-Ritonavir Tablet. https://www.webmd.com/drugs/2/drug-19938-542/lopinavir-ritonavir-oral/lopinavir-ritonavir-oral/details [2020, Jun 13].
- Lopinavir and ritonavir (Kaletra): Potential Covid-19 drug. https://www.medicinenet.com/lopinavir_and_ritonavir/article.htm#what_are_the_side_effects_of_lopinavir_and_ritonavir [2020, Jun 13].
- Lopinavir and Ritonavir. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a602015.html [2020, Jun 13].
