ซ้ายก็ได้ ขวาก็ดี
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 22 มกราคม 2563
- Tweet
งานวิจัยในปัจจุบันระบุว่า คนเราจะได้กลิ่นทางจมูกซึ่งส่งสัญญาณไปทางเส้นประสาทไปยังสมองส่วนที่เรียกว่า ออลแฟกทอรีบัลบ์ (Olfactory bulbs) ดังนั้น คนที่ขาดออลแฟกทอรีบัลบ์ซึ่งเป็นศูนย์รับความรู้สึกเกี่ยวกับกลิ่นที่อยู่ด้านหน้าสุดของสมองส่วนหน้า จะไม่สามารถรับรู้กลิ่นได้ (Anosmia)
อย่างไรก็ดี จากงานวิจัยของ Prof Noam Sobel จาก Weizmann Institute of Science ในอิสราเอล ได้เปิดเผยใน Journal Neuron ได้แสดงให้เห็นว่า คนสามารถรับรู้กลิ่นได้ปกติแม้ว่าจะขาดออลแฟกทอรีบัลบ์ โดยเฉพาะในผู้หญิงที่ถนัดซ้าย ซึ่งปัจจุบันพบว่ามีมากกว่าร้อยละ 4 ของหญิงที่ถนัดซ้าย ในขณะที่ยังไม่เคยพบกรณีเช่นนี้ในผู้ชาย
สำหรับสาเหตุที่เป็นเช่นนั้น Prof Noam Sobel นักวิจัยคาดว่า น่าจะเป็นการปรับตัวของสมอง กล่าวคือ หากเด็กเกิดมาโดยไม่มีออลแฟกทอรีบัลบ์ ก็อาจมีสมองส่วนอื่นที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการรับรู้กลิ่น ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าทึ่งมาก
เช่นเดียวกับ Prof Matthew Cobb นักวิจัยจาก The University of Manchester ผู้เขียนหนังสือเรื่อง Smell: A Very Short Introduction ที่กล่าวว่า สมองเป็นอะไรที่ยืดหยุ่นได้มากและอาจมีบางส่วนที่มาทำหน้าที่แทนออลแฟกทอรีบัลบ์ที่ขาดไปตัวอย่างเช่น ผู้ชายที่พบใน Marseille ที่มีสมองเยื่อหุ้มสมอง (Cortex) เกี่ยวกับปัญญาถูกดกดทับจนเป็นเซลล์สีเงินเล็กๆ แต่เขาก็ยังมีปัญญาในระดับปานกลางและสามารถทำงานเป็นข้าราชการได้
ธรรมชาติของการใช้มือแบ่งออกได้เป็น 4 ลักษณะ ได้แก่
- Right-handedness - การถนัดมือขวาซึ่งเป็นสิ่งที่เราพบกันประจำโดยมีประชากรประมาณร้อยละ 90 ที่ถนัดขวา
- Left handedness - การถนัดมือซ้ายซึ่งมีประมาณร้อยละ 10
- Cross-dominance or mixed-handedness - ถนัดสองข้างแบบผสม เป็นคนที่ถนัดใช้มือซ้ายหรือขวาทำงานหนึ่ง แต่งานอีกอย่างหนึ่งจะถนัดใช้มืออีกข้าง มีประมาณร้อยละ 1
- Ambidexterity - เป็นคนที่ถนัดการใช้มือทั้งสองข้างจริงๆ ทำทุกอย่างได้ด้วยมือซ้ายหรือมือขวา ซึ่งเป็นประเภทที่หาได้ยาก
นักวิจัยได้เปิดเผยถึงสาเหตุที่จะทำให้คนถนัดมือไหนว่ามีอยู่หลายปัจจัย แต่เชื่อว่าสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างการตั้งครรภ์นั้นน่าจะเป็นปัจจัยสำคัญ ทั้งนี้ ตัวอย่างของปัจจัยต่างๆ เช่น
- พันธุศาสตร์ (Epigenetic) – จากการศึกษาพบว่า พันธุกรรมมีผลต่อการความถนัดของมือประมาณร้อยละ 25 ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 75 เป็นเรื่องของปัจจัยสภาพแวดล้อม เช่น หากพ่อแม่เป็นคนที่ถนัดซ้าย ลูกก็จะมีโอกาสถนัดซ้ายประมาณร้อยละ 26
- การทรงตัวของทารกในครรภ์ก่อนคลอด (Prenatal vestibular asymmetry) – ในไตรมาสสุดท้ายของการตั้งครรภ์มีผลต่อพัฒนาการของการใช้มือ
- การอัลตราซาวด์ (Ultrasound) - อาจมีผลต่อสมองของทารกในครรภ์ โดยแม่ที่มีการอัลตราซาวด์บ่อย ลูกมักเกิดมาถนัดซ้าย
- สุขภาพ – เด็กที่มีน้ำหนักแรกเกิดต่ำหรือมีอาการแทรกซ้อนตอนคลอดมักเป็นคนถนัดซ้าย เช่น เด็กออทิสซึ่ม เด็กสมองพิการ
แหล่งข้อมูล:
- Left-handed women's quirk over sense of smell. https://www.bbc.com/news/health-50315440 [2020, January 21].
- Handedness. https://en.wikipedia.org/wiki/Handedness [2020, January 21].
- At last, the benefits of being left-handed are confirmed. https://www.theguardian.com/science/shortcuts/2019/sep/05/at-last-the-benefits-of-being-left-handed-are-confirmed [2020, January 21].
