ค่านี้มีความหมาย (ตอนที่ 2 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 19 มิถุนายน 2564
- Tweet
- ความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด (arterial oxygen saturation = SpO2) กรณีมีค่า SpO2 สูง อวัยวะต่างๆ ของร่างกายจะสามารถนำออกซิเจนในเลือดไปใช้ได้อย่างเพียงพอต่อความต้องการ แต่ถ้าค่า SpO2 ต่ำ อวัยวะต่างๆ ก็จะได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอและจะมีผลต่อระบบการทำงานของร่างกาย ซึ่งในคนปกติค่านี้จะอยู่ที่ระดับ 95% -100% กรณีอยู่ที่ 92% จะถือว่ามีภาวะพร่องออกซิเจน (hypoxemia) ซึ่งทำให้มีออกซิเจนไม่พอไปหล่อเลี้ยงเซลล์ในร่างกาย
- อัตราการเต้นของหัวใจ (Pulse Rate = PR) ในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุอัตราการเต้นของชีพจรจะอยู่ระหว่าง 60-100 ครั้ง/นาที (เฉลี่ย 80 ครั้ง/นาที)
- ค่าการไหลเวียนของเลือดในบริเวณนั้นๆ (Perfusion Index = PI) ซึ่งมีค่าได้ตั้งแต่ 0.02% - 20%
ทั้งนี้ ผลลัพธ์ที่ได้จะเที่ยงตรงหรือไม่นั้น นอกจากจะขึ้นอยู่กับคุณภาพของเครื่องแล้วยังมีปัจจัยหลายอย่างที่เป็นตัวแปรทำให้ค่าเปลี่ยนแปลงได้ด้วย เช่น
- การไหลเวียนของเลือด
- การเคลื่อนไหวขณะวัด
- ระดับอุณหภูมิของผิว
- ความหนาของผิว
- การทาเล็บ (nail polish)
- ระดับสีผิว (skin pigmentation) โดยผิวคล้ำอาจให้ผลที่บิดเบือนไปบ้าง
ดังนั้น ขณะที่ทำการวัดควรปฏิบัติดังนี้
- ให้มืออุ่น ผ่อนคลาย
- วางนิ้วในระดับที่อยู่ใต้หัวใจและไม่ขยับเขยื้อนขณะที่ทำการวัด
- ควรรอสักเล็กน้อยเพื่อให้เครื่องแสดงค่าที่แน่นอนไม่เปลี่ยนแปลง
- บันทึกค่าที่ได้เพื่อทำเป็นประวัติเพราะค่าที่เพิ่มขึ้นหรือลดลงอาจมีความหมายต่อการรักษา
ส่วนการดูแลตัวเองที่บ้าน ควรทำการวัดระดับออกซิเจนเป็นระยะๆ หากเกิดอาการดังต่อไปนี้
- ใบหน้า ริมฝีปาก หรือเล็บมีสีคล้ำ (bluish coloring)
- หายใจลำบาก หรือ ไอมากขึ้น
- ไม่สบายตัว
- เจ็บหน้าอกหรืออึดอัด
- อัตราการเต้นของหัวใจเร็ว
อย่างไรก็ดี ในบางกรณีผู้ป่วยที่มีระดับออกซิเจนต่ำก็อาจจะไม่แสงดอาการอะไรก็ได้
แหล่งข้อมูล:
- Pulse Oximetry. https://www.healthline.com/health/pulse-oximetry [2021, June 18].
- Pulse Oximeter Accuracy and Limitations: FDA Safety Communication. https://www.fda.gov/medical-devices/safety-communications/pulse-oximeter-accuracy-and-limitations-fda-safety-communication [2021, June 18].
