คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน มะเร็งตับชนิดเอชซีซีในเด็ก
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 12 มีนาคม 2566
- Tweet
คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน มะเร็งตับชนิดเอชซีซีในเด็ก
มะเร็งตับในเด็กทั่วโลก เกือบทั้งหมดเป็นคนละชนิดกับในผู้ใหญ่ คือ เกือบทั้งหมด เป็นชนิดเซลล์ตัวอ่อนที่เรียกว่า Hepatoblastoma ส่วนน้อยมากเป็นชนิดย่อยอื่นๆที่คล้ายในผู้ใหญ่, โดยในผู้ใหญ่ทั่วโลกที่พบบ่อยที่สุดคือ ชนิด Hepatocellular carcinoma (ย่อว่า HCC/เอชซีซี), ซึ่งแพทย์ยังไม่ค่อยทราบถึงประสิทธิผลของการรักษามะเร็งตับ HCC ในเด็กที่การรักษาหลัก คือ การผ่าตัดร่วมกับยาเคมีบำบัด
คณะแพทย์โรคมะเร็งเด็กจากหลายโรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา นำโดยศัลยแพทย์มะเร็งเด็ก นพ. Scott S. Short จาก Division of Pediatric Surgery, Primary Children's Hospital, University of Utah, Salt Lake City,ยูทา สหรัฐอเมริกา
จึงร่วมกันศึกษาเพื่อให้ทราบทราบว่า ชนิดย่อยต่างๆของมะเร็งตับในเด็กที่คล้ายในผู้ใหญ่ มีผลต่ออัตราตายและอัตรากลับเป็นซ้ำของโรคหลังรักษาหรือไม่ และได้เผยแพร่ผลการศึกษาในวารสารการแพทย์ด้านโรคมะเร็งของสหรัฐฯ ชื่อ Cancer ฉบับ 15 กรกฎาคม 2522
การศึกษานี้ ศึกษาในผู้ป่วยเด็กมะเร็งตับ HCC ทั้งหมด 262 ราย, 42% เป็นชนิดc HCC (ชนิด ทั่วไปในผู้ใหญ่, อาจร่วมเซลล์ตับมีการอักเสบหรือไม่ก็ได้), 45% เป็นชนิดย่อย Fibrolamellar carcinoma/FLC, และ 12% เป็นชนิด Hepatoblastoma with HCC features/HB-HCC, ผลการศึกษาพบว่า
- การลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองพบได้สูงกว่าในมะเร็งกลุ่ม FLC
- มะเร็งชนิด cHCC มักมาพบแพทย์ด้วยโรคระยะที่รุนแรงกว่า
- ปัจจัยที่มีผลต่ออัตราตายที่สูงขึ้นอย่างสำคัญทางสถิติ คือ
- เป็นมะเร็งชนิดย่อย cHCC, p= 0.038
- มีค่ามะเร็งในเลือด α-fetoprotein สูงกว่าค่าปกติ, p=0.014
- เซลล์มะเร็งเกิดในตับหลายจุด, p <0.001
- มีระยะโรคที่สูงโดยเฉพาะระยะที่4, p<0.001
- การวิเคราะห์พหุตัวแปร พบว่า อัตราตายจะสูงกว่าอย่างสำคัญทางสถิติ ในกรณี
- เป็นชนิด cHCC จะสูงกว่าชนิดFLC, p=0.004
- ไม่สามารถผ่าตัดก้อนมะเร็งออกได้, p<0.001
- และ ระยะเวลาปลอดโรคฯที่นานกว่า จะมีอัตราตายจากโรคฯน้อยกว่า
คณะผู้ศึกษาสรุปว่า ในมะเร็งตับในเด็กกลุ่ม HCC, ชนิดย่อยของเซลล์มะเร็งมีผลต่อประสิทธิผลของการรักษา ดังนั้น เพื่อประสิทธิผลของการรักษา แพทย์จึงควรต้องนำชนิดย่อยของเซลล์มะเร็งมาเป็นอีกปัจจัยสำคัญในการพิจารณาวิธีรักษาผู้ป่วย
บรรณานุกรม
- Cancer 2022; 128 (14): 2786-2795. (abstract). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35561331/ [2023,Feb20]
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์