คุมได้ตามใจอยาก (ตอนที่ 4)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 29 มีนาคม 2563
  • Tweet
คุมได้ตามใจอยาก-4

      

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combination pills) ประกอบด้วยฮอร์โมนสังเคราะห์เอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสติน (Progestin) จะทำงานใน 2 ด้าน กล่าวคือ อย่างแรกป้องกันร่างกายจากการตกไข่ (Ovulating) ในแต่ละเดือน อย่างที่สองคือ ทำให้ของเหลวในช่องคลอดเหนียวตัวขึ้น และช่วยให้เยื่อบุโพรงมดลูกเปลี่ยนแปลงจนอสุจิผ่านเข้าไปปฏิสนธิยากขึ้น

มีการประเมินว่า ผู้หญิงร้อยละ 9 ที่กินยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมจะตั้งครรภ์ในปีแรกของการใช้ยา แต่เมื่อมีการใช้ยาได้ถูกวิธีแล้ว อัตราการตั้งครรภ์ได้ลดลงเหลือน้อยกว่าร้อยละ 1

และแม้ว่ายาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมจะไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงในการพิการแต่กำเนิด (Birth defects) แต่ก็ควรหยุดใช้ยาทันทีหากสงสัยว่ามีการตั้งครรภ์

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมสามารถแยกย่อยได้อีกหลายชนิด ได้แก่

  • Monophasic pills: เป็นยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีขนาดของฮอร์โมนคงที่เท่ากันทุกเม็ด มีรอบการใช้ 1 เดือน โดยในระหว่างสัปดาห์สุดท้ายจะเป็นยาที่ไม่ออกฤทธิ์และทำให้ประจำเดือนมาได้
  • Multiphasic pills: เป็นยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนไม่เท่ากันทุกเม็ด มีรอบการใช้ 1 เดือน ให้ระดับฮอร์โมนที่ต่างกันไป โดยในระหว่างสัปดาห์สุดท้ายจะเป็นยาที่ไม่ออกฤทธิ์และทำให้ประจำเดือนมาได้
  • Extended-cycle pills: เป็นยาเม็ดคุมกำเนิดที่กินอย่างต่อเนื่อง 13 สัปดาห์ โดยเป็นยาที่ออกฤทธิ์ 12 สัปดาห์ และไม่ออกฤทธิ์ 1 สัปดาห์ เพื่อให้ประจำเดือนมาได้ ดังนั้นผู้ใช้ยานี้จะมีประจำเดือนเพียงปีละ 3-4 ครั้ง

ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมมีการบรรจุในหลายรูปแบบ เช่น 21 วัน 24 วัน 28 วัน หรืออาจถึง 91 วัน โดยกินยาวันละครั้งในเวลาเดียวกันทุกวัน

โดยหลังจากการเลิกกินยาเม็ดคุมกำเนิดก็สามารถตั้งครรภ์ได้ทันที นอกจากการช่วยคุมกำเนิดแล้ว ยาเม็ดคุมกำเนิดยังมีผลข้างเคียงที่มีประโยชน์ซึ่งได้แก่

  • ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งรังไข่และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrial cancers ectopic pregnancy) ถุงน้ำรังไข่ (Ovarian cysts) และโรคทางเต้านมที่ไม่ใช่มะเร็ง (Benign Breast Disease)
  • ช่วยไม่ให้เกิดสิว
  • ลดอาการปวดประจำเดือนที่รุนแรง (Dysmenorrhea)
  • ลดการผลิตแอนโดรเจน (Androgen) ที่มีสาเหตุจากภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (Polycystic ovary syndrome)

แหล่งข้อมูล:

  1. Birth Control Pills: Are They Right for You? https://www.healthline.com/health/birth-control-pills [2020, March 28].
  2. Combination birth control pills. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/combination-birth-control-pills/about/pac-20385282 [2020, March 28].