คุมได้ตามใจอยาก (ตอนที่ 15)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 13 เมษายน 2563
- Tweet
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency Contraception Pill / ECP / Morning After pill) สามารถใช้ภายหลังการมีเพศสัมพันธ์ที่ขาดการคุมกำเนิด กรณีลืมกินยาคุมกำเนิด กรณีถุงยางอนามัยฉีกขาด หรือ กรณีผู้หญิงถูกข่มขืน โดยสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้หากกินยาภายใน 5 วันหลังการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้คุม ยิ่งได้รับยาเร็วเท่าไรก็ยิ่งป้องกันการตั้งครรภ์ได้มากขึ้นเท่านั้น โดยถ้ากินยาภายใน 3 วันหลังการมีเพศสัมพันธ์ จะป้องกันการตั้งครรภ์ได้ร้อยละ 85
การใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจทำให้ประจำเดือนมาช้าไป 1 สัปดาห์ หากประจำเดือนยังไม่มาภายใน 3-4 สัปดาห์ให้ทำการทดสอบการตั้งครรภ์
กรณีที่กินยาแล้วอาเจียนภายใน 3 ชั่วโมง หรือมีเลือดออกนานเกินสัปดาห์หรือปวดท้องน้อยอย่างรุนแรง 3-5 สัปดาห์หลังการกินยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ให้รีบไปพบแพทย์เพราะอาจเกิดการแท้งหรือมีการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ (Ectopic pregnancy) โดยเฉพาะที่บริเวณท่อนำไข่ (Fallopian tube)
อย่างไรก็ดี ไม่แนะนำให้ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเป็นประจำ เพราะอาจป้องกันการตั้งครรภ์ไม่ได้ และไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ด้วย นอกจากนี้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจใช้ไม่ได้ผลกับ
- ผู้ที่แพ้ส่วนประกอบในตัวยา
- ผู้ที่ใช้ยาที่มีปฏิกิริยากับยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน เช่น ยากลุ่ม Barbiturates หรือ สมุนไพร St. John's wort
- ผู้ที่เป็นโรคอ้วน (น้ำหนักมากกว่า 70 กก.)
ผลข้างเคียงของการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
- คลื่นไส้หรืออาเจียน
- เวียนศีรษะ
- อ่อนเพลีย
- ปวดศีรษะ
- เจ็บเต้านม
- เลือดออกหรือประจำเดือนมามาก
- ปวดท้องน้อย
แหล่งข้อมูล:
- 9 types of contraception you can use to prevent pregnancy. https://www.health.qld.gov.au/news-events/news/types-contraception-women-condoms-pill-iud-ring-implant-injection-diaphragm [2020, April 12].
- Morning-after pill. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/morning-after-pill/about/pac-20394730[2020, April 12].
- Emergency Contraceptive Pill. https://www.familyplanning.org.nz/advice/contraception/emergency-contraceptive-pill [2020, April 12].
