คิดใหม่ ตอน สู้เต็มที่เพื่อแสดงความกตัญญู กับ การรักษาระยะสุดท้าย
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 10 สิงหาคม 2564
- Tweet
การเจ็บป่วยเป็นธรรมดาของชีวิต และการดูแลพ่อ แม่ คนที่เรารักเป็นสิ่งที่ทุกคนควรปฏิบัติติอย่างยิ่ง และเมื่อพ่อ แม่เจ็บป่วยรุนแรง ลูกๆ ทุกคนก็ต้องพยายามให้การรักษาพ่อ แม่อย่างดีที่สุดเท่าที่กำลังตนเองจะทำได้ ในบางครั้งอาการของพ่อ แม่นั้นรุนแรงมาก รุนแรงเกินกว่าที่แพทย์จะให้การรักษาแล้วหายได้ ผลการรักษา คือ เจ้าหญิงนิทรา หรือไม่ก็เสียชีวิต การรักษาที่ลูกๆ ต้องตัดสินใจเมื่อแพทย์ขอทราบแนวทางการรักษาที่ทางครอบครัวต้องการ ซึ่งการตัดสินใจครั้งใหญ่นี้ไม่ง่ายเลย ยากมากๆ เรามาช่วยกันคิดใหม่ คิดทบทวนกันดีกว่า
1. การตัดสินใจว่าจะให้แพทย์รักษาอย่างเต็มที่ หรือรักษาระยะสุดท้าย ก็น่าจะขึ้นกับความเข้าใจของครอบครัว การยอมรับความเป็นจริง ความพร้อมของครอบครัว และที่สำคัญ คือ เป้าหมายของครอบครัว ของผู้ป่วย คือ อะไร
2. การตัดสินใจหรือการแสดงความประสงค์ของผู้ป่วยตั้งแต่ก่อนเจ็บป่วย หรือช่วงเวลาที่ผู้ป่วยตัดสินใจได้ด้วยตนเอง มีความรู้สึกตัว ระดับสติสัมปชัญญะเป็นปกติ สิ่งนี้สำคัญที่สุด และลูก หลานควรยึดตามการตัดสินใจของผู้ป่วยเป็นหลัก
3. การเข้าใจว่าคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยและครอบครัว คือ อะไร ตรงนี้ผมใช้คำว่าของผู้ป่วยและครอบครัว เพราะการมองประเด็นนี้ ก็คงเป็นครอบครัวคิดและประเมินว่า คุณภาพชีวิตที่ต้องการนั้นเป็นอย่างไร แล้วก็คงไม่มีใครบอกได้ด้วยว่า แบบไหนดี แบบไหนเหมาะสม แบบไหนคือที่ครอบครัว และ/หรือผู้ป่วยต้องการ ก็ต้องเป็นความประสงค์ของผู้ป่วย และครอบครัว
4. ความพร้อมก็เป็นเรื่องที่สำคัญมากๆ ครับ บางครั้งครอบครัวต้องการแบบหนึ่ง แต่ถ้าความพร้อมของครอบครัว และของอาการของผู้ป่วยไม่พร้อมที่จะทำให้ครอบครัวสามารถเลือกได้ ก็คงต้องยอมรับตามนั้น โดยเฉพาะความพร้อมด้านการดูแลระยะยาว กรณีเป็นเจ้าหญิงนิทรา
5. การดูแลระยะยาวกรณีผู้ป่วยมีสภาพเป็นเจ้าหญิงนิทรา ต้องมีผู้ดูแลตลอดเวลา ต้องมีอุปกรณ์ทางการแพทย์ ความพร้อมของครอบครัวทั้งด้านกำลังคนที่ดูแล ค่าใช้จ่ายด้านต่างๆ เรื่องนี้มีรายละเอียดมาก แล้วก็เป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก
6. ความกตัญญูกับการตัดสินใจรักษาผู้ป่วยอย่างไร ส่วนตัวผมนั้นเห็นว่าไม่ควรนำมาผูกกัน ดังนั้นอย่ารู้สึกผิด ถ้าท่านตัดสินใจอย่างไร อย่ารู้สึกผิดว่าไม่กตัญญู
การดูแลระยะสุดท้ายนั้นเป็นเรื่องใหม่ที่สังคมต้องเรียนรู้ และทำความเข้าใจอย่างท่องแท้ ดังนั้นเราต้องมาคิดใหม่ และคิดทบทวนเรื่องนี้กันครับ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา