ควอดริเดอร์ม (Quadriderm)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 9 พฤษภาคม 2560
- Tweet
- บทนำ
- ควอดริเดอร์มมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมทายาควรทำอย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้ควอดริเดอร์มอย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษาควอดริเดอร์มอย่างไร?
- ควอดริเดอร์มมีชื่ออื่นอีกไหม?ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ยาเบต้าเมทาโซน (Betamethasone)
- กลูโคคอร์ติคอยด์ (Glucocorticoid)
- เจนตามัยซิน (Gentamicin)
- โทลนาฟเตท (Tolnaftate)
- ไอโอโดคลอร์ไฮดรอกซีควิน (Iodochlorhydroxyquin)
บทนำ
ยาควอดริเดอร์ม(Quadriderm) เป็นยาชื่อการค้าของยาทาผิวหนังภายนอก มีฤทธิ์บำบัดการอักเสบ และต่อต้านการติดเชื้อราและเชื้อแบคทีเรียในบริเวณผิวหนัง มีรูปแบบเภสัชภัณฑ์เป็นยาครีม โดยมีองค์ประกอบที่เป็นตัวยาสำคัญ 4 ชนิด คือยา
- Betamethasone valerate 0.05%
- Gentamicin sulfate 0.1%
- Tolnaftate 1%
- Iodochlorhydroxyquin 1%
ก. Betamethasone: เป็นยาในกลุ่มยา Glucocorticoid steroid มีคุณสมบัติต้านการอักเสบ บรรเทาอาการคัน และกดภูมิคุ้มกัน(ภูมิคุ้มกันต้านทานโรค)ของร่างกาย สามารถใช้ยานี้ร่วมกับยาปฏิชีวนะเพื่อต่อต้านเชื้อราและเชื้อแบคทีเรียได้ แต่ห้ามใช้ยา Betamethasone ที่เป็นสูตรตำรับยาเดี่ยวในการทาผิวหนังเพื่อบำบัดการอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราเพราะยิ่งทำให้อาการของโรครุนแรงและมีการแพร่กระจายตามผิวหนังได้เป็นวงกว้างมากยิ่งขึ้น
ข. Gentamicin: เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์(Aminoglycoside)มีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับแบคทีเรียชนิดแกรมลบ ถูกนำมาประกอบในสูตรตำรับของยาควอดริเดอร์มเพื่อป้องกันการเจริญเติบโตและการแพร่กระจายของแบคทีเรียบนผิวหนัง ส่งผลให้อาการอักเสบและติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนังหายเร็วขึ้น
ค. Tolnaftate: เป็นสารเคมีสังเคราะห์ประเภทไทโอคาร์บาเมท (Thiocarbamate) มีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อราที่ผิวหนัง เช่นเชื้อ Epidermophyton, Microsporum, Trichophyton และ Malassezia furfur แต่ไม่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราชนิด Candida การใช้ยา Tolnaftate เพียงอย่างเดียวก็เพียงพอต่อการต้านเชื้อราที่ตอบสนองกับยานี้อยู่แล้ว การใช้ยานี้ร่วมกับยา Gentamicin และ Betamethasone จะเกิดฤทธิ์สนับสนุนการรักษาอาการติดเชื้อรา-แบคทีเรีย และลดการอักเสบของผิวหนังได้มากยิ่งขึ้น
ง. Iodochlorhydroxyquin: เป็นสารเคมีกลุ่มไฮดรอกซีควิโนลีน(Hydroxyquinolines)ที่มีฤทธิ์ต้าน เชื้อรา แบคทีเรีย เชื้อโปรโตซัว (Protozoa) และเชื้อไวรัส หากร่างกายได้รับยานี้เป็นปริมาณมากๆอาจทำให้เกิดพิษต่อระบบประสาทได้ อาจกล่าวได้ว่าประโยชน์ของ Iodochlorhydroxyquin ในสูตรตำรับมีวัตถุประ สงค์ช่วยต่อต้านกลุ่มเชื้อโรคได้กว้างขวางและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น
หากมองในภาพรวม เราจะพบว่า ยาควอดริเดอร์มเป็นยาครีมทาภายนอกที่มีฤทธิ์เบ็ดเสร็จ ใช้รักษาอาการอักเสบของผิวหนัง และป้องกันมิให้เกิดการติดเชื้อโรคไม่ว่าจะเป็นเชื้อราหรือแบคทีเรียก็ตาม
ยังมีข้อจำกัดและข้อควรระวังบางประการ ที่ควรทราบเพื่อใช้เป็นแนวทางการบริหารยา/ใช้ยาควอดริเดอร์ม ดังนี้ เช่น
- ห้ามใช้เป็นยานี้ทารักษาผิวหนังที่มีสาเหตุจากเชื้อไวรัส เช่น งูสวัด อีสุกอีใส หัด เริม ด้วยองค์ประกอบของสเตียรอยด์อย่างยา Betamethasone ที่มีในสูตร ตำรับ จะทำให้อาการของการติดเชื้อไวรัสทวีความรุนแรงและแพร่กระจายได้ มากยิ่งขึ้น
- ห้ามรับประทานหรือใช้ยาควอดริเดอร์ม ป้ายตา ป้ายปาก/ในปาก ป้ายในโพรงจมูก ด้วยยาควอดริเดอร์มเป็นยาทาภายนอก การใช้ยาผิดวิธี นอกจากจะไม่ทำให้อาการป่วยทุเลาลงแล้ว ยังจะก่อให้เกิดผลข้างเคียงจากยานี้ต่อตัวผู้ป่วยเอง
- ห้ามใช้ยานี้กับสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เด็ก โดยไม่มีคำสั่งจากแพทย์
- ขนาดและระยะเวลาการใช้ยานี้ ต้องเป็นไปตามคำสั่งแพทย์ การใช้ยานี้เป็นปริมาณมากและเป็นระยะเวลานานเกินความจำเป็น จะก่อให้เกิดผลเสีย/ผลข้างเคียงจากยาที่รุนแรงตามมา ด้วยยา Betamethasone อาจถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายจนเป็นเหตุให้เกิดภาวะมียา Corticosteroids ในร่างกายมีมากเกินไปจนเกิดฤทธิ์กดการทำงานของต่อมหมวกไต จนเป็นเหตุให้เกิดโรคคุชชิง (Cushing disease) ตามมา นอกจากนี้ยังสามารถทำให้ร่างกายติดเชื้อโรคชนิดอื่นๆที่ไม่ได้ตอบสนองต่อตัวยาในสูตรตำรับของยาควอดริเดอร์มได้อีกด้วย
ภาวะอักเสบหรือการเกิดโรคผิวหนัง (Skin disorder) ควรต้องได้รับการดูแลในลักษณะเชิงป้องกันมิให้เกิดโรค การใช้ ยาควอดริเดอร์ม เป็นเรื่องของปลายเหตุและมีขั้นตอนที่ยุ่งยากมากกว่า อย่างไรก็ตาม ก่อนการใช้ยาควอดริเดอร์ม ทารักษาผิวหนังทุกครั้ง ควรศึกษารายละเอียดการใช้อย่างถูกต้อง โดยสอบถามได้จาก แพทย์ผู้สั่งยา เภสัชกร รวมถึงศึกษาจากเอกสารกำกับยาที่แนบมากับตัวผลิตภัณฑ์
ควอดริเดอร์มมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?
ยาควอดริเดอร์มมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น
- รักษาอาการอักเสบ รวมถึงบำบัดและป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อรา ของผิวหนัง
ควอดริเดอร์มมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
อาจกล่าวถึงกลไกการออกฤทธิ์ของยาควอดริเดอร์มในภาพกว้างได้ดังนี้ เช่น
- Betamethasone: จะลดอาการอักเสบ อาการแพ้ อาการคัน ทางผิวหนังและทำให้ผิวหนังฟื้นสภาพเป็นปกติได้อย่างรวดเร็ว
- Gentamicin: จะช่วยระงับการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุหนึ่งของการอักเสบ ทำให้ผิวหนังหายเร็วขึ้น
- Tolnaftate: จะช่วยระงับการเจริญเติบโตของเชื้อรา ป้องกันมิให้เกิดการแพร่กระจายหรือลุกลามของเชื้อรา และสนับสนุนการรักษาของยา Gentamicin และ Betamethasone
- Iodochlorhydroxyquin: สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคต่างๆ โดยตัวยาจะมีการออกฤทธิ์กว้างขวาง สามารถยับยั้งและต่อต้าน เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา และเชื้อปรสิต
ด้วยกลไกดังที่กล่าวมาทั้งหมด จึงทำให้ยาควอดริเดอร์มมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและป้องกันการติดเชื้อทางผิวหนังได้ตามสรรพคุณ
ควอดริเดอร์มมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
ยาควอดริเดอร์มมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น
- ยาครีมใช้ทาผิวหนัง ที่มีส่วนประกอบของตัวยาสำคัญ 4 รายการ คือ Betamethasone valerate 0.05% + Gentamicin sulfate 0.1% +Tolnaftate 1% + Iodochlorhydroxyquin 1%
ควอดริเดอร์มมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?
ยาควอดริเดอร์ม มีขนาดการบริหารยา/ใช้ยา เช่น
- ผู้ใหญ่: ทายาบริเวณผิวหนังอักเสบเพียงบางๆ วันละ 2–3 ครั้ง ตามคำสั่งแพทย์
- เด็ก: การใช้ยานี้กับเด็ก ต้องอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น
อนึ่ง:
- ระยะเวลาของการใช้ยานี้ ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยแพทย์จะประเมินจากการตอบสนองของรอยโรคที่ผิวหนังผู้ป่วย เช่น การติดเชื้อราที่เท้า(Tinea pedis) อาจต้องใช้ยานี้นาน 2–4 สัปดาห์ เป็นต้น
- หลังทายานี้ ไม่จำเป็นต้องใช้ผ้าพันแผลปิดคลุมผิวหนังบริเวณที่ทายา นอกจากจะมีคำสั่งแพทย์/พยาบาล
- ห้ามนำยานี้ไปรักษาโรคผิวหนังที่มีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัส เช่น เริม งูสวัด อีสุกอีใส เป็นต้น
- กรณีที่ใช้ยานี้ตามคำสั่งแพทย์แล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือกลับแย่ลง ให้ผู้ป่วยรีบกลับมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาล ไม่ต้องรอถึงวันแพทย์นัด เพื่อแพทย์พิจารณาปรับแนวทางการรักษา
*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่ เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาควอดริเดอร์ม ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
- มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคหัด อีสุกอีใส งูสวัด เริม รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาควอดริเดอร์มอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
หากลืมทายาควรทำอย่างไร?
หากลืมทายาวอดริเดอร์ม สามารถทายานี้ทันทีที่นึกขึ้นได้ หากเวลาใกล้เคียงกับการทายาในครั้งถัดไป ให้ทายานี้ในขนาดปกติ โดยไม่ต้องปรับขนาดการใช้ยานี้เป็น 2เท่า
อย่างไรก็ดี การใช้ยาทาวอดริเดอร์มอย่างมีประสิทธิผล ต้องใช้ตามขนาดและทายาตามเวลาที่แพทย์แนะนำเสมอ
ควอดริเดอร์มมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ด้วยในสูตรตำรับยาวอดริเดอร์ม มีตัวยาออกฤทธิ์สำคัญๆ ถึง 4 รายการยา และอาการข้างเคียง(ผลข้างเคียง)จากยานี้ ส่วนมากจะเกิดที่ผิวหนัง ซึ่งพอจะสรุปได้ดังนี้ เช่น ก่อให้เกิดอาการ แสบ คัน ระคายเคืองในบริเวณผิวหนังที่ทายา อาจทำให้ผิวที่สัมผัสยาเกิดมี ผิวแห้ง รูขุมขนอักเสบ ก่อให้เกิดขนขึ้นในบริเวณที่ใช้ยานี้ มีอาการพุพองของผิวหนังคล้ายสิวแตก สีผิวซีดจาง ผิวหนังที่สัมผัสยาเปื่อยยุ่ย ตลอดจนเกิดการติดเชื้อ(ที่ผิวหนัง)ชนิดที่ไม่ตอบสนองต่อยานี้
การใช้ยานี้ ตรงตามคำแนะนำของ แพทย์หรือเภสัชกร เป็นหนึ่งช่องทางที่ลดความเสี่ยงของการเกิดอาการข้างเคียงดังกล่าวได้
มีข้อควรระวังการใช้ควอดริเดอร์มอย่างไร?
มีข้อควรระวังการใช้ยาควอดริเดอร์ม เช่น
- ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
- ห้ามใช้ยากับสตรีมีครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร และเด็ก โดยไม่มีคำสั่ง จากแพทย์
- ห้ามปรับปริมาณยาที่ทาผิวหนังด้วยตนเอง
- ห้ามใช้ยาที่มีสภาพเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น สียาเปลี่ยนไป เนื้อยาเหลวเป็นน้ำ เป็นต้น
- ห้ามทายานี้ที่บริเวณ ตา อวัยวะเพศ รวมถึงในช่องคลอด ในโพรงจมูก และในช่องปาก
- ทายานี้ต่อเนื่องตรงตามขนาดและตรงเวลาในแต่ละวันตามคำสั่งแพทย์
- ก่อนใช้ยานี้ควรให้แพทย์ตรวจอาการที่ผิวหนัง เพื่อให้มั่นใจว่า ยานี้เหมาะสมต่ออาการของโรคผิวหนังที่เป็นอยู่
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร อย่างเคร่งครัด และมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามแพทย์นัดหมายทุกครั้ง
- ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
- ห้ามใช้ยาหมดอายุ
- ห้ามเก็บยาหมอดอายุ
***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาควอดริเดอร์มด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิด อาหารเสริมผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และสมุนไพร ต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ เมื่อมีการใช้ยาทุกครั้ง ควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองด้วยเช่นกัน
ควอดริเดอร์มมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
ยาควอดริเดอร์มเป็นยาทาภายนอก มีระยะเวลาของการใช้ยาเพียงไม่นาน ดังนั้นจึงยังไม่มีรายงานที่พบการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยารับประทานชนิดใดๆ
ควรเก็บรักษาควอดริเดอร์มอย่างไร?
ควรเก็บยาควอดริเดอร์ม ภายใต้อุณหภูมิ 2–30 องศาเซลเซียส(Celsius) ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์ และเก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น
ควอดริเดอร์มมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ยาควอดริเดอร์ม มียาชื่อการค้าอื่น และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น
| ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
|---|---|
| Dermaheu (เดอมาเฮอว) | Thai Nakorn Patana |
| Quadriderm (ควอดริเดอร์ม) | MSD |
บรรณานุกรม
- http://www.meppo.com/pdf/drugs/1459-QUADRIDERM-1321612536.pdf[2017,April22]
- http://www.mims.com/thailand/drug/info/quadriderm/[2017,April22]
- https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682799.html[2017,April22]
- https://www.drugs.com/cdi/gentamicin-cream.html[2017,April22]
- http://www.webmd.com/drugs/2/drug-61296/iodochlorhydroxyquin-topical/details[2017,April22]
- https://www.drugs.com/cdi/tolnaftate-cream.html[2017,April22]
- http://www.ndrugs.com/?s=betamethasone%20valerate/gentamicin%20sulphate/tolnaftate/iodochlorhydroxyquin[2017,April22]
- http://www.mims.com/thailand/drug/info/dermaheu[2017,April22]
- http://www.mims.com/thailand/company/info/thai%20nakorn%20patana[2017,April22]
