คดในข้อ งอในกระดูก (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 29 สิงหาคม 2562
- Tweet
นพ.ณรงค์ อภิกุลวณิช รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวถึงกรณีเด็กกระดูกสันหลังคดจากการแบกกระเป๋านักเรียนว่า เรื่องไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน เพราะความผิดปกติของกระดูกสันหลังไม่ได้มาจากการแบกหรือสะพายกระเป๋านักเรียนที่หนักอย่างเดียว แต่มาจากความผิดปกติของกระดูกด้วย
ซึ่งเรื่องนี้เคยมีการศึกษาพบว่า เด็กที่มีความผิดปกติของกระดูกสันหลัง หรือ กระดูกสันหลังคด จะเริ่มแสดงปรากฏชัดขึ้นเมื่อเป็นวัยรุ่น โดยการแบกหรือสะพายกระเป๋าหรือของหนักเป็นแค่ปัจจัยกระตุ้นส่วนหนึ่ง ทำให้เกิดอาการปวดเมื่อย บ่าไหล่ แต่ไม่ใช่สาเหตุของกระดูกสันหลังคดแน่นอน
นพ.ณรงค์ กล่าวว่า กระดูกสันหลังของวัยรุ่นอยู่ในช่วงของการเจริญเติบโตและยังไม่นิ่ง กระดูกยังมีการหมุนอยู่ แต่เมื่ออายุมากขึ้นกระดูกจะหยุดหมุน ดังนั้น ในช่วงเด็กหรือวัยรุ่น ไม่ควรแบกของหนักจนเกินไป เพราะหากกระดูกมีการเจริญเติบโตผิดปกติ แค่น้ำหนักกระเป๋า 2 กิโลกรัม กระดูกสันหลังก็สามารถคดได้แล้ว และยิ่งมีความผิดปกติของกระดูกอยู่แล้วก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้น
ทั้งนี้ สำหรับเด็กการใช้กระเป๋านักเรียนที่ดีที่สุด ควรเป็นกระเป๋าลาก เพราะไม่กระทบกระดูกสันหลัง ใช้แรงลากจูง ส่วนกระเป๋าเป้หากใช้ควรสะพายทั้ง 2 บ่า อย่าใช้แค่บ่าเดียวสะพาย เพราะจะไม่สมดุล โดยเป้ที่ดีต้องชิดติดหลัง เพื่อถ่ายเทน้ำหนักได้ดี ส่วนกระเป๋าแบบสะพายข้างไม่เหมาะ หากใส่ของหนักและไม่เกิดสมดุล ทั้งนี้ เด็กไม่ควรแบกหนังสือหนัก ควรมีการจัดตารางสอน และแบ่งเวลาเพื่อให้ใช้ทักษะชีวิตด้านอื่น
กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) เป็นความผิดปกติที่ทำให้กระดูกสันหลังมีรูปโค้งผิดไปจากปกติ โดยทั่วไปเมื่อมองด้านหน้ากระดูกสันหลังจะดูว่าเป็นแนวตรง แต่เมื่อมองด้านข้างแล้วจะมีความโค้งเล็กน้อย
ในขณะที่หลังค่อม (Kyphosis) เป็นลักษณะที่กระดูกสันหลังโค้งนูนไปข้างหน้า ส่วนภาวะหลังแอ่น (Lordosis) กระดูกสันหลังจะโค้งนูนไปข้างหลัง สำหรับผู้ที่มีภาวะกระดูกสันหลังคดจะมีลักษณะกระดูกสันหลังโค้งไปทางด้านข้างเป็นรูปตัว C หรือ รูปตัว S ซึ่งมีตั้งแต่ขนาด10-20 องศา (อย่างอ่อน) ขนาด 20-50 องศา (ปานกลาง) และ มากกว่า 50 องศา ขึ้นไป (รุนแรง)
กระดูกสันหลังคดมักเกิดในเด็กผู้หญิงและเป็นมากกว่าผู้ชาย 2 เท่า หรือเกิดในผู้หญิงประมาณร้อยละ 2 และเกิดในผู้ชายประมาณร้อยละ 0.5 เกิดได้ในทุกช่วงอายุ แต่พบได้มากในเด็กที่อายุมากกว่า 10 ปี ขึ้นไป กระดูกสันหลังคดเป็นโรคทางพันธุกรรม
- ถ้าเกิดในเด็กที่อายุน้อยกว่า 3 ปี จะเรียกว่า โรคกระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุในวัยทารก (Infantile idiopathic scoliosis)
- ถ้าเกิดในเด็กที่อายุ 3-10 ปี จะเรียกว่า โรคกระดูกสันหลังคดโดยไม่ทราบสาเหตุในวัยเด็ก (Juvenile idiopathic scoliosis)
- ถ้าเกิดในเด็กที่อายุมากกว่า 10 ปี (10-18 ปี) จะเรียกว่า โรคกระดูกสันหลังคดโดยไม่ทราบสาเหตุในวัยรุ่น (Adolescent)
แหล่งข้อมูล:
- หมอ ชี้ เด็กสันหลังคดไม่ได้เกิดจากกระเป๋าหนัก แต่กระดูกผิดปกติด้วย. https://mgronline.com/qol/detail/9620000072439 [2019, August 28].
- Scoliosis. https://www.medicinenet.com/scoliosis/article.htm#what_are_risk_factors_for_scoliosis [2019, August 28].
