ของเหลว/น้ำ (Body fluid) เลือด (Blood) น้ำเลือด (Plasma) น้ำเหลือง (Serum, Lymph) หนอง (Pus)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 26 ธันวาคม 2562
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
ของเหลว

ของเหลว/น้ำ (ในร่างกาย) หรือ Body fluid

ของเหลว/น้ำ (ในร่างกาย) หรือ Body fluid: คือ ของเหลวทุกชนิดที่มีอยู่ในร่างกาย ซึ่งรวมทั้ง

  • สิ่ง/สารคัดหลั่ง (Secretion)
  • สิ่งขับถ่าย (Excretion) เช่น ปัสสาวะ
  • เลือด
  • น้ำเหลือง และ
  • น้ำ (Water)

ทั้งนี้ส่วนประกอบของของเหลวในร่างกายส่วนใหญ่จะเป็นน้ำ ที่เหลือจะขึ้นกับแต่ละชนิดของๆเหลว เช่น เซลล์เม็ดเลือด, สารอาหาร, เกลือแร่ และสารเคมีต่างๆ, หรือน้ำเหลือง ในระบบน้ำเหลือง (Lymph fluid)

เลือด

เลือด: คือ ของเหลวในร่างกายชนิดหนึ่งที่ประกอบด้วยเซลล์

  • เม็ดเลือด ได้แก่ เม็ดเลือดแดง , เม็ดเลือดขาว, และเกล็ดเลือด
  • สาร/โปรตีนชนิดทำให้เลือดแข็งตัว (Fibrinogen)
  • ออกซิเจนในเลือดแดง
  • คาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดดำ
  • สารอาหาร
  • สารต่างๆ และ
  • น้ำ

ส่วนประกอบของเลือดทั้งหมด จะไหล เวียนหล่อเลี้ยงเซลล์ทุกชนิดทั่วร่างกาย

น้ำเลือด (Plasma หรือ Blood plasma)

น้ำเลือด (Plasma หรือ Blood plasma) : คือ ส่วนทั้งหมดของเลือดที่ไม่มีเม็ดเลือด ซึ่งได้แก่

  • น้ำเหลืองเลือด(Serum) และ
  • สารโปรตีนชนิดทำให้เลือดแข็งตัว

น้ำเหลือง

น้ำเหลือง จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง ของเหลวที่ไหลออกมาจากหลอดเลือดฝอย เข้าไปอยู่ในเนื้อเยื่อของร่างกาย แล้วไหลเข้าสู่หลอดน้ำเหลืองซึ่งจะส่งต่อไปยังหลอดเลือดดำ หรือหมายถึง ของเหลวสีเหลืองใสที่เยิ้มออกมาทางแผล

ทางการแพทย์ น้ำเหลืองมีได้ 2ชนิด คือ

ก. น้ำเหลืองเลือด/เซรุ่ม (Serum): เป็นส่วนของเลือดที่ไม่มีเม็ดเลือด และไม่มีสาร/โปรตีนที่ทำให้เลือดแข็งตัว ประกอบด้วย สารหลากหลายชนิด ที่สำคัญเช่น น้ำ, สารอาหารต่างๆ, เกลือแร่, สารภูมิต้านทาน (Antibody), สารก่อภูมิต้านทาน (Antigen), ฮอร์โมนต่างๆ, ยา, เชื้อโรค, และอื่นๆ

ข. น้ำเหลืองจากหลอดน้ำเหลือง (Lymph หรือ Lymph fluid): คือ ของเหลว ที่ไหลเวียนอยู่

  • ในน้ำหล่อเลี้ยงภายนอกเซลล์ ซึ่งหล่อเลี้ยงอยู่ระหว่างเซลล์ต่างๆ (Interstitial fluid)
  • ในท่อน้ำเหลือง และ
  • ในต่อมน้ำเหลือง

น้ำเหลืองชนิดนี้ประกอบด้วน น้ำ, ไขมันในปริมาณมาก, โปรตีน, เม็ดเลือดขาว, เซลล์ที่ตายแล้ว, แบคทีเรีย, เซลล์มะเร็ง (กรณีเป็นโรคมะเร็ง),

ซึ่งน้ำเหลืองจากหลอดน้ำเหลืองนี้ ในที่สุดจะเทเข้ารวมกับเลือดในหลอดเลือดดำใหญ่ในบริเวณลำคอ (Subclavian vein) กลายเป็นส่วนประกอบของเลือดดำ ซึ่งถ้าน้ำเหลืองชนิดนี้ไหลออกจากหลอดน้ำเหลือง จะไปคั่งอยู่ในช่องว่างระหว่างเซลล์ต่างๆ ก่อให้เกิดอาการบวม ที่เรียกว่า ‘บวมน้ำเหลือง’

หนอง หรือน้ำหนอง

หนอง หรือ น้ำหนอง: คนไทยหลายคนเรียก หนอง ว่า น้ำเหลือง ซึ่งความหมายของหนอง/น้ำหนอง จากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 คือ น้ำเลือดเสียกลาย เป็นสีขาวข้นที่คั่งอยู่ในแผลและฝี

ทางการแพทย์ หนอง/น้ำหนอง เป็นของเหลวที่ซึมออกจากเซลล์เมื่อเซลล์เกิดการอักเสบ (Exudate, สิ่งซึมเยิ้มข้น) โดยต้องเป็นการอักเสบชนิดติดเชื้อ จึงจะเรียกของเหลว นั้นว่า หนอง/น้ำหนอง ซึ่งมักมีกลิ่นเหม็น และอาจมีสีขาวขุ่น เหลือง ขาวเหลือง เขียว เทา น้ำตาล และอื่นๆ ทั้งนี้ขึ้นกับชนิดของเชื้อทั้งจากแบคทีเรียหรือเชื้อรา โดยหนองจะประ กอบด้วย น้ำ, เซลล์ที่ตายแล้ว, เชื้อโรค, และเซลล์เม็ดเลือดขาว

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Blood [2019,Dec7]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Body_fluid [2019,Dec7]
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Pus [2019,Dec7]
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Serum_(blood) [2019,Dec7]
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/Serum [2019,Dec7]
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Lymph [2019,Dec7]