การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 23 มกราคม 2561
- Tweet
เนื่องจากจะมีประชุมระดับนานาชาติเรื่อง การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ “Robotic Surgery-da Vinci System” ในเดือนพฤษภาคมนี้ที่ประเทศญี่ปุ่น เรามาทำความรู้จักกับการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์กันสักเล็กน้อย
การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ (Robotic Surgery / Robot-assisted surgery / Robotic-assisted laparoscopic surgery / Laparoscopic surgery with robotic assistance / Computer-assisted surgery) เป็นวิธีการผ่าตัดโดยใช้เครื่องมือที่เล็กมากติดกับแขนของหุ่นยนต์ โดยมีแพทย์คอยควบคุมการเคลื่อนไหวของแขนหุ่นยนต์ด้วยคอมพิวเตอร์ ช่วยให้แพทย์สามารถทำการผ่าตัดที่ซับซ้อนได้แม่นยำกว่า ซึ่งแพทย์จะ
- ผ่าตัดเปิดผิวหนังเล็กน้อยเพื่อสอดเครื่องมือเข้าสู่ร่างกาย
- ด้วยท่อบางๆ ที่มีกล้องส่อง (Endoscope) ติดอยู่ที่ปลายท่อเพื่อให้แพทย์สามารถเห็นภาพขยาย 3 มิติ (3-D images) ขณะทำการผ่าตัด
- แพทย์จะควบคุมหุ่นยนต์ให้ผ่าตัดด้วยการควบคุมผ่านทางคอมพิวเตอร์
การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์เป็นเทคนิคการผ่าตัดโดยวิธีการบาดเจ็บน้อย (Minimal invasive) แผลเล็กแต่แพทย์สามารถมองเห็นบริเวณที่ผ่าตัดได้ชัดเจน แต่อาจใช้เวลาในการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์นานกว่าการผ่าตัดทั่วไป ทั้งนี้เพราะต้องใช้เวลาในการติดตั้งเครื่องก่อน
ปัจจุบันเราสามารถใช้การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์กับการผ่าตัดอวัยวะในลักษณะดังต่อไปนี้
- การทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ (Coronary artery bypass)
- การตัดเนื้อร้ายจากบริเวณที่อ่อนไหวของร่างกาย เช่น หลอดเลือด เส้นประสาท เป็นต้น
- การตัดถุงน้ำดี (Gallbladder removal)
- การผ่าตัดเปลี่ยนสะโพก (Hip replacement)
- การผ่าตัดมดลูก (Hysterectomy)
- การตัดไต (Kidney removal)
- การเปลี่ยนไต (Kidney transplant)
- การผ่าตัดลิ้นหัวใจ (Mitral valve repair)
- การผ่าตัดกรวยไต (Pyeloplasty)
- การผ่าตัดเพื่อแก้ไขตีบของหูรูดไพโลเรอส (Pyloroplasty) ซึ่งเป็นช่องทางระหว่างกระเพาะอาหารและลำไส้
- การผ่าตัดต่อมลูกหมาก (Radical prostatectomy)
- การผ่าตัดผ่าตัดมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (Radical cystectomy)
- การทำหมันหญิง (Tubal ligation)
- การผ่าตัดลำไส้ใหญ่ (Colon and rectal)
- การรักษาโรคอ้วนด้วยวิธีการผ่าตัด (Bariatric surgery)
- การผ่าตัดหลอดอาหาร (Esophagectomy)
- การตัดตับอ่อน (Pancreatectomy)
แหล่งข้อมูล:
- Robotic surgery. https://medlineplus.gov/ency/article/007339.htm [2018, January 22].
- Robotic surgery. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/robotic-surgery/basics/definition/prc-20013988 [2018, January 22].
- Robot-assisted surgery. https://en.wikipedia.org/wiki/Robot-assisted_surgery [2018, January 22].