กลืนแร่แก้มะเร็ง (ตอนที่ 4)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 26 สิงหาคม 2563
- Tweet
วิธีการรักษา (ต่อ)
- การรักษาแบบจำเพาะเจาะจงต่อเซลล์มะเร็ง (Targeted therapies) โดยไม่ทำลายเซลล์ที่ดี ซึ่งวิธีนี้จะแนะนำให้ใช้กรณีที่มีการแพร่กระจายของมะเร็ง (Metastatic thyroid cancer) ไปยังส่วนอื่นของร่างกายและรักษาด้วยไอโอดีนรังสีไม่ได้ผล โดยยาหลัก 3 ชนิดที่ใช้ในการรักษามะเร็งไทรอยด์วิธีนี้ ได้แก่
o Cabozantinib
o Lenvatinib
o Sorafenib
- เคมีบำบัด (Chemotherapy) เป็นวิธีที่ไม่ค่อยใช้ในการรักษาโรคมะเร็งไทรอยด์ อย่างไรก็ดี อาจใช้ในกรณีที่รักษาโรคมะเร็งไทรอยด์ชนิดอะนาพลาสติกที่มีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่นของร่างกาย
- การรักษาด้วยไอโอดีนรังสี (Radioactive iodine treatment = RAI) เป็นการรักษาด้วยไอโอดีนรังสี เป็นวิธีที่มักแนะนำให้ใช้หลังการผ่าตัดเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่หลงเหลืออยู่และลดความเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำ ซึ่งต้องมีการเตรียมตัวก่อนการรักษาและการระวังตัวหลังการรักษา
ทั้งนี้ หลังการรักษาที่มีการตัดต่อมไทรอยด์ออก ร่างกายจะไม่สามารถผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ได้เหมือนปกติ แพทย์จึงต้องจ่ายยาทดแทนฮอร์โมนเพื่อป้องกันภาวะขาดไทรอยด์ (Underactive thyroid) ซึ่งจะทำให้ร่างกายมีอาการอ่อนเพลีย น้ำหนักตัวเพิ่ม และผิวแห้ง
นอกจากนี้ เนื่องจากต่อมพาราไทรอยด์ (Parathyroid glands) ที่ควบคุมระดับแคลเซียมในเลือดและอยู่ใกล้เคียงกับต่อมไทรอยด์อาจได้ผลกระทบระหว่างการผ่าตัด จะทำให้ระดับแคลเซียมลดลงชั่วคราว แพทย์จึงอาจให้อาหารเสริมแคลเซียมจนกว่าร่างกายจะกลับมาทำงานได้ตามปกติ
อย่างไรก็ดี แม้ว่าจะมีการรักษาและตัดต่อมไทรอยด์ออกแล้วก็ตาม ก็ยังมีโอกาสกลับมาเป็นมะเร็งไทรอยด์ได้อีกหากเซลล์มะเร็งได้มีการกระจายตัวออกไปก่อนการตัดออก ซึ่งอาจทำให้เกิดมะเร็งไทรอยด์ซ้ำบริเวณตำแหน่งที่เชื้อกระจายไปดังนี้
- ต่อมน้ำเหลืองที่ลำคอ
- บริเวณที่เคยผ่าตัดและมีเซลล์มะเร็งหลงเหลืออยู่หลังการผ่าตัด
- บริเวณอวัยวะอื่นของร่างกาย เช่น ปอด กระดูก
ดังนั้น ภายหลังการรักษาจึงต้องมีการติดตามผลการตรวจ (Follow-up tests) เป็นประจำ เช่น
- การตรวจเลือด (Blood test) – เพื่อหาสารมะเร็ง
- การอัลตราซาวด์
- การตรวจไทรอยด์สแกน (Radioisotope scan)
และเนื่องจากแพทย์ยังทราบถึงสาเหตุที่แท้จริงของการเกิดมะเร็งไทรอยด์ ดังนั้นจึงยังไม่ทราบถึงวิธีป้องกัน สิ่งที่ทำได้คือ การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง
แหล่งข้อมูล:
- Thyroid cancer.https://www.nhs.uk/conditions/thyroid-cancer/[2020, August 24].
- Thyroid cancer. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-cancer/symptoms-causes/syc-20354161 [2020, August 24].
