เรียน คุณ aasdf.asdfasdf.370,

ตัวยาคุมฉุกเฉินที่คุณแจ้งมานั้น ส่วนประกอบสำคัญคือ levonorgestrel 0.75 มิลลิกรัม ต่อเม็ด จำนวน 2 เม็ด วิธีการรับประทานยาที่ถูกต้องมี 2 แบบ คือ

1. รับประทานยา 1 เม็ด ภายใน 72 ชั่วโมงภายหลังการมีเพศสัมพันธ์ จากนั้นอีก 12 ชั่วโมง รับประทานยา อีก 1 เม็ด
2. รับประทานยา 2 เม็ด ภายใน 72 ชั่วโมงภายหลังการมีเพศสัมพันธ์

วิธีที่ 1 ช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียนได้ แต่อาจลืมรับประทานยาได้ ส่วนวิธีที่ 2 รับประทานยาครั้งเดียว ไม่ต้องกลัวรับประทานยา แต่อาการคลื่นไส้ อาเจียนอาจมากกว่าแบบแรก กลไกการออกฤทธิ์ คือเป็นฮอร์โมนกลุ่มโปรเจสเตอโรน มีฤทธิ์ลดการบีบตัวของท่อนำไข่ ทำให้ชะลอไข่ตก เพิ่มความเหนียวข้นของมูกที่ปากมดลูก ตัวอสุจิผ่านมดลูกได้ยากขึ้น
หรือหากมีการผสมเป็นตัวอ่อน ก็จะเดินทางมาฝังตัวที่มดลูกช้าลง นอกจากนี้ฮอร์โมนยังต้านไม่ให้มีการหนาตัวของเยื่อบุโพรงมดลูก ไม่เหมาะที่จะให้ตัวอ่อนมาฝังตัวและเจริญเติบโตได้

ข้อจำกัด คือไม่ควรรับประทานยานี้เกิน 2 ครั้งต่อเดือน เนื่องจากปริมาณฮอร์โมนค่อนข้างสูง อาจทำให้หลอดเลือดอุดตัน หรือประจำเดือนมาผิดปกติ (ไม่มาหรือมาช้ากว่ากำหนด) หรืออาจเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ แต่จากการศึกษาวิจัย พบว่าสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน มากกว่า 3 ครั้ง ตลอดชีวิต มีอัตราเสี่ยงในการเกิดมะเร็งเต้านม มดลูก หรือรังไข่ สูงกว่าสตรีที่ไม่เคยได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฺฉิน หรือที่ได้รับยาคุมกำเนิดชนิดปกติทั่วไป

ตัวยาที่คุณแจ้งว่าเร่งประจำเดือน ไม่แน่ใจว่าตัวยาคือตัวยาใด เท่าที่ลองสอบถามจากร้านยาจะเป็นส่วนประกอบของฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งมีคุณสมบัติทำให้กล้ามเนื้อมดลูกหรือท่อนำไข่

บีบตัวมากขึ้น ทำให้ไข่เดินทางมาถึงมดลูกเร็วกว่าที่จะมีการผสมกับตัวอสุจิ เมื่อมีการบีบตัวของมดลูกมากขึ้น จะทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีการฉีกขาด จึงทำให้เหมือนมีประจำเดือนมา

จากข้อมูลที่ให้ไป ตัวยาน่าจะออกฤทธิ์ต้านกัน แต่ไม่แน่ใจว่าผลจากฮอร์โมนใดจะมากกว่ากันส่วนเลือดประจำเดือนที่ออกมา ถ้าเร็วกว่า 7 วัน ก็น่าจะเป็นผลจากยาเร่งประจำเดือน ส่วนถ้าเป็นจากยาคุมฉุกเฉิน มักจะมาช้ากว่ากำหนดปกติประมาณ 1-2 สัปดาห์ ขึ้นกับสภาพร่างกายของแต่ละคนที่รับประทานยา แต่หากเลยจากกำหนดที่ควรมา 3-4 อาทิตย์ แนะนำให้หาเครื่องมือตรวจการตั้งครรภ์มาตรวจนะครับ หากตั้งครรภ์แนะนำให้พบแพทย์ เพื่อปรึกษาเรื่องการฝากครรภ์ครับ

ขอแนะนำเพิ่มเติมนะครับ เนื่องจากคุณอายุยังน้อย แนะนำให้ใช้วิธีการสวมถุงยางอนามัยจะดีกว่านะครับ นอกจากช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ ยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมถึงป้องกัน

ไม่ให้คู่นอนของคุณได้รับเชื้อไวรัส HPV ซึ่งเป็นไวรัสที่กระตุ้นให้เกิดมะเร็งปากมดลูกครับ "ยืดอก พกถุง" หรือหากจะกินสไปร์ท ต้องใส่ถุง จะปลอดภัยกว่านะครับ

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราครับ

• การคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency Contraception) โดย นพ.วิชัย ชวาลไพบูลย์ สูตินรีแพทย์
• ลีโวนอร์เจสเตรล (Levonorgestrel) โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร