ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมมีผลในการป้องกันการตั้งครรภ์โดยออกฤทธิ์โดยการยับยั้งการตกไข่ แต่จะมีผลเมื่อเริ่มรับประทานยาตั้งแต่ 5 วันแรกของประจำเดือนคือตั้งแต่ยังไม่เริ่มมีไข่สุก ถ้าหากเริ่มรับประทานยาหลังจากนั้นจะไม่มีผลในการป้องกันการตั้งครรภ์แต่จะมีผลในการควบคุมให้ประจำเดือนมาเมื่อรับประทานยาหมด

การรับประทานยาคุมกำเนิดที่ถูกต้อง คือ

1. ต้องมั่นใจว่าไม่ตั้งครรภ์
2. เริ่มรับประทานเมื่อเป็นประจำเดือนไม่เกิน 5 วันนับจากการเป็นประจำเดือนวันแรก โดยที่จะต้องมั่นใจว่าเลือดที่ออกเป็นประจำเดือนที่ปกติ ไม่ไช่เลือดออกกะปริบกะปรอย หรือเลือดที่ออกระหว่างรอบประจำเดือนจริง
3. ต้องรับประทานยาสม่ำเสมอทุกวัน ควรรับประทานตรงเวลา
4. หากลืมรับประทานยา 1 เม็ดให้รีบรับประทานทันทีที่นึกได้และรับประทานเม็ดต่อไปตามเดิม
5. ยาปฏิชีวนะบางชนิด มีผลลดประสิทธิภาพการคุมกำเนิดของยาได้ ก่อนรับประทานยาจึงควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อน
6. เมื่อจะเริ่มรับประทานยาแผงถัดไป สำหรับยาคุมกำเนิดชนิด 28 เม็ดให้เริ่มแผงถัดไปในวันรุ่งขึ้นหลังจากยาเม็ดสุดท้ายหมด ส่วนชนิด 21 เม็ดให้เว้นไม่เกิน 7 วันหลังจากยาเม็ดสุดท้ายหมดแล้วเริ่มแผงถัดไปโดยไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนจะเริ่มมาวันใด

ประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนสูงถึง 99 เปอร์เซนต์ในทางทฤษฎี แต่โดยทางปฏิบัติเมื่อใช้จริงกับประชากรทั่วไปอาจจะลดลงเป็นประมาณ 92-97 เปอร์เซนต์ แปลว่าถึงแม้จะรับประทานยาอย่างถูกต้องก็ยังมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ค่ะแม้จะเพียงเล็กน้อยก็ตาม

หากหยุดรับประทานยาแล้วไม่มีประจำเดือนมาควรตรวจการตั้งครรภ์ค่ะ แต่ควรตรวจหลังจากมีเพศสัมพันธ์ไปแล้ว 2-3 สัปดาห์ เพราะถ้่าตรวจเร็วกว่านั้นอาจจะทำให้เกิดผลลบลวงได้ ส่วนการรับประทานยาสตรีอาจมีผลทำให้เกิดมีเลือดออกผิดปกติ แต่ถ้าหากเลือดที่ออกมามีชิ้นเนื้อลักษณะคล้ายการตั้งครรภ์หรือไส้ปลาอาจจะเป็นภาวะแท้งจึงควรพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจให้ละเอียดค่ะ เพราะหากเป็นภาวะแท้งต้องตรวจดูว่าแท้งครบหรืิอไม่ เพราะอาจทำให้เกิดการตกเลือดหรือติดเชื้อได้ในภายหลังค่ะ