เรียน คุณ Aliz,

ขอแยกตอบเป็น 2 ประเด็นนะครับ

1. ภาวะเลือดประจำเดือนมาระหว่างรับประทานยาคุมกำเนิด อาจเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะ 3 เดือนแรกของการรับประทานยาคุมกำเนิด และพบมากเป็นพิเศษกับยาคุมกำเนิดที่มีปริมาณฮอร์โมนต่ำมาก เช่น ยี่ห้อ M.... ทั้งสองยี่ห้อที่คุณรับประทานมา ดังนั้นหากหมดยาคุมกำเนิดแผงที่สองแล้ว ยังคงมีอาการอยู่ ควรปรึกษาเภสัชกรเพื่อร่วมกันพิจารณายาที่มีปริมาณเอสโตรเจนสูงขึ้น เพื่อป้องกันภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอยระหว่างเดือน

2. เพื่อป้องกันภาวะเลือดออประจำเดือนกะปริบกะปรอยระหว่างเดือน

- ต้องรับประทานยาให้สม่ำเสมอ ในเวลาช่วงใกล้กันของทุกคืน เวลาคลาดเคลื่อน +/- ไม่เกิน 1 ชั่วโมง เพื่อให้ระดับยาในเลือดค่อนข้างคงที่ตลอดวัน

- ไม่ควรลืมรับประทานยา เนื่องจากจะทำให้ระดับยาในเลือดสูงบ้างต่ำบ้าง จนเป็นเหตุให้เยื่อบุโพรงมดลูกหลุดลอกก่อนกำหนดได้

- รับประทานยา "ทุกชนิด" ด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มบางชนิดจะทำให้ตัวยาตกตะกอน ร่างกายไม่สามารถดูดซึมได้ เช่น ชา (รวมถึงชาเขียว) กาแฟ โกโก้ นม น้ำอัดลม โซดา น้ำนมถั่วเหลือง โยเกิร์ตชนิดดื่ม หรือยาบางชนิด น้ำแร่ก็จะทำให้ตัวยาตกตะกอนได้ หรือน้ำผลไม้บางชนิดก็จะกระตุ้นให้ตับที่เป็นแหล่งกำจัดยา ผลิตเอนไซม์หรือน้ำย่อยที่ใช้กำจัดยาเพิ่มมากขึ้น จึงกำจัดยาได้มากและเร็วขึ้น เช่น น้ำส้มคั้น น้ำเกรปฟรุต น้ำ(เนื้อ)ส้มโอ น้ำแครนเบอร์รี น้ำแอปเปิ้ล เป็นต้น

- ไม่ซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน โดยที่ไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา "ยาตีกัน" จนยาไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ ดังเช่น น้ำมัน E... ที่คุณซื้อมาใช้ร่วมกัน จนต้านฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด จนทำให้เกิดเลือดประจำเดือนออกมาระหว่างเดือน หรือเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้

สรุปคือ ถ้าภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอยลดลงแล้ว ให้รับประทานยาต่อไปตามปกติ และปฏิบัติตามคำแนะนำที่ให้ หลังจากนี้ระดับฮอร์โมนเพศในร่างกายจะค่อย ๆปรับเข้าสู่สมดุลได้เอง

แต่หากภาวะเลือดออกกลับเป็นมากขึ้น หรือมีภาวะปวดท้องเพิ่มมากขึ้น เลือดประจำเดือนเป็นก้อนหรือมีสีเข้มผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อพิจารณาหาสาเหตุที่แท้จริงต่อไป

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่ ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์