เรียน คุณ Jajane,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขอแนะนำวิธีการรับประทานยาคุมกำเนิดที่ถูกต้อง คือ

1. ต้องรับประทานยาสม่ำเสมอ เวลาคลาดเคลื่อน +/- ไม่เกิน 1 ชั่วโมง เพื่อให้ระดับยาในเลือดสม่ำเสมอ เนื่องจากการที่ระดับยาในเลือดสูงบ้างต่ำบ้าง ไม่คงที่ตลอดวัน จะทำให้ระบบฮอร์โมนเพศในร่างกายสับสน เยื่อบุโพรงมดลูกที่ยังคงอยู่ระหว่างเดือน จากระดับฮอร์โมนเพศ จะเกิดการฉีกขาดหรือหลุดลอกได้ก่อนกำหนด ทำให้เกิดอาการเลือดออกกะปริบกะปรอยระหว่างเดือนได้ และไม่ควรลืมรับประทานยา เนื่องจากจะส่งผลให้เกิดภาวะฮอร์โมนเพศลดต่ำลง จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ โดยที่หากลืมรับประทานยามากเกินกว่า 2 เม็ด จะทำให้เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้เท่ากับสตรีทั่วไปที่ไม่มีการรับประทานยาคุมกำเนิด โดยเฉพาะในช่วง 14 วันแรกของการรับประทานยาคุมกำเนิด

2. รับประทานยาทุกชนิดด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มอื่นๆอาจทำให้ตัวยาตกตะกอน และไม่มีการละลาย ร่างกายไม่สามารถดูดซึมยาได้ เช่น ชา ชาเขียว กาแฟ โกโก้ นม น้ำเต้าหู้
น้ำอัดลม โซดา ฯ หรือ พบว่าน้ำผลไม้บางชนิดจะกระตุ้นให้ตับมีการสร้างเอนไซม์หรือน้ำย่อยที่ใช้ในการกำจัดยาเพิ่มมากขึ้น ตัวยาจะลดปริมาณต่ำลง จนอาจไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ เช่น น้ำส้ม
น้ำแอปเปิ้ล น้ำเกรปฟรุต น้ำแครนเบอร์รี ฯ

3. ไม่ซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน โดยที่ยังไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา "ยาตีกัน" จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือยาที่ใช้ในการรักษาโรคไม่ได้ผล จนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

กลับมาที่คำถามของคุณ ภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอย เกิดจากการที่คุณรับประทานยาไม่สม่ำเสมอ มีการลืมรับประทานยา ทำให้ระดับฮอร์โมนเพศ ต่ำบ้าง สูงบ้าง จนเป็นสาเหตุที่ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่หลุดลอกตามกำหนด มีเพียงเลือดกะปริบกะปรอย ส่วนความเสี่ยงในการตั้งครรภ์ ถ้าคุณปฏิบัติตนอย่างถูกต้องเมื่อลืมรับประทานยาคุมกำเนิด ตัวยายังคงมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดตามปกติครับ ส่วนการเริ่มรับประทานยาแผงต่อไป ให้นับต่อจากเดิม เว้น 7 วันหลังรับประทานยาเม็ดสุดท้าย แล้วจึงเริ่มยาแผงต่อไปครับ

ขออนุญาตแนะนำหากคุณยังไม่ได้แต่งงาน และไม่ได้มีเพศสัมพันธ์บ่อย ๆ วิธีการสวมถุงยางอนามัยจะเหมาะสมกับคุณมากกว่านะครับ นอกจากคุมกำเนิดแล้วยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ใด้อีกด้วย เช่น หนองใน ซิฟิลิส แผลริมอ่อน พยาธิในช่องคลอด ไวรัสตับอักเสบ บี/ซี หรือโชคร้ายสุดคือ เอชไอวี ที่ทำให้เกิดโรคเอดส์ ที่ปัจจุบันยังไม่มีทางรักษาให้หายขาด

ทั้งนี้ยังช่วยป้องกันไวรัสเอชพีวี (HPV - Human Papilloma virus) ที่เป็นสาเหตุกระตุ้นให้เกิดมะเร็งปากมดลูกในเพศหญิง หรือ หูดหงอนไก่ / มะเร็งองคชาติในเพศชาย

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล