เรียน คุณ 17961,

ในทางการแพทย์ ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีไว้ใช้เฉพาะยามจำเป็นเท่านั้น คือเมื่อถูกข่มขืน หรือเมื่อถุงยางอนามัยรั่วหรือฉีกขาดขณะมีเพศสัมพันธ์เท่านั้น ส่วนประกอบของตัวยา คือ levonorgestrel 750 ไมโครกรัมต่อเม็ด แต่การรับประทานยา 1 ชุด ต้องได้รับยาทั้งหมด 2 เม็ด สรุปคือได้รับ 1500 ไมโครกรัม แต่ยาคุมกำเนิดปกติทั่วไป ต่อ 1 เม็ด ประมาณ 150 ไมโครกรัม ขนาดยาต่างกัน 10 เท่า กลไกของยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน คือ ทำให้เมือกที่ปากมดลูกข้นเหนียวจนอสุจิผ่านไปไม่ได้หรือผ่านไปได้น้อย และยับยั้งไม่ให้ท่อนำไข่มีการบีบตัว (ไข่อาจมาช้าจนหมดอายุก่อนพบอสุจิ) และเยื่อบุผนังมดลูกมีขนาดผิดปกติจนไข่ที่มีการผสมกับอสุจิ ไม่สามารถฝังตัวได้

จากข้อมูลของบริษัทยา คือ ไม่ควรรับประทานเกิน 2 ครั้งต่อเดือน เนื่องจากอาจทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติ อาจไม่มาเลยเป็นเวลาหลายเดือน หรือ อาจเกิดภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูกแต่จากข้อมูลการศึกษาวิจัยย้อนหลังพบว่าสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมากเกินกว่า 3 ครั้งตลอดชีวิต จะมีอัตราเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่ออวัยวะสืบพันธุ์หรืออวัยวะอื่น ๆสูงกว่าสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดชนิดปกติ หรือ ไม่เคยได้รับยาคุมกำเนิดมาก่อน มากกว่าหลายเท่าครับ เช่นมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก มะเร็งรังไข่ หรือมะเร็งตับ เป็นต้น

หากยังไม่ได้แต่งงาน และจำเป็นต้องมีเพศสัมพันธ์ นาน ๆมีเพศสัมพันธ์ครั้ง แนะนำให้ใช้วิธีสวมถุงยางอนามัย นอกจากจะช่วยคุมกำเนิดแล้ว ยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (หนองใน, ซิฟิลิส, ตับอักเสบ บี / ซ๊ เอดส์) รวมถึงช่วยป้องกันการติดไวรัสที่กระตุ้นให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้อีกด้วย (HPV- human papilloma virus) หรืออาจรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดปกติ นอกจากจะช่วยคุมกำเนิด ยังช่วยปรับรอบประจำเดือนให้มาสม่ำเสมอ ลดอาการปวดก่อนมีรอบเดือนได้ สามารถปรึกษาแพทย์เพื่อคัดเลือกยาคุมกำเนิด ที่เหมาะสมกับคุณได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเรา

• ยาคุมฉุกเฉิน หลังเพลิดเพลินจนลืมตัว โดย ดร.วิทยา มานะวาณิชเจริญ
• ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency contraceptive pill) โดยรศ.ดร.นพ.บัณฑิต ชุมวรฐายี
• ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) โดย แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา