สิ่งที่คนไทยต้องรู้กับการรักษาพยาบาล
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 11 ตุลาคม 2561
- Tweet
เรื่องการดูแลสุขภาพเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องรู้ เพื่อการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ห่างไกลจากโรคภัยไข้เจ็บ ปัจจุบันจะพบผู้ป่วยไปรักษาในโรงพยาบาลจำนวนมาก เป็นเพราะว่าคนไทยไม่รู้จักดูแลสุขภาพให้ดีหรือเปล่า วันนี้ผมอยากมาบอกว่าเรื่องสุขภาพเป็นสิ่งที่เราต้องรู้ให้ดีที่สุด 10 สิ่งที่คนไทยต้องรู้ครับ
1. โรคภัยไข้เจ็บมี 2 กลุ่มใหญ่ คือ 1. หามาเอง เช่น โรคที่เกี่ยวข้องกับการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮฮล์ สูบบุหรี่ อุบัติเหตุ เป็นต้น ซึ่งโรคต่างๆ เหล่านี้สามารถป้องกันได้ ถ้าไม่เข้าใกล้ก็ไม่เป็นโรคเหล่านี้ 2. โรคกรรมเก่า คือโรคที่มันมาเองเราไม่ได้ไปหามาเลย เช่น โรคความผิดปกติทางพันธุกรรมแต่กำเนิด โรคมะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งต่อมหมวกไต เป็นต้น โรคเหล่านี้มันมาเอง ถึงเรียกว่าเป็นกรรมเก่าแต่ชาติปางก่อน อย่างไรก็ตามจะพบว่าโรคภัยไข้เจ็บส่วนใหญ่นั้นเป็นกลุ่มที่เราไปหามาเป็นส่วนใหญ่ ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม เช่น ทานหวาน มัน เค็มก็เป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันสูง ส่งผลให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคไตได้ง่าย
2. โรคที่หามาเองนั้น ก็คือโรคที่สามารถป้องกันไม่ให้เป็นได้ หรือลดโอกาสการเป็นลงได้มาก เช่น การออกกำลังกาย การทานอาหารจืด ไม่หวาน มัน เค็ม ผัก ผลไม้ พักผ่อนพอ ก็ทำให้ไม่อ้วน แข็งแรง ไม่เป็นโรคที่เกิดจากการแข็งตัวของหลอดเลือด ไม่ดื่มเหล้า ก็ลดโอกาสการเกิดอุบัติเหตุ โรคตับ ไม่สูบบุหรี่ก็ลดโอกาสการเป็นมะเร็งปอด เป็นต้น
3. การเจ็บป่วยถ้าอาการไม่รุนแรงก็สามารถดูแลตนเองได้ ไม่จำเป็นต้องรีบมาพบแพทย์ การทานยาลดไข้บรรเทาอาการได้เบื้องต้น กรณีเป็นไข้หวัด ท้องเสียเล็กน้อย ปวดหัวนิดหน่อย ไม่จำเป็นต้องมาพบแพทย์ทุกครั้งที่มีอาการผิดปกติ ควรมียาสามัญประจำบ้านไว้ เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยที่เป็นกันบ่อยๆ
4. กรณีเกิดอุบัติเหตุหรือเจ็บป่วยฉุกเฉิน ควรใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน โทร 1669 เพื่อที่ให้ทีมสุขภาพมาประเมินอาการที่บ้าน หรือจุดเกิดเหตุ ร่วมกับการปฐมพยาบาลเบื้องต้น นำส่งโรงพยาบาลได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย ไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ
5. การรักษาตามสิทธิ์ของตนเอง เช่น บัตรทองสำหรับคนที่ไม่ได้เป็นข้าราชการ ไม่ได้ทำงานโรงงาน หรือบริษัทห้างร้าน ซึ่งคือคนไทยประมาณร้อยละ 75 นั้น มีระบบการรักษาที่เป็นไปตามมาตรฐานจริงๆ ไม่ใช่ว่าของฟรีแล้วไม่ดีนะครับ เวลาเจ็บป่วยถ้าไม่ฉุกเฉินควรเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลใกล้บ้านเสมอ หรือโรงพยาบาลที่ตนเองขึ้นสิทธิ์การรักษาไว้ ส่วนใหญ่แล้วสามารถให้การรักษาได้ แต่ถ้ารักษาไม่ได้ รักษาไม่หายแพทย์ก็จะส่งตัวไปรักษาต่อในโรงพยาบาลที่มีศักยภาพสูงขึ้น การรักษาหายไม่หายไม่ได้เกี่ยวกับสิทธิ์การรักษาเลย
6. ผลการรักษาของโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ นั้นมี 3 กลุ่มคือ 1. รักษาหรือไม่รักษาก็หาย เช่น ไข้หวัดธรรมดา ท้องเสียจากอาหารเป็นพิษที่ไม่รุนแรง 2. รักษาจะหาย ไม่รักษาจะตายหรือพิการ เช่น ติดเชื้อในกระแสเลือด โรคเบาหวานรุนแรง โรคไตวายเฉียบพลัน โรคอัมพาตสมองขาดเลือดเฉียบพลัน 3. รักษาก็ไม่หาย ไม่รักษาก็ตาย เช่น มะเร็งระยะสุดท้าย เป็นต้น ดังนั้นการรักษาไม่หาย ไม่ได้เกี่ยวกับสิทธิ์การรักษาใดๆ
7. คนไทยที่มีอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไปควรตรวจสุขภาพประจำปีอย่างน้อย 2 ปีต่อหนึ่งครั้ง เพื่อตรวจหาว่ามีภาวะความดันโลหิตสูง ไขมันสูง โรคหัวใจ โรคไต โรคตับหรือไม่ การตรวจสุขภาพประจำปีมีประโยชน์มากครับ ต้องตรวจ
8. ยาที่ใช้รักษาโรคต่างๆ นั้นจะมียาต้นแบบกับยาชื่อสามัญ ซึ่งยาทั้ง 2 แบบนี้มีคุณสมบัติเหมือนกัน ใช้รักษาโรคได้ดีเหมือนกัน แต่ราคาต่างกันมากครับ ดังนั้นเพื่อความคุ้มค่าจะจ่ายแพงกว่าทำไม ก็เป็นเหตุให้โรงพยาบาลต่างๆ และรัฐบาลก็มีแนวทางการใช้ยาให้ใช้ยาชื่อสามัญก่อนเสมอ ยกเว้นใช้ยาชื่อสามัญแล้วไม่ได้ผล จึงใช้ยาต้นแบบครับ ไม่ต้องกังวลใจว่าทำไมไปรักษาแต่ละโรงพยาบาลได้ยามาไม่เหมือนกัน แต่แพทย์ เภสัชก็ยืนยันว่ายาตัวเดียวกันแต่ต่างที่ยี่ห้อครับ
9. ยาที่ได้มานั้นมีทั้งแบบที่ทานเฉพาะช่วงมีอาการเท่านั้น หรือทานสม่ำเสมอ ให้ดูจากคำแนะนำที่ซองยาหรือกล่องยา ถ้าเขียนว่าทานเป็นเวลา เช้า กลางวัน เย็น ก็ทานสม่ำเสมอต่อเนื่องถ้าเป็นโรคเรื้อรัง หรือทานจนยาหมดถ้าเป็นโรคไม่เรื้อรัง ถ้าเขียนว่าทานเฉพาะเวลามีอาการปวด ก็ทานเฉพาะเวลาที่มีอาการเท่านั้น
10. ทุกครั้งที่ไปพบแพทย์แล้วได้ยามาทุกครั้งนั้น ควรแจ้งแพทย์ด้วยว่ายาเก่ามีเหลือจำนวนเท่าไหร่ เพื่อที่แพทย์จะได้คิดคำนวณการสั่งยาให้พอดีต่อการรักษา ไม่ให้ยาเหลือมากมาย การทานยาก็ต้องดูว่าครั้งล่าสุดนั้น แพทย์แนะนำให้ทานยาอย่างไร ไม่ใช่ทานแบบเดิมทุกครั้งไป เนื่องจากอาจมีการปรับยาตามความเหมาะสม
อยากให้คนไทยทุกคนมาสนใจดูแลสุขภาพของตนเองครับ สุขภาพดีหาซื้อไม่ได้ครับ ต้องดูแลสุขภาพ
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา