ไวรัสลงกระเพาะ (ตอนที่ 2)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 12 ธันวาคม 2556
  • Tweet

จากการศึกษาของหน่วยงานป้องกันโรคติดต่อในสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control = CDC) ที่ศึกษาถึงการแพร่ระบาดของโรค 11 ครั้ง ในนิวยอรก์ พบว่า 7 ครั้ง มีสาเหตุเกิดจากการแพร่เชื้อจากคนไปสู่คน 2 ครั้งจากอาหาร 1 ครั้งจากน้ำ และอีก 1 ครั้ง ไม่ทราบสาเหตุ (การแพร่ทางน้ำอาจรวมถึง น้ำประปา น้ำบ่อ ทะเลสาบ สระว่ายน้ำ และ เครื่องทำน้ำแข็ง)

การอาเจียนเป็นการแพร่เชื้อที่ได้ผลมาก ยกตัวอย่าง ในเดือนธันวาคม พ.ศ.2541 ผู้หญิงคนหนึ่งอาเจียนที่ภัตตาคาร พนักงานก็รีบทำความสะอาด และคนจำนวน 126 คน ก็นั่งกินกันต่อไป ปรากฏว่า 3 วันหลังจากนั้น มี 52 คน ที่ออกอาการเป็นไข้ คลื่นไส้ อาเจียน และท้องเสีย นักวิจัยได้ทำการวิเคราะห์ถึงตำแหน่งของการนั่งแล้ว พบว่ามากกว่าร้อยละ 90 ของคนที่นั่งโต๊ะเดียวกับผู้หญิงคนนั้น และมากกว่าร้อยละ 70 ของคนที่นั่งโต๊ะติดกัน และร้อยละ 25 ของคนที่นั่งโต๊ะอีกฝังหนึ่งของภัตตาคารนั้น ล้วนมีอาการป่วย

โนโรไวรัสเป็นเชื้อที่ทนและติดต่อแพร่กระจายได้ง่าย สามารถอยู่ในทุกอุณหภูมิ ทั้งในน้ำและบนพื้นผิว เมื่อมีใครติดเชื้อจากอาหาร ไวรัสจะสามารถแพร่ไปสู่คนอื่นได้อย่างรวดเร็ว โดยผ่านการกินอาหารหรือการใช้ภาชนะร่วมกัน การจับมือหรือมีสัมผัสใกล้กันแบบอื่น และคนที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนมักจะติดเชื้อนี้ได้ง่าย

เชื้อโนโรไวรัสสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานนอกร่างกายคน ขึ้นกับสภาพพื้นผิวและอุณหภูมิ สามารถอยู่ได้เป็นสัปดาห์บนพื้นผิวแข็ง และอยู่ได้ถึง 12 วัน บนผ้าที่เปื้อนเชื้อ นอกจากนี้ยังอยู่ได้เป็นเดือน หรืออาจจะเป็นปีในน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อ จากงานวิจัยในปี พ.ศ.2549 พบว่า ไวรัสยังคงอยู่บนภาชนะที่ใช้ปรุงอาหารเป็นเวลา 7 วัน หลังจากที่ติดเชื้อปนเปื้อน

ทุกคนสามารถติดเชื้อโนโรไวรัสและป่วยได้ ซึ่งอาจจะติดเชื้อได้หลายครั้งในชีวิต ทั้งนี้เพราะมีเชื้อโนโวไวรัสอยู่หลายชนิด การที่เคยติดเชื้อชนิดหนึ่งก็ไม่ได้หมายความว่าจะสามารถป้องกันการติดเชื้อชนิดอื่นได้ด้วย ซึ่งอาการป่วยอาจจะรุนแรงโดยเฉพาะในกรณีของเด็กเล็กและผู้สูงอายุ

เราสามารถพบเชื้อโนโวไวรัสได้จากอุจจาระก่อนที่จะเริ่มป่วย เชื้อนี้สามารถอยู่ในอุจจาระได้ 2 สัปดาห์ หรือมากกว่านั้นหลังจากที่หายป่วย ซึ่งโอกาสที่จะแพร่เชื้อได้สูงสุดคือ

  • ขณะที่ป่วยด้วยเชื้อโนโวไวรัส และ
  • ระหว่าง 3 วัน หลังจากฟื้นจากอาการป่วย

โนโรไวรัสสามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วในสถานที่ปิดและกึ่งปิด เช่น ศูนย์ดูแลกลางวัน (Daycare centers) เนอร์สซิ่งโฮม (Nursing homes) โรงเรียน แคมป์ โรงพยาบาล เรือนจำ หอพัก และเรือท่องเที่ยว เป็นต้น

ภายหลังติดเชื้อ 1-2 วัน อาการส่วนใหญ่จะแสดงออกด้วย อาการคลื่นไส้ อาเจียน (มักพบในเด็ก) ถ่ายเป็นน้ำ (มักพบในผู้ใหญ่) และปวดท้อง นอกจากนี้อาจพบอาการ มีไข้ต่ำ หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ และอ่อนเพลีย

แหล่งข้อมูล:

  1. Norovirus. http://en.wikipedia.org/wiki/Norovirus [2013, December 11].
  2. Norovirus. http://www.cdc.gov/norovirus/about/overview.html [2013, December 11].
  3. Norovirus. http://children.webmd.com/norovirus-symptoms-and-treatment [2013, December 11].